Britten boksen met handen op de rug
‘Je bedreigt maar be ter geen kernmacht.’ Dat was de reactie gisteravond van de woord voerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Tot middernacht had Moskou de tijd gekregen om volledige openheid te verschaffen over hun speciale novitsjokgifprogramma (zie hier naast). Zo niet zou Londen een batterij extra maatregelen in stel ling brengen om de Russische economie te treffen.
Maar het was meteen duidelijk dat de kans dat Moskou op dat Britse ultimatum zou ingaan, nihil was. En dus zal de Britse regering zich vandaag moeten buigen over extra sancties.
1.
Heeft het VK wel veel mogelijkheden om de Russen te treffen?
Veel stelt de handel tussen de twee landen niet voor. Het Verenigd Koninkrijk exporteert net iets meer naar Rusland dan het importeert. Maar jaarlijks bedragen die twee stromen nauwelijks 5 miljard pond. Veel indruk zullen extra sancties dus niet maken.
De vraag is zelfs of Moskou echt wakker ligt van de huidige sancties die de VS en de EU instelden na de annexatie van de Krim. Volgens schattingen van de EU vertraagden die de groei van de Russische economie vorig jaar met 1 procent. De Russische economie doet het inderdaad niet goed, maar volgens een recent rapport van de Estse inlichtingendienst legt Poetin de schuld daarvoor bij de sancties uit het vermaledijde Westen. In zekere zin komen ze hem dus goed uit.
2.
Londen is voor veel Russen toch hun bancaire hoofdstad in Europa?
Absoluut. Londen heeft de rijke Russen altijd met open armen ontvangen. Veel vragen naar de herkomst van hun geld werden
nooit gesteld. Maar de jongste tijd is daar verandering in gekomen. Het Britse gerecht is bezig met een grootschalig onderzoek naar het Russische (maffia)geld en krijgt daarvoor de steun van de regering.
Dat onderzoek kan zeker een versnelling hoger schakelen. Een scenario dat nu circuleert, is dat een wet goedgekeurd wordt die vergelijkbaar is met de Amerikaanse Magnitsky Act. Daardoor zouden Russen met een onduidelijk verleden veel moeilijker toegang krijgen tot het Britse grondgebied.
Er zou ook sneller beslag gelegd kunnen worden op geld en bezittingen van Russen in Engeland. Transparency International schatte dat vorig jaar voor ongeveer 940 miljoen pond aan vastgoed gekocht werd met Russisch geld waarvan de herkomst niet duidelijk was.
Ten slotte sturen rijke Russen hun kinderen ook graag naar Londense scholen. Op dit moment zijn naar schatting 3.000 Russische studenten ingeschreven. Als hen het leven lastig wordt gemaakt, zal dat pijn doen.
3. Snijden de Britten daarmee ook niet in eigen vel?
Dit soort maatregelen komen in elk geval op een slecht moment. Het VK is volop bezig met de uitstap uit de EU. Die zal een grote impact hebben op de Londense City, want de Unie heeft al laten verstaan dat de Britse financiële instellingen niet meer op dezelfde manier toegang zullen hebben tot de Europese markt. Als ze daarbovenop Russisch geld verliezen, kan dat extra zuur worden.
4. Hebben de Britten nog wel de steun van de EU?
Dat wel. ‘Natuurlijk kan het Verenigd Koninkrijk rekenen op solidariteit van de Europese Unie in deze zaak’, zei Valdis Dombrovskis, een van de vicevoorzitters van de Europese Commissie. Buitenlandchef Federica Mogherini zei dat de EU te hulp zal komen als de Britten daarom vragen. Guy Verhofstadt, de leider van de liberale fractie in het Europees Parlement, riep zelfs op om de Europese sancties aan te scherpen. Volgende week komen de Europese regeringsleiders weer samen. Maar de kans dat ze dat zo snel willen beslissen, is klein. Toen de Europese Raad eind vorig jaar de sancties opnieuw met zes maanden verlengde, gebeurde dat niet met volle goesting van enkele lidstaten. Zij wilden eigenlijk van de sancties af.