Museumplannen
Amper vijftien procent van hun collectie kunnen de Brugse Musea momenteel exposeren. Daarom komt er een nieuwe expohal (28,5 miljoen) en een ruim depot (5 miljoen).
Het is weer deze tijd. Met het eind van hun legislatuur in zicht, zijn politici vaak zo hoffelijk al plannen neer te eggen die hun opvolgers kunnen realiseren. Of beter, waar de volgende lichting niet makkelijk meer omheen kan.
Leuven heeft zijn ambities voor een podiumsite al kenbaar gemaakt. Elders ligt de klemtoon vooral op musea (zie kader). Grote steden als Brussel, Antwerpen en Gent willen hun presentatieplekken performanter maken. Daarbij lijken ze het stadium van herbestemde gebouwen achter zich te laten en voor gedurfde hedendaagse architectuur te gaan.
Versnelling hoger
In dat verhaal is Brugge tot dusver wat afwezig gebleven. Nochtans is de urgentie daar minstens even hoog. Uit veertien locaties bestaat de koepelterm ‘Brugse Musea’ en dan nog duwt de collectie constant tegen haar grenzen. Die collectie wordt op ruim 150.000 stukken geschat. Natuurlijk hoeft niet elke steen, tekening, meubel of koets daarvan constant geëxposeerd te worden. Maar het zou toch iets meer mogen zijn dan de huidige vijftien procent.
Het Groeningemuseum, dat historische topstukken presenteert, kampt geregeld met ongemakken als het een tijdelijke tentoonstelling opzet. Om die te herbergen moet het eerst zijn permanente opstelling aan de kant zetten. Historische werken verslepen is niet zonder risico. Bovendien zijn de werken die tijdelijk moeten opschikken een poos niet beschikbaar voor het publiek. Telkens als er een tijdelijke expositie wordt opgebouwd of afgebroken, gaat het museum gedeeltelijk (of helemaal) dicht.
Brussel: Kanal
Herbestemming Citroëngarage
Architecten: Noa Architecten / EM2N / Sergison Bates
36.000 vierkante meter 125 miljoen euro
Antwerpen: Muhka
Nieuwbouw op site voormalig Hof van Beroep Architecten: later dit jaar wedstrijd
20.000 vierkante meter 65 miljoen euro
Gent: Smak
Nieuwbouw of uitbreiding huidig gebouw
Architecten: nog in fase haalbaarheidsstudie
Eerste worp: 12.000 vierkante meter
Nog geen budget geprikt Leuven: Hertogensite
Nieuwbouw op voormalig ziekenhuis
Architecten: Open Oproep gelanceerd
Zalen 500 en 200 vierkante meter
38 miljoen euro
Brugge schakelt nu een versnelling hoger. De stad heeft begrepen dat ze als toeristenmagneet haar troeven zo goed mogelijk moet uitspelen. Daarom heeft ze binnen de stadsgrenzen, enkele kronkelige straatjes verwijderd van het Groeningemuseum, een voormalige schoolsite aangekocht. De drie kleine historische panden die erop staan, worden gerestaureerd. De bouwvallige school wordt dit jaar nog afgebroken.
De Brugse coalitie heeft beslist dat op die vrijgekomen ruimte een hedendaags gebouw met uitstraling komt. Bijbehorende omgevingsaanleg moet maken dat het correct ingeplant wordt in het stedelijke weefsel. Eind volgend jaar moet de ontwerpwedstrijd rond zijn. Het wordt geen Open Oproep via de Vlaamse Bouwmeester, maar Leo Van Broeck zal wel in de jury zitten, met Bob Van Reeth en Chris Dercon. Voor een tijdelijke tentoonstelling moet het Groeningemuseum vaak zijn permanente opstelling aan de kant zetten.
De museumhal zal twee zaalparcoursen hebben: een groot van 1.500 vierkante meter en een kleiner van 800. Voorts komt er een auditorium voor 250 mensen. Het stadsbestuur heeft deze nieuwbouw becijferd op 28,5 miljoen euro. Tegen 2022 zou het gebouw openen.
Vrije programmering
‘Met twee tentoonstellingscircuits kan de museumhal altijd open zijn’, zegt TillHolger Borchert, directeur van Brugse Musea. ‘We kunnen presentaties opzetten met collectiestukken die nu niet getoond worden. Het moet al van de jaren 80 geleden zijn dat we onze volledige tapijtencollectie nog konden exposeren. Los daarvan kunnen we verrassende tentoonstellingen opzetten, bijvoorbeeld over Canaletto of Rubens, met stukken die we in bruikleen vragen. Momenteel is Bozar zowat de enige museum plek die een vrije programmering kan doen.’
In het nieuwe gebouw wordt al een deel van de topcollecties gestockeerd. Voor de rest van de collecties heeft de stad Brugge een depotruimte verworven. Voor 2,5 miljoen euro kocht ze een kaarsenfabriek die vorig jaar failliet ging. De site ligt aan de rand van de stad en heeft aansluiting op de verbindingswegen uit de regio.
Het gebouw is amper twintig jaar oud en heeft een bruikbare oppervlakte van 6.200 vierkante meter. Het heeft kantoren, een beperkte showroom en vooral veel opslagruimte. Daarenboven kan het meegroeien met de noden. Een tussenverdieping in de zes meter hoge ruimtes kan de oppervlakte aanzienlijk uitbreiden en elders op de site is er capaciteit om nog vierduizend vierkante meter bij te bouwen. De inrichting van het depot is begroot op nog eens 2,5 miljoen euro.
‘Het moet al van de jaren 80 geleden zijn dat we onze volledige tapijtencollectie nog konden exposeren’ TILLHOLGER BORCHERT Directeur Brugse Musea