Washington maakt zich zorgen over defensieplannen van EU
Washington vreest dat het gezamenlijke defensiebeleid dat de EU onlangs boven de doopvont hield, Amerikaanse bedrijven zal benadelen.
‘Wij stellen ons ernstige vragen over Pesco’, zei de Amerikaanse ambassadeur bij de Navo, Kay Bailey Hutchison, dit weekeinde op het Brussels Forum van de denktank German Marshall Fund. Pesco of Permanente Structurele Samenwerking is de naam voor het gemeenschappelijke defensiebeleid waartoe 25 lidstaten van de Europese Unie eind vorig jaar beslisten (DS 13/11).
Pesco is geen Europees leger, het behelst wel bindende militaire afspraken. Zo verplichten de deelnemers er zich toe om minstens 20 procent van hun defensiebudget aan investeringen in materieel te besteden. En dat wekt de angst van de Amerikanen.
‘Wij vrezen dat Europese bedrijven bij aankopen een unfair voordeel krijgen tegenover de Amerikaanse’, zei Hutchison. ‘Wij willen absolute transparantie in de aanbestedingsprocedures en een eerlijke kans voor onze ondernemingen om te concurreren. En dat lijkt Pesco niet te bieden.’
‘Ze overdrijven een beetje’, antwoordt defensiespecialist Sven Biscop van het Egmont Instituut op onze vraag of de klacht van de Amerikanen terecht is. Maar het is zeker wel de bedoeling om via Pesco de Europese defensieindustrie te beschermen en onaf hankelijk te maken. Het geld van de Europese Commissie zal alleen naar Europese bedrijven mogen gaan. ‘Maar wat precies “een Europees bedrijf ” is, ligt nog niet vast. De Europese Commissie werkt nog aan een definitie’, zegt hij aan de telefoon.
Marc Allen, de voorzitter van Boeing International, gaf op het Forum alvast een voorzet. Hij brak een lans om ten minste Amerikaanse bedrijven met fabrieken in Europa aan de aanbestedingen te turen naar de toekomst van Pesco. laten deelnemen. ‘Dat is een heel ander verhaal dan zuivere import.’
Norbert Röttgen (CDU), voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken in de Duitse Bundestag, verbaasde zich over de Amerikaanse reactie op Pesco omdat de VS al lang aandringen op de versterking van de intraEuropese samenwerking binnen de Navo. ‘Pesco maakt deel uit van de Navo’, verzekerde hij. ‘Het betekent een grotere Europese bijdrage aan de Navo.’
‘Wij willen absolute transparantie in de aanbestedingsprocedures en een eerlijke kans voor onze ondernemingen’
Amerikaans leiderschap
President Trump heeft de Europeanen meermaals een fikse bolwassing gegeven omdat ze niet genoeg besteden aan defensie. Trumps twijfels over de Navo en de Russische dreiging spoorden de EU, na jaren geaarzel, aan tot actie.
Dat deed Michael Turner, Republikeins Congreslid en gewezen voorzitter van de parlementaire assemblee van de Navo, op het Forum nog eens in niet mis te verstane woorden over. ‘Wij hebben meer troepen en meer materiaal ingezet om Europa gerust te stellen dat we hen zullen helpen de Russische agressie het hoofd te bieden’, zei hij. ‘Nu is het aan de Europeanen om het Amerikaanse burgers gerust te stellen dat zij niet alleen moeten opdraaien voor de kosten.’
Op de Navotop in Wales in 2014 beloofden de Europeanen hun defensieuitgaven op te trekken tot 2 procent van hun bnp. Slechts acht van de 29 Navolidstaten zullen die doelstelling dit jaar halen. Röttgen gaf toe dat de 2procentnorm voor spanning zorgt tussen de Duitse regeringspartners.
Maar hij kaatste de bal terug naar de Amerikanen. ‘Ja, Rusland is het belangrijkste gevaar. Maar de onzekerheid die uit het Witte Huis komt, is niet echt geruststellend. De democratie is in gevaar als de president van de VS zich terugtrekt uit internationale afspraken in een tijd dat er krachtig leiderschap vereist is. Europa is afhankelijk van Amerikaans leiderschap, maar heeft ingezien dat het ook zelf meer moet doen.’
KAY BAILEY HUTCHISON ambassadeur VS bij de Navo