Babyboomers laten leegte achter

Bijna overal in Vlaanderen neemt de bevolking toe. Maar als de babyboomers straks met pensioen zijn, zal de actieve bevolking dalen. Bijvoorbeeld in Koksijde.

‘Wij ervaren dat niet als een probleem en het begint een beetje op mijn systeem te werken dat de rest van Vlaanderen ons steeds in die hoek duwt’, zegt de Koksijdse burgemeester Marc Vanden Bussche (Open VLD).

Zijn gemeente behoort nochtans tot de uitschieters in de bevolkingsprognose van Statistiek Vlaanderen voor de komende tien jaar. Zowat overal blijft de bevolking groeien: in 2017 zijn we met bijna 7 miljoen in Vlaanderen. Maar de generatie die volgt op de babyboomers, is altijd al kleiner geweest, en dus zal de actieve bevolking dalen. In heel Vlaanderen met 1,4 procent.

‘Niet dramatisch, maar het is wel de eerste keer dat we dit opmerken en dus een nieuw gegeven’, zegt onderzoeker Edwin Pelfrene. ‘En in een aantal gemeenten, vooral aan de buitenrand van Vlaanderen, is de daling een pak BRUSSEL I groter, tot 15 procent.’

Beroepen die nu nog geen knelpuntberoep zijn, kunnen dat daardoor wel worden. In de zorgsector bijvoorbeeld, of de horeca. Sommige middelbare scholen zullen geen leerkrachten meer vinden. Winkels en lokale bedrijven kunnen hun omzet zo erg zien dalen dat ze niet genoeg inkomen meer genereren en failliet gaan.

Middenstand bloeit

Vanden Bussche maakt zich sterk dat het in zijn kustgemeente niet zo’n vaart zal lopen: ‘De middenstand bloeit hier als nooit tevoren. Bakkers en beenhouwers uit het binnenland komen zich hier vestigen omdat er hier een goed publiek voor hen is. Wij hebben veel tweedeverblijvers, van wie er velen ook na hun pensioen blijven hangen. Wie wil nu niet aan de kust wonen? Wij hebben daar geen probleem mee. Veel senioren zijn actieve, gezonde mensen, die niet alleen consumeren, maar ook hun steentje bijdragen.’

Onderzoekster Ingrid Schockaert bevestigt dat de gevolgen van een kleinere actieve bevolking van gemeente tot gemeente zullen verschillen. ‘Het kan zijn dat bepaalde bedrijven moeilijker werkkrachten vinden. Het consumptiepatroon zal veranderen als je minder actieve jonge mensen hebt, maar het verandert ook als er tegelijkertijd meer ouderen in de gemeente wonen.’

Jobs creëren

Aan de andere kant van het land, in Kinrooi, ziet burgemeester Jo Brouns (CD&V) zich voor dezelfde uitdaging gesteld. ‘Wij ervaren dat nu nog niet, maar ik weet dat het eraan komt: we bereiden ons voor op een sterke vergrijzing en we zijn ons er zeer van bewust dat we ook de jonge, werkende bevolking in onze gemeente moeten houden.’

‘Daarom gaan we dit jaar 60 betaalbare bouwplaatsen verkopen aan jonge gezinnen. We hebben een rondvraag gedaan en er bleek

gelukkig veel interesse. We moeten alle zeilen bijzetten, want hoewel we in de Euregio centraal gelegen zijn, moeten mensen van bij ons vaak ver rijden naar hun werk. De kans wordt dan groter dat die actieve leeftijdsgroep verhuist. Daarom zetten we niet alleen in op zorg, maar ook op wonen en op werk.’ Brouns noemt de jachthaven, waarrond een vrijetijdseconomie kan groeien, en AgroPolis, het 40 ha grote bedrijventerrein dat innovatieve agrobedrijven wil aantrekken.

In Ravels, in de Noorderkempen, is burgemeester Walter Luyten (CD&V) er nog gerust in. Hij heeft per slot nog een sterke troef achter de hand: ‘We liggen vlak bij een grote stad, Tilburg, en hebben toch gezonde lucht en veel groene ruimte. Geen wonder dat mensen hier lang leven.’

De enige gemeenten waar de actieve bevolking zal blijven stijgen, zijn de centrumsteden Gent, Antwerpen, Mechelen, Roeselare en Oostende – en ook Vilvoorde, Halle en Machelen.

‘Veel senioren zijn actieve, gezonde mensen, die niet alleen consumeren, maar ook hun steentje bijdragen’

MARC VANDEN BUSSCHE

Burgemeester Koksijde