Nachtvlinder houdt bulldozers tegen
Kleine beestjes kunnen grootse bouwplannen helpen onderuithalen, zoals het Spaanse vlagvlindertje deed met de uitbreiding van Essers.
BRUSSEL I De Raad van State vernietigde het plan voor uitbreiding van het transportbedrijf Essers, dat bos wou kappen om zijn gebouwen uit te breiden. In de argumenten van de Raad komt ook een nachtvlinder naar voren: de Spaanse vlag, een Europees beschermde soort.
‘Bij zo’n soort moet je een speciale toelating vragen aan Europa’, zegt Jos Ramaekers van Natuurpunt. ‘Die krijg je alleen als je kunt aantonen dat er geen enkel alternatief is dan dat leefgebied vernietigen, en dat het om een zaak van algemeen belang gaat.’
Die aanvraag is nooit gedaan. ‘De vlinder speelde een rol, maar je maakt er een karikatuur van als je zegt dat heel dit dossier alleen door de Spaanse vlag is misgelopen’, zegt Ramaekers. ‘Het was de druppel die de emmer deed overlopen. Het gaat om het principe: hoe gaat het beleid om met de natuur? Daar zijn nu eenmaal regels over. Als wij niet in actie waren gekomen, lag er al lang een laag beton over heel dat gebied.’
Trouwkapel in de tuin
Maar hoe kan een procedure die al vijf jaar duurt, vastlopen op een vlinder? In Retie liep de bouw van een sportcomplex vijftien jaar vertraging op door de aanwezigheid van de rode bosmier. De aanwezigheid van de kamsalamander verhinderde dat een drukkerij in OostVlaanderen haar gebouw kon regulariseren. Dat die beestjes Europees beschermd zijn, mocht ook de Engelse zanger Ed Sheeran ondervinden. Hij wilde een twaalf meter hoge trouwkapel bouwen in zijn tuin, maar dat mag niet omdat er kamsalamanders zitten.
Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) zei gisteren in het Vlaams Parlement dat ze het ‘bijzonder jammer’ vond hoe het met Essers was gelopen. ‘Hopelijk is het geen voorbode van hoe alles nu zal vastlopen in Limburg’, zei ze.
‘Schauvliege moet niet zeuren’, zei Vlaams Parlementslid Bruno Tobback van oppositiepartij SP.A. ‘Ze had maar moeten regelen dat de beslissingen van de Vlaamse regering voldeden aan alle decreten. Dat was blijkbaar te veel gevraagd.’
Rivier naar de rechter
‘Als wij niet in
actie waren gekomen, lag er al lang een laag beton over heel dat gebied’
JOS RAMAEKERS Natuurpunt
Milieujurist Hendrik Schoukens (UGent) wil nog een stap verder gaan en van de natuur een ‘rechtspersoon’ maken. Ook Jos Ramaekers van Natuurpunt is dat idee genegen.
‘Dan kun je bijvoorbeeld namens een rivier of namens de Kalmthoutse Heide naar de rechter stappen’, zegt Schoukens. ‘In NieuwZeeland hebben ze dat al gedaan voor een rivier. Stel bijvoorbeeld dat Essers die bomen al had gekapt, dan had niemand kunnen eisen dat ze herplant zouden worden, omdat milieuverenigingen daar geen eigendom hebben. Door de natuur wettelijk te erkennen, zou je dat herstel wel kunnen afdwingen.’