‘Politiek is niet sexy, maar we doen ons best’
Burgemeesters moeten van de Vlaamse regering een keer per jaar in een State of the Union rapporteren over hun verwezenlijkingen. ‘Opgeklopte woordenkramerij’, zegt Louis Tobback.
BRUSSEL I De State of the Union zal, volgens burgemeester Louis Tobback (SP.A) van Leuven, weinig om het lijf hebben. Hij brandt vooral de beslissing van de Vlaamse regering af om de gemeenteraad minder macht te geven over de gemeentefinanciën (DS 5 april). Hij vindt het onbegrijpelijk dat de gemeenteraad financiële bijsturingen tijdens het bestuursjaar niet meer moet goedkeuren.
‘Het schepencollege zal kunnen zeggen: we waren van plan 200.000 euro voor een vrachtwagen uit te geven, maar we willen liever nieuwe meubelen voor het kabinet van de burgemeester bestellen. Je zegt eigenlijk aan de gemeenteraad: stem maar, wij doen toch onze zin. Welke macht heeft een gemeenteraadslid dan nog? Je dient louter als decor voor de State of the Union.’
Tobback krijgt weinig bijval van andere burgemeesters. Piet Buyse (CD&V), burgemeester van Dendermonde: ‘Het college houdt de vinger aan de pols van het dagelijkse bestuur. Het weet wanneer nieuwe opportuniteiten zich aandienen. Een beetje soepelheid in de financiën is dan belangrijk. Maar we moeten natuurlijk wel verantwoording afleggen.’
Die mening deelt hij met Christoph D’Haese (NVA, Aalst) en Vincent Van Quickenborne (Open VLD, Kortrijk). Burgemeester D’Haese: ‘Aalst heeft een jaarlijks budget van 132 miljoen euro. Voor kleine aanpassingen naar de gemeenteraad trekken, is niet logisch.’
VINCENT VAN QUICKENBORNE (OPEN VLD) Burgemeester Kortrijk
‘Je zegt eigenlijk: stem maar, wij doen toch onze zin. Een gemeenteraadslid dient louter als decor voor de State of the Union’
LOUIS TOBBACK (SP.A)
Burgemeester Leuven
Het grote plaatje
Of het machtsverlies voor de gemeenteraad geen pijnpunt is? ‘Neen, de verkiezingen zijn het moment voor democratische controle. De gemeenteraad controleert ook. Maar gemeenteraadsleden – en dit zeg ik met het grootste respect – hebben nog een job. Schepenen en burgemeesters in centrumsteden werken bijna allemaal voltijds voor de gemeente. Je kunt van een gemeenteraadslid niet de grondigheid van het college verwachten.’
Burgemeester Van Quickenborne van Kortrijk hoopt vooral op een versterking van het debat. ‘Willen mensen een politieke discussie over de centen of over de keuzes die een stad maakt? In plaats van eindeloos in detail te treden, bekijken we toch beter het grote plaatje?’
Een State of the Union zou de blik van de burger op de kerktoren kunnen vestigen. Toch als de burgemeester een inspirerend verhaal weet te brengen. Maar grootse plannen – een speech op de markt of in een grote zaal, een debat met burgers – hebben de burgemeesters niet meteen.
Burgerinspraak
‘We hebben een lange traditie van burgerinspraak’, zegt Van Quickenborne. ‘Elke gemeenteraadszitting wordt via een livestream uitgezonden. Burgers mogen ook dertig minuten voor het begint van de gemeenteraad vragen stellen. Veel zal er niet veranderen.’
D’Haese voelt er niets voor om van de State of the Union een show te maken. ‘Ik zie dat als een gewone zitting van de gemeenteraad’, zegt de NVA’er. ‘Elke zitting is openbaar en we zenden alles uit via de lokale radio. Je moet realistisch zijn: politiek is niet altijd het meest sexy product, maar ik zal mijn best doen om er creatief mee om te springen.’
Dat politiek niet sexy is, merkt ook Piet Buyse van Dendermonde op. ‘Een livestream via sociale media: zouden er veel geïnteresseerde kijkers zijn? Ik denk het niet. Veel rendement zou het niet opleveren, maar het vraagt wel veel technische inspanningen.’