Wereldgezondheidsorganisatie bang voor onbekende ziekte
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voegde een nieuwe ziekte toe aan haar lijst van meest gevreesde ziekten: ‘disease X’. Die bestaat niet, maar ze zou er kunnen komen.
Aids, zika, ebola, vogelgriep, sars, marburg, legionella: plots vielen ze uit de lucht, de ene al dodelijker dan de andere. En het is dit jaar honderd jaar geleden dat er een nieuwe vorm van griep uit het niets opdook en meer slachtoffers maakte dan de hele industriële slachting van de Eerste Wereldoorlog in de vier jaar voordien had kunnen veroorzaken. Dat kan op ieder moment weer gebeuren, waarschuwt de WHO.
Epidemiologen weten dat er elk jaar wel een nieuwe ziekte opduikt, vaak een virusziekte en vaak vanuit wat voorheen nauwelijks betreden jungle was. De meeste blijven onder de radar van de wereldpers – eentje kreeg zelfs de officiële naam sin nombre, zonder naam – maar sommige maken miljoenen doden. Denk maar aan aids en de Spaanse griep. En andere hebben de potentie voor miljoenen doden, zoals de maar net op tijd ingedamde uitbraak van Ebola in 2014 in WestAfrika.
Symbolisch
Daar mag best wat meer alertheid voor zijn, vindt de WHO. Ze had al een lijst van ziekten met epidemisch potentieel waar we veel te weinig van afweten en waartegen we onvoldoende tegenmaatregelen klaar hebben. Op die lijst stonden al, in willekeurige volgorde: het krimcongovirus, ebola, marburg, lassakoorts, mers en sars (twee longziekten), nipah en verwante henipavirussen, riftvalleikoorts en zika.
Daar komt dus nu disease X bij,
een puur symbolische ziekte die het risico op een nieuw opduikende epidemie onder de aandacht moet brengen. Een totaal onvoorspelbaar, maar gezien de voorgeschiedenis wel een reëel risico. En een risico waarop we ons kunnen voorbereiden, door verbetering van de medische basisstructuur in ontwikkelingslanden, door onderzoekscapaciteit in instituten voor tropische geneeskunde, door basisonderzoek naar vaccins en diagnostica, door verbeterde structuren voor snelle respons.
De WHO wees ook naar de nood aan meer diergeneeskunde: niet alleen voor onze voedselveiligheid, maar ook omdat de meeste ‘nieuwe’ epidemieën van dieren op mensen zijn overgesprongen.
De lijst is zeker niet uitputtend. Er zijn nog ziektes die niet onder controle zijn, maar die minder gevaar inhouden voor een nieuwe wereldwijde uitbraak. Staan daarom niet op de lijst: aids, dengue, gele koorts, cholera, arenavirussen, coronavirussen, enterovirussen, tuberculose, malaria, leishmaniase, leptospirose, pest, tuberculose. Maar de kans op een ramp door disease X is groter, vindt de Wereldgezondheidsorganisatie.
De WHO wees ook uitdrukkelijk naar de nood aan meer diergeneeskunde: onder meer omdat de meeste ‘nieuwe’ epidemieën, inclusief aids, van dieren op mensen zijn overgesprongen