Francken stuwt N-VA weer naar recordscore
Met ruim 32 procent scoort de NVA voor het eerst weer even hoog als bij de laatste verkiezingen in 2014. Theo Francken krijgt van links tot rechts steun.
BRUSSEL I De motor van de NVA komt in dit verkiezingsjaar opnieuw op vol toerental. Voor het eerst sinds de federale stembusslag van 2014 haalt de partij van Bart De Wever in de politieke barometer van De Standaard,
VRT, RTBF en La Libre Belgique in Vlaanderen opnieuw de recordscore van 32,4 procent. Bij de vorige peiling een halfjaar geleden was dat nog 28 procent. Het verlies opgelopen tijdens de huidige regeerperiode is zo helemaal weg.
De Vlaamsnationalisten hebben meer dan een straatlengte voorsprong op hun coalitie partners CD&V (16,4%) en Open VLD (14,7%), die beide dalen en nu zelfs opgeteld kleiner zijn dan de NVA. Groen (13,8%) houdt stand op de vierde stek, terwijl de SP.A (9,5%) voor het eerst wegzakt naar minder dan tien procent. Daarna volgen Vlaams Belang (7,5%) en PVDA (4,9%)
De remonte van de NVA valt samen met de kroning van Theo Francken tot populairste Vlaamse politicus. Zo goed als de helft van de gepeilde Vlamingen kan zich voorstellen op de federale staatssecretaris voor Asiel en Migratie te stemmen. In oktober was dat nog 42 procent, minder dan drie jaar geleden een kwart. Alleen premier Charles Michel (MR) is nu populairder. Francken treedt zo bijna toe tot het erg selecte clubje van politici die ooit de helft van Vlaanderen konden bekoren.
Die populariteit vertaalt zich in een grote steun voor Franckens bestuursstijl. Twee derde van de ondervraagden zegt te staan achter ‘de manier waarop Francken zijn beleid over asiel en migratie verdedigt’. Een klein kwart is tegen. Behalve de kiezers van de NVA en Vlaams Belang keurt ook een meerderheid van het kiezerskorps van Open VLD, CD&V, SP.A en zelfs PVDA de manier waarop de staatssecretaris aan politiek doet, goed. Alleen de groenen lig gen dwars. Sterker nog: Francken wordt haast uit het niets de derde populairste gepeilde politicus onder SP.Akiezers, als enige NVA’er in de top 10. Ook bij het electoraat van Open VLD en CD&V behoort hij tot de tien populairste politici, wat opvalt gezien de frequente verwerping van Franckens stijl door de top van beide partijen.
Dat de NVA inzet op veiligheid en identiteit als thema’s voor de komende gemeenteraadsverkiezingen van oktober en de daaropvolgende algemene stembusslag van mei 2019, blijkt voor de partij nu al vruchten af te werpen. Exemplarisch is de grote steun in Vlaanderen voor de wet op de woonstbetredingen, die de federale regering na protest eind januari opnieuw in beraad nam. Liefst 71 procent van de ondervraagde Vlamingen vindt dat de politie het recht moet hebben om – met toestemming van een onderzoeksrechter – een privéwoning te betreden, wanneer ze vermoedt dat daar mensen zonder papieren zijn. In Wallonië is dat slechts 42 procent, in Brussel zelfs maar 37 procent.
‘Het migratie en veiligheidsdebat leven sterker dan velen denken’, reageert Francken, die zijn stijl verdedigt. ‘Veel mensen vinden dat dat weleens mag, aan de boom schudden en de zaken scherp stellen.’
Het effect van de heisa die vorige week ontstond rond minister van Defensie Steven Vandeput (NVA) en de opvolging van de Belgische F16’s, is niet uit de peiling af te leiden. De ondervragingen dateren van voordien.
Alleen premier Charles Michel is in Vlaanderen populairder dan Theo Francken
De SP.A mag zich dan optrekken aan een positieve vibe, de neergang lijkt nog niet gekeerd.
BRUSSEL Voor het eerst sinds de start van de VRT/DSpeilingen – net na de eeuwwisseling – haalt de SP.A geen tien procent. De partij diept de neergang uit die in het najaar van 2016 werd ingezet. Na de verkiezingen van 2014 klommen de socialisten tot net geen 16 procent, zes procent ging in rook op. Maar SP.Avoorzitter John Crombez ‘laat zich niet afleiden door deze peiling’. ‘Ik ben tevreden met wat de partij momenteel doet: met onze voorstellen, met onze oppositie tegen de vervanging van de F16. De enige peiling die ertoe doet, zijn verkiezingen.’
Na de biecht van Crombez – hij gaf in november toe dat hij ‘wakker lag’ omdat zijn aanpak niet aansloeg – volgden enkele crisisvergaderingen. Het nieuwe jaar begon de partij met een propere lei. Met gerichte voorstellen over pensioenen, ecologie en erfenisrechten knokte Crombez zich terug in de wedstrijd. Het congres over zorgzekerheid was een succes. De SP.A wil de klassieke pijlers van de welvaartsstaat (verzekering tegen ziekte, ouderdom en werkloosheid) uitbreiden naar alle facetten van de zorg (jeugd, gehandicapten, ouderen).
Speurwerk naar het verhaal achter de – door de luchtmacht opgedrongen – vervanging van de F16 kende vorige week succes. Voor het eerst sinds de start van de regeringMichel kreeg de SP.A een minister in het nauw. Alleen de steun van Bart De Wever maakt dat minister van Defensie Steven Vandeput (NVA) nog in dienst is.
De peiling werd afgesloten op de dag van het SP.Acongres (17 maart). Het valt niet uit te maken of het vernieuwde vertrouwen ook bij de kiezer aanslaat. Crombez: ‘Het is moeilijk te zeggen. Een andere peiling (VTM/De Morgen, red.) voorspelde winst (13 procent, in vergelijking met een vorige peiling, red.).’ In de partij valt steeds te horen dat de gevolgde strategie losstaat van de peilingen. De SP.A werkt aan een herstel op de langere termijn. Wellicht staat de partij er pas terug na 2019.
De doorsnede van de huidige SP.Akiezer moet een reden tot zorg zijn. Het publiek veroudert zienderogen, steeds meer hogeropgeleiden haken af. Crombez doet het uitstekend in zijn thuisprovincie WestVlaanderen. Elders loopt het veel slechter, met Antwerpen op kop. De implosie van Samen (het kartel met Groen in de stad) en de vragen over de figuur van Tom Meeuws doen de partij geen deugd. De mislukking van Samen tast ook de populariteit van Groenkopstuk Wouter Van Besien aan.
Winst voor Groen
De SP.A verliest zowel aan links (Groen en PVDA) als aan rechts (NVA, zelfs Vlaams Belang) kiezers. De ‘Elchardusstrekking’ in de SP.A (‘rechts’ over het thema migranten, red.) verklaart de populariteit van Theo Francken. De partij wint enkel van CD&V.
Gewezen SP.Akiezers leveren Groen flinke winst op. De partij zit net onder de 14 procent, een mooie groei in vergelijking met de verkiezingen en een consolidering van eerdere peilingen. Het partijprofiel spiegelt zich met de SP.A: veel aantrek bij jongeren en hoogopgeleiden. Groen doet het uitstekend in Antwerpen en Gent. Steeds meer voelt Groen zich de uitdager van de NVA. ‘We zijn tevreden met deze sprong. We willen een partij zijn van hoop en verbinding in plaats van te mikken op de korte termijn, met angst en polarisatie’, zegt de woordvoerder.
De doorsnede van de huidige SP.Akiezer moet een reden tot zorg zijn. Het publiek veroudert zienderogen, steeds meer hogeropgeleiden haken af