Vulkaan Etna schuift op naar zee

Europa’s actiefste vulkaan is aan de wandel gegaan. Traag maar zeker schuift de Etna op richting zee.

Gelegen aan de noordoostkant van het eiland Sicilië is de Etna de Europese vulkaan die het vaakst van zich laat horen. De voorbije tien jaar is er elk jaar wel een uitbarsting geweest, ook afgelopen jaar stroomde er weer lava uit de vulkaan. Franse en Britse vulkanologen hebben nu vastgesteld dat er niet alleen binnenin de Etna van alles beweegt, maar dat de vulkaan ook als geheel in beweging is. Elk jaar zou hij gemiddeld veertien millimeter opschuiven richting Middellandse Zee, hebben ze waargenomen.

‘Er is momenteel geen reden om alarm te slaan, maar we moeten het goed in de gaten houden, vooral om te zien of de beweging niet nog versnelt’, zei de Britse geoloog John Murray, die de vulkaan al bijna een halve eeuw onderzoekt, aan de BBC.

Op diverse plaatsen op de flanken van de vulkaan zijn in de jaren 80 ruim tweehonderd gpsmeetstations geplaatst, waarvan de helft de afgelopen jaren is vernietigd door vulkanische activiteit en achtereenvolgens weer vervangen.

Uit analyse van de locatiegegevens van die stations tussen 2001 en 2012 is af te leiden dat de Etna de voorbije elf jaar in zuidoostelijke richting is opgeschoven, richting het kuststadje Giarre dat vijftien kilometer verderop ligt.

De Etna glijdt af van de helling waarop hij rust, omdat zijn ondergrond bestaat uit plooibare gesteentelagen met een flauwe hellingshoek van een tot drie graden. Deze lagen geven te weinig tegendruk om de vulkaan op zijn plaats te houden.

Koffiedik kijken

Heel veel haast maakt de Etna voorlopig niet om in zee terecht te komen: met een snelheid van veertien millimeter per jaar vordert hij nog geen anderhalve meter per eeuw. Dat stelt niet veel voor, maar door het afschuiven bouwt zich op haar flanken wel spanning op die in het slechtste geval in versneld afschuiven en uiteindelijk in aardverschuivingen kan resulteren – al kan het nog millennia duren voor het zover komt, benadrukken de wetenschappers.

Voor de omwonenden van het tiental dorpen op de flanken van de vulkaan is er voorlopig geen reden tot bezorgdheid – niks wijst er voor De Etna, gezien vanuit het veertig kilometer verderop gelegen Catania.

lopig op dat de Etna versneld zal gaan afschuiven. De vulkaan kan zelfs net zo goed vertragen. Welke kant het opgaat, is ook voor de wetenschappers koffiedik kijken.

Citrusvruchtenindustrie

De Etna is met haar 3.330 meter de hoogste vulkaan van Europa en een van de actiefste vulkanen van het continent. Boven de vulkaan hangen voortdurend rookpluimen en geregeld worden uitbarstingen waargenomen: sinds 2006 was er elk jaar een eruptie.

De grootste uitbarsting van de Etna was die van 1669, toen naar schatting 15.000 mensen omkwamen. In 2001 duurde een uitbarsting van de vulkaan meerdere weken. Hoewel vanuit de lucht duizenden liter water op de lavastroom werden gestort om hem te koelen, kwamen enkele dorpen maar op het nippertje met de schrik vrij. De lava verwoestte dat jaar meerdere gebouwen en een toeristische kabelbaan, en leverde de toeristenindustrie en de citruskwekerijen van de regio miljoenen euro’s schade op (Sicilië

Voor de inwoners van het tiental dorpen op de flanken van de vulkaan is er voorlopig geen reden tot bezorgdheid