‘Klein erfgoed heeft vaak een bijzondere geschiedenis’
Twaalf kleine erfgoedelementen in de Vlaamse Rand krijgen een voorlopige bescherming als monument.
VLAAMSE RAND I Twaalf kleine erfgoedelementen in de Vlaamse Rand hebben een voorlopige bescherming gekregen als monument. ‘Achter klein erfgoed gaat vaak een grote geschiedenis schuil’, zegt Geert Bourgeois (NVA), Vlaams ministerpresident en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed. ‘Deze twaalf objecten uit de Vlaamse Rand zijn uitzonderlijk authentiek, zeldzaam, herkenbaar en representatief voor onze Vlaamse geschiedenis. Met de voorlopige bescherming bewaren we deze stille getuigen voor de toekomstige generaties.’
‘Klein erfgoed wordt zelden opgemerkt in onze omgeving omdat het zo alledaags is. Net daarom verdwijnt het stilletjes bij bijvoor beeld wegenwerken. Bepaalde historische erfgoedelementen zijn de dans ontsprongen en verdienen het om bewaard te blijven.’
Ongevalskruisen
Liefst drie van de twaalf objecten bevinden zich op het grondgebied van Beersel. Het gaat om de kapel van de Roode Poort en de Van Cauwelaertkapel, twee pijlerkapellen uit de achttiende eeuw gelegen langs de Pastoor Bolsstraat in Alsemberg. Ook het ongevalskruis De Blaeser langs de Solheidestraat in Dworp staat op de lijst.
Dat ongevalskruis werd in 1768 opgericht ter herinnering aan Egidius De Blaeser, die er een jaar eerder volgens het opschrift onder zijn kar viel en stierf.
Een tweede beschermd ongevalskruis bevindt zich langs de Dreef in buurgemeente SintGenesiusRode. Het kruis Winderickx kwam er in 1805 ter nagedachtenis van Egidius Winderickx, een pachter en papiermaker uit Dworp, die op deze plaats om het leven kwam.
‘Het zijn twee uitzonderlijk gave voorbeelden van ongevalskruisen in de lokale WestBrabantse groene arcosesteen, met een gebeitelde Christusfiguur’, zegt Bourgeois.
In SintPietersLeeuw hebben twee gietijzeren wegwijzers een grote kans om beschermd te worden. Ze bevinden zich langs de Brabantsebaan, op de hoek met Molenborrestraat en op het kruispunt met de Hoogstraat. Een derde wegwijzer is te vinden langs de Willem Eggerickxstraat in Hoeilaart.
‘Drie gietijzeren wegwijzers maken deel uit van het historische straatmeubilair uit de regio. Ze stammen uit het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. De wijzers zijn getuigen van de kwaliteit van het Vlaamse ijzerwerk.’
Wachthokje
Het oudste erfgoedelement in de lijst is de grenspaal van Saventerloo in Nossegem die dateert uit de zestiende eeuw en symbolen van de Bourgondische dynastie draagt. Ook Kilometerpaal 5 op de Brusselsesteenweg in Tervuren, een van de weinige bewaard gebleven hardstenen kilometerpalen uit het einde van de achttiende eeuw en de eerste helft van de negentiende eeuw, mag niet verdwijnen.
Recentere objecten in de lijst zijn het betonnen wachthokje ‘Vier winden’ in Tervuren, van de Belgische buurtspoorwegen uit 19411943, en het signaal van Zellik, een kunstvoorwerp uit 19591963 van de hand van de architect Jacques Moeschal, langs de Brusselse Ring in GrootBijgaarden.
Na de voorlopige bescherming organiseert het gemeentebestuur een openbaar onderzoek. Binnen negen maanden beslist ministerpresident Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.
‘Deze twaalf objecten uit de Vlaamse Rand zijn uitzonderlijk authentiek, zeldzaam en herkenbaar’ GEERT BOURGEOIS
Vlaams ministerpresident
Het oudste erfgoedelement is de grenspaal van Saventerloo in Nossegem, uit de zestiende eeuw