‘Keizer Xi’ oogst ook duimpjes omlaag
In het gecensureerde China duiken toch proteststemmen op over de machtsgreep van Xi. Nationalisten tonen zich dan weer tevreden met de belofte van een sterke leider.
BRUSSEL I Niemand weet precies hoeveel van de 1,3 miljard Chinezen best kunnen leven met de grondwetswijziging die Xi Jinping macht voor het leven geeft (DS 26 en 27 februari). Maar drie dagen lang vielen er wel negatieve reacties te rapen op sociale media. Voor een gesloten, gecensureerde samenleving als China is dat opmerkelijk. Het toont volgens nieuwssite The Verge dat het regime ‘verrast’ was door de schaal van de reacties.
De bekende hoofdredacteur Li Datong, ooit nog medewerker bij een partijkrant, schreef in een open brief dat de grondwetswijziging een stap achteruit was. ‘Een recept voor chaos’, zei Li. Zakenvrouw Wang Ying noemde het voorstel op het sociale netwerk Wechat ‘verraad van de partij’. Ze zou gecontacteerd zijn door de autoriteiten en wenste niet verder te reageren. Dissident Mo Zhixu schreef: ‘Ik voel wanhoop in de chatgroepen waarin ik zit, kennissen bespreken naar welke landen ze kunnen vluchten.’
Dat beeld schetst ook het Amerikaanse Radio Free Asia (ooit begonnen als anticommunistisch propagandakanaal). Volgens de zender kregen immigratiebureaus in Canada een piek in aanvragen.
Geen marionetpresident
Bijna geen enkel westers medium kon reacties rapen bij Chinezen die zich niet expliciet dissident noemen. Tegen vreemden op straat of thuis zullen zij niet snel hun politieke mening geven. Maar in Shanghai merkt zakenman Sven Agten wel dat de discussie nu echt leeft. ‘Ik hoor zeggen dat een derde termijn niet per se slecht is, maar het mag geen vierde of vijfde worden’, mailt hij.