‘Het Westen denkt best niet dat ik bluf’
Volgens Poetin heeft Rusland een nieuwe kernraket die niet neergehaald kan worden. De nucleaire wapens zijn helemaal terug op het geopolitieke toneel.
BRUSSEL I Het was alweer zijn dertiende State of the Union die de Russische president, Vladimir Poetin, gisteren hield. Omdat de Russen over drie weken naar de stembus trekken, moest deze toespraak vooral gezien worden als een aankondiging van het beleid dat hij de komende zes jaar wil voeren. Want dat Poetin op 18 maart herverkozen wordt, staat nu al vast.
En het werd een memorabele editie. Staand voor een gigantisch videoscherm sprak hij de Moskouse elite toe. In het eerste uur vertelde hij over de economie, de achilleshiel van het regime. Poetin erkende dat er problemen zijn – er leven nog altijd 20 miljoen Russen onder de armoedegrens – maar die zullen aangepakt worden door grootschalige investeringen, beloofde hij. Waar hij daarvoor het geld zal halen, maakte hij niet duidelijk. En hij zal ook inzetten in digitale infrastructuur, want Rusland moet het land worden van big data, kunstmatige intelligentie en robots.
Daarmee maakte hij de brug naar het tweede deel van zijn betoog. Dat was helemaal gewijd aan zijn grote militaire plannen. En daar klonk hij behoorlijk dreigend. ‘We hebben iets ontwikkeld dat niemand anders heeft’, zei hij. Het gaat om een nieuw type kruisraket, waarop een kernkop kan worden aangebracht. Omdat ze aangedreven wordt door kernenergie kan ze ‘elk punt op aarde bereiken’ en, belangrijker nog, ze kan niet onderschept worden.
Om aan te geven dat de raket echt kan wat hij belooft, toonde Poetin een animatie waarin te zien was hoe ze de wereld rond vloog en op een bepaald moment zelfs boven Florida leek te hangen. Zij is dus getest en klaar om in productie te gaan.
Opbod met Washington
De voorstelling van de nieuwe raketten past niet alleen in een nationalistische discours – Poetin werd tijdens de presentatie luid toegejuicht – maar ook in het nieuwe nucleaire opbod tussen Moskou en Washington. ‘Dat Poetin pocht dat hij een nieuwe raket heeft die elke plek op aarde kan bereiken, lijkt mij niet zo nieuw’, zegt defensiespecialist Sven Biscop (Egmont Instituut). ‘Ook hun oude raketten waren daartoe in staat. Maar dat hij daar nu de klemtoon op legt, past in de oplopende militaire woordenstrijd met Washington.’
Vorige maand kondigde president Trump de nieuwe Amerikaanse militaire strategie aan. Zijn belangrijkste boodschap: de drempel voor het inzetten van kernwapens gaat omlaag en er wordt ingezet op kleinere kernwapens. Rusland sprak meteen van een ‘antiRussisch document’. Ook China was niet blij met die aankondiging. Maar Peking heeft de
‘Ik hoop dat alles wat ik vandaag gezegd heb elke potentiële agressor op andere gedachten zal brengen’ VLADIMIR POETIN President Rusland
voorbije tien jaar zijn militaire investeringen verdubbeld. De Chinezen moderniseren vooral hun lucht en zeemacht.
Poetins dreigende taal was ook gericht aan de Navo. Moskou heeft de uitbreiding van de militaire alliantie naar het oosten nooit verteerd. Dat de Navo grootscheepse militaire oefeningen houdt in de Baltische landen of troepen stationeert in het oosten van Polen, beschouwt Poetin als daden van agressie. Ook de installatie van een antiraketschild in de regio vindt hij ontoelaatbaar. ‘Ik hoop dat alles wat ik vandaag gezegd heb elke potentiële agressor op andere gedachten zal brengen’, zei hij. ‘Dit is geen bluf.’
Bedreigend
In Russische antiPoetinkringen werd de toespraak als erg bedreigend ervaren. Leonid Bershidski, Bloombergcolumnist en voormalig hoofdredacteur van de zakenkrant Vedomosti, maakt zich echt zorgen over zijn land. Dat is volgens hem stilaan ‘hele maal gek aan het worden is’. ‘Als groot land moet Rusland moderne wapens hebben. Alleen zijn moderne wapens stilaan het enige wat Rusland nog heeft. Het betekent vooral dat een regime dat geen enkele verantwoording aflegt, zich nog beter kan verdedigen. Wij hebben spierballen zonder hoop.’
Biscop onderschrijft die analyse. ‘Economisch gaat het niet goed. Ook de soft power van Poetin is niet groot. Daarom kiest hij voor de militaire kracht.’
De vraag blijft natuurlijk of Poetin die militaire macht ook echt wil gebruiken? In Syrië heeft hij het gedaan. Ook in het oosten van Oekraïne blijft hij stoken. Het Pentagon reageerde gisteren laatdunkend. ‘Het Amerikaanse volk moet niet bang zijn. Wij hebben ons al voorbereid op deze nieuwe raketten die helemaal niet zo revolutionair zijn’, klonk het bij het Pentagon.
En is Europa dat ook? ‘Ik weet niet of we ons echt zorgen moeten maken’, zegt Biscop. ‘Feit is wel dat het Russisch spierballengerol zich boven onze hoofden afspeelt. Militairstrategisch wordt Europa nog altijd niet ernstig genomen en dat is niet geruststellend.’
Biscop vindt dat de Navo hier niet te veel op mag reageren. ‘We mogen ons niet laten provoceren, want dan speel je Poetin extra in de kaart.’ Maar de Europese Unie zou wel een veel doordachter buitenlands beleid moeten voeren, los van het militaire. ‘Op dat vlak blijft de EU tekortschieten.’
‘Economisch gaat het niet goed. Moderne wapens zijn stilaan het enige wat Rusland nog heeft’ SVEN BISCOP Defensiespecialist Egmont Instituut