WIE HEEFT DE GROOTSTE HEFBOMEN?

Er gaat wellicht geen dag voorbij dat aan de top van CD&V niet wordt teruggedacht aan de dramatische uren tijdens de regeringsonderhandelingen begin september 2014, waarin ze Marianne Thyssen verkoos boven Kris Peeters. Om het premierschap van België te laten vallen voor een eurocommissariaat. Dat was een emotionele keuze, typerend voor CD&V toen. Na al haar opofferingen was het aan Marianne. Ze zou bovendien belangrijke dingen gaan doen in Europa. Ze zou het sociale gezicht worden. Het door crisis kaalgesaneerde Europa had daar nood aan.

Of het CD&V in de federale regering wel voor de wind was gegaan met premier Peeters valt te betwijfelen. Ook eerste minister Peeters had te kampen gekregen met een schaduwpremier in Antwerpen. Maar zeker is dat Thyssen niet het sociale gezicht van Europa geworden is. Op het grote podium mist ze de evidente zelfzekerheid die Margrethe Vestager tot behoedster van de Europeanen maakt.

Toch heeft Thyssen haar overwinning beet. Politiek is het een huzarenstukje, na een complexe dans tussen Commissie, Parlement en Raad, tussen drie grote politieke families, tussen landen van oost en west, met vakbonden en werkgevers, onder grote druk van Emmanuel Macron.

Of de nieuwe regeling over de detachering van werknemers in de praktijk zo’n verschil maakt, is voer voor debat. Thyssen kreeg gelijk loon voor gelijk werk, maar de sociale zekerheid blijft in het land van oorsprong. Poolse arbeiders blijven daardoor goedkoper en minder beschermd dan Belgische. Bovendien zitten de truckers niet in het akkoord. Maar ze heeft Europa een cruciale update gegeven. Ze past een regeling uit 1996 aan, toen de Unie uit vijftien lidstaten bestond die sociaaleconomisch op elkaar leken. Hoe groter Europa werd, hoe meer die regeling als bewijs ging gelden dat het Europese project een meedogenloze vrije markt was die Europeanen tot elkaars concurrenten maakte. Europa bracht volksverhuizingen op de been en sloopte sociale bescherming. De Poolse loodgieters bedreigden de Franse, Duitse of Nederlandse cultuur. Populisten hadden het antiEuropasentiment maar te plukken.

Het is duidelijk dat een eerste minister van België veel meer macht heeft dan een Eurocommissaris, zei Yves Leterme terugblikkend op de keuze van CD&V. Wellicht. Maar met dit akkoord levert Thyssen het bewijs dat de Europese Unie, ondanks de verlammende spanningen tussen oost en west, politiek nog altijd kan werken. Als commissaris hertekent ze wat Europa voor burgers teweegbrengt. Zo stut ze Europa. Of CD&V daar beter van wordt, is een heel andere vraag.

Als commissaris hertekent Thyssen wat Europa voor burgers teweegbrengt