Wat verandert in nieuwe wet?
blijft.’ De camera’s in de stad permanent live laten bekijken door een private firma wil hij niet toestaan. Ook het onthaal wordt niet uit handen gegeven. ‘Als politie moet je voor je eigen veiligheid kunnen instaan.’
Videomuur
De Kortrijkse burgemeester Vincent Van Quickenborne (Open VLD) ziet dat anders. ‘Wij hebben een 14 meter lange videowall die constant bekeken wordt door twee politiemensen’, zegt Van Quickenborne. ‘Wij overwegen om nog extra camera’s te plaatsen en die beelden ook mee te laten bekijken door iemand van een private firma. Dat laat ons toe de capaciteit uit te breiden tegen een aanvaardbare prijs.’ Van Quickenborne wil nog verder gaan. Hij zou een structurele samenwerking willen met private bewakingsfirma’s om, zeker ’s nachts, feiten te melden of mee uit te kijken naar een gesignaleerde wagen. ‘Daar is niks mis mee, zolang dat onder toezicht van de politie blijft.’
Specialisten bij Binnenlandse Zaken zeggen duidelijk dat het De nieuwe wet schept duidelijkheid over heel wat activiteiten die vandaag in een grijze zone zaten en brengt een aantal opvallende nieuwigheden.
Bewakingsfirma’s kunnen nu aan de politie technische middelen ter beschikken stellen en ook zelf bedienen. Dat gaat dan over bewakingscamera’s, drones, maar ook honden. Voorwaarde is wel dat het onder toezicht van de politie blijft.
Sweeping, het doorzoeken van goederen of terreinen, op de aanwezigheid van wapens, springstoffen, drugs of spionagemiddelen, kan de politiek uitbesteden aan de bewakingssector.
Het wordt ook gemakkelijker om een perimeter rond een rampgebied of een braderie
(cv) laatste niet toegestaan is binnen de nieuwe wet. Als een bewa kingsagent een misdrijf ziet, kan hij dat – zoals elke burger – altijd melden aan de politie. Hem actief laten uitkijken naar een gesignaleerde auto, mag niet. In Nederland is dat heel anders en kunnen bewakingsagenten samen met de politie in een wijk patrouilleren. Soms zelfs in dezelfde wagen.
Privé beheert de enkelbanden
In andere landen – vooral de Angelsaksische en Scandinavi sche – is ook veel meer mogelijk. In het Verenigd Koninkrijk wor den verschillende gevangenissen volledig beheerd door private fir ma’s. Ze beheren zelfs politiekan toren. G4S runt in Lincolnshire een politiebureau en nam 550 voormalige politieagenten over. De politie beperkt zich daar tot de zuivere politietaken. In Zweden wordt eraan gedacht om het ver voer van mensen naar de politie kantoren door private firma’s te laten uitvoeren, zodat de politie mensen ter plekke kunnen blij ven. En in Frankrijk gebeurt de opvolging van 14.000 enkelbanden al door de private sector.
De verhouding tussen het aantal private bewakingsagenten en politieagenten in de verschillende Europese landen (zie grafiek) geeft een indicatie van het belang van de private bewakingssector. In België zijn nog altijd ruim dubbel zoveel politiemensen als private bewakingsagenten actief. In Duitsland, Zwitserland of Zweden zijn er ongeveer evenveel private bewakingsagenten als politiemensen, terwijl er in het Verenigd Koninkrijk ruim dubbel zoveel private bewakingsagenten zijn als politiemensen.
De omzet van de grote bewakingsfirma’s uit overheidsopdrachten komt in België vooral van de internationale instellingen. ‘Wij halen ongeveer 35 procent uit overheidsopdrachten, maar het overgrote deel komt van internationale opdrachten, zoals de bewaking van de Navo of Shape’, zegt Vandormael. ‘Van onze 5.000 bewakingsagenten werken er 1.500 voor de overheid’, zegt Van Avermaet. De grote slokop zijn daar de Europese Raad en de Europese Commissie. ‘Om alleen al de 67 gebouwen van de Europese Commissie te bewaken hebben we 800 mensen nodig.’
Preventieve taken
‘We willen geen taken van de politie overnemen’, zegt Vandormael. ‘Wij doen alleen preventieve taken, nooit repressieve of onderzoekende’, zegt Van Avermaet.
De wet blijft daar ook een duidelijk onderscheid maken. Zo blijft gevangenenvervoer of de bewaking binnen een gevangenis in België een exclusieve taak van de overheid. In die gevallen wordt bewaking uitgeoefend op iemand die onvrijwillig wordt vastgehouden. Wat bijvoorbeeld wel zou kunnen is dat een private bewakingsfirma de toegang tot een gevangenis bewaakt en beveiligt, de zogenaamde koude bewaking, zoals bijvoorbeeld in de grote justitiepaleizen of in de forensisch psychiatrische centra in Gent nu al gebeurt. Dan is er geen contact met gevangenen of geïnterneerden, maar alleen met mensen die vrijwillig de gevangenis willen bezoeken.
‘We leggen strenge privacywetten op, maar tegelijk zouden we het toezicht op die beelden privatiseren. Dat kan niet’ LOUIS TOBBACK
Burgemeester Leuven