VIVIANE, GRANDE DAME
Blijft bij vrouwen een extra stijging van 14 procent. Zou die niet kunnen wijzen op de toename van een reëel probleem? Vooral bij jonge vrouwen is de invaliditeit hoger dan we op basis van de simulatie zouden verwachten. De arbeidsparticipatie van jonge vrouwen benadert die van de mannen. Tegelijk hebben ze vaker een precair arbeidsstatuut. Bovendien nemen zij nog steeds een groter aandeel van de thuiszorg op zich. Misschien ligt hier wel de verklaring voor het feit dat vrouwen vaker lijden aan psychische aandoeningen, zoals depressie en burnout?
Profiteurs?
Tussen 1993 en 2017 is de gezondheid van onze bevolking erop vooruitgegaan, wat zich onder meer vertaalt in dalende sterftecijfers. Maar dalende sterfte betekent dat meer mensen langer overleven in invaliditeit, en dat remt ook de uitstroom uit het stelsel af. Een indicatie dat we er toch op vooruitgaan in volksgezondheid, is de toename van de gemiddelde leeftijd van instroom in invaliditeit. Tussen 2004 en 2016 is die voor mannen gestegen van 45 tot 46 jaar en voor vrouwen van 43 tot 45 jaar.
Die betere gezondheid van onze bevolking belet niet dat de ijzeren wet van de aftakelende gezondheid naar leeftijd van toepassing blijft. Vanaf de leeftijd van 15 jaar neemt de proportie in ongezondheid bij elk levensjaar toe van 3 procent tot uiteindelijk 90 procent boven de 85 jaar. Uit de Belgische gezondheidsenquêtes blijkt dat in de leeftijdsgroep van
We leven misschien wel langer maar met de leeftijd neemt het aantal gezondheidsproblemen toe
55 tot 64 jaar 28 procent van de bevolking vanwege gezondheidsredenen beperkingen ondervindt in de dagelijkse activiteiten. Een Oesorapport uit 2017 berekent dat gemiddeld voor zestien landen die tot de rijkste van de wereld behoren, 25 procent van de 5054 jarigen vanwege gezondheidsredenen niet normaal aan het arbeidsproces kan deelnemen. Overigens zijn die gezondheidsproblemen nauw verweven met opleidingsniveau en type van tewerkstelling. Hogeropgeleiden blijken over alle landen heen gemiddeld 50 procent minder gezondheidsproblemen te hebben dan de laagst opgeleiden. Daar is nog ruimte voor vooruitgang.
Marx insinueert dat zieken en invaliden in belangrijke mate profiteurs zijn die massaal naar de arbeidsmarkt kunnen worden gestuurd. Dat staat in schril contrast met de rapporten die ons bereiken vanuit de praktijk van veel huisartsen. Leeftijd heeft zijn prijs. We leven misschien wel langer, maar met de leeftijd neemt het aantal gezondheidsproblemen toe. De veranderende wetgeving rond de pensioenleeftijd duwt ook steeds meer oudere werknemers in het stelsel van invaliditeit. Een vaststelling die ook voor Nederland geldt, waar het percentage van de werkende bevolking dat een invaliditeitsuitkering krijgt, overigens niet lager ligt dan in België.
Viviane, madame, grande dame, theatermadonna van het zuiverste water. Oceaan en dampkring van verhalen. Schaamteloos, sprakeloos, gebeiteld zijn uw woorden. Gebeeldhouwd is uw schoonheid. Voordragen is uw kunst. Bijna volmaakt in de perfectie van de imperfectie.
Gij bezit de grote gave dat wij u bekijken mogen. Onze ogen fonkelen in uw schittering. Stralend middelpunt van Milaan tot in Sanremo, van Parijs tot in Roubaix. Waar zijn je blauwe hoed, Viviane, je legging en je sigaret? Gaat gij straks weer spelen, Viviane, Isabella, Germaine, José of Macbeth. Blijft gij ons verblijden met uw ziel en met uw zaligheid. Blijft gij wie gij zijt. Gezegend boven alle vrouwen. Gezegend met een Ultima voor algemene culturele verdienste. Gekroond tot keizerin nu van het Vlaams toneel.
Maar neen, neen. Het is meer dan dat, veel meer. Het is de wereld, de wereld die gij ons toont. Het is die wereld, Viviane, die nu uw voeten kust.
Adieu adieu, I can no longer stay with you. I’ll hang my harp on a weeping willow tree. And may the world go well with thee. Ciao.
WIM OPBROUCK Acteur. Deze laudatio sprak hij uit bij de uitreiking van de Ultima voor algemene culturele verdienste voor Viviane De Muynck.