De cd kan het nog
Net in de week dat Spotify zijn langverwachte beursgang maakt, scoort Jack White een nummer 1album in de VS. Opvallend is dat White zijn koppositie niet dankt aan streaming, maar aan fysieke verkoop – een marktsegment dat in vrije val leek.
De Amerikaanse albumtop 200 heeft een nieuwe nummer 1: Jack Whites Boarding house reach. Dat dankt de gitarist voor de verandering niet aan de streamingdiensten. Daar scoorde de plaat slechts 4,2 miljoen streams (volgens de omrekeningsregels van de Amerikaanse chartmonitor Billboard het equivalent van 2.800 albums). Maar de fysieke verkoop maakte met 121.000 exemplaren (waarvan zelfs 27.000 op vinyl) veel goed.
Whites voorganger aan de top van de hitparade illustreert het contrast. Vorige week stuwden 159 miljoen streams (106.000 albumequivalenten) rapper XXXtentation nog naar de koppositie. De fysieke versie van dat album was weinig meer dan een bijgedachte: er gingen er maar 20.000 van over de toonbank.
De discrepantie toont het kantelpunt waarop de muziekindustrie zich bevindt. Indierockers als Arcade Fire of oudere gitaargoden als White proberen het onderste uit de kan te halen van de afkalvende fysieke verkoop met luxeuitgaves en een focus op vinyl – platen nemen een kleiner marktaandeel in dan cd’s, maar worden in tegenstelling tot hun blinkende broertjes jaar na jaar populairder. Rappers als XXXtentation volgen een trend die ingezet werd door Kanye West, die in 2016 cd’s doodverklaarde door The life of Pablo enkel via streaming uit te brengen. Het snelle, flexibele distributieproces van streaming legde ook rappers als Drake of Future geen windeieren.
Zo zijn de charts in essentie een optelsom van twee verschillende werelden geworden. Dat blijkt ook in België: hun plek in de Ultratop 10 danken Ronnie Flex (Nori) en XXXtentation louter aan streaming, want bij de fysieke albums halen beide platen niet eens de top 50.
Truc met de tickets
Jack Whites verkoopsucces toont dat de Spotifyhegemonie bovenaan de hitlijsten te doorbreken valt. Toch komt er volgens Billboard ook een gewiekste verkooptruc bij kijken. Wie een ticket koopt voor een concert van White, krijgt namelijk ook een code om een fysieke kopie van het album te bestellen. Als iemand daar gebruik van maakt, wordt dat in de hitparades meegeteld als een verkochte plaat. Volgens Billboard zouden 14 van de 38 albums die het in 2017 tot nummer 1 schopten, gebruikgemaakt hebben van dergelijke ticketbundels – daarbij zijn artiesten als Arcade Fire, Katy Perry, LCD Soundsystem en The Chainsmokers.
‘In België komt die praktijk maar zeer beperkt voor’, zegt Sam Jaspers van Ultratop. ‘Maar we krijgen er wel steeds meer vragen over vanuit de industrie. Hoe dan ook hanteren wij een strengere regel: in Vlaanderen moet er ook de mogelijkheid zijn om een ticket zónder cd te kopen, en moet er een prijsverschil zijn tussen beide formules. Anders telt het niet mee als verkocht album.’
Voor Vlaamse artiesten zich massaal aan de techniek wagen: het werkt niet altijd. Maroon 5 en The National raakten met de strategie bijvoorbeeld niet op één. The Weeknd, Kendrick Lamar en Drake stoomden dan weer vlot naar 1 zonder zo’n bundel. Maar dat zijn natuurlijk hiphopartiesten, die hun succes danken aan … streaming.
Wie een ticket koopt voor een concert van Jack White, krijgt een code om een fysieke kopie van het album te bestellen