GEEL EN BLAUW STRIJDEN OM OOSTVLAAMSE GOUVERNEURSSJERP
Zelfs met een open selectieprocedure blijft de kans groot dat de volgende provinciegouverneur van OostVlaanderen politiek benoemd wordt.
BRUSSEL I ‘Wordt mijn job van mijn leven straks die van u? De vacature voor gouverneur in de provincie OostVlaanderen staat online. Veel succes!’ Met die tweet opende Jan Briers, die de post nu bekleedt, maandagavond de race voor zijn opvolging. Briers wordt in oktober 65 jaar en gaat met pensioen.
Voor het eerst wil de Vlaamse regering het ambt toewijzen via een open procedure. Wie tien jaar ‘relevante beroepservaring’ kan aantonen en over de Belgische nationaliteit beschikt, kan tot 7 mei via email zijn kandidatuur indienen. De voordelen zijn een jaarsalaris van 72.400 euro, exclusief eindejaars en vakantiepremie, en minstens 35 betaalde vakantiedagen per jaar.
De open procedure is het rechtstreekse gevolg van de heisa die in 2013 was ontstaan bij de benoeming van Briers, die de liberaal André Denys opvolgde. OostVlaanderen is van oudsher de meest blauwe Vlaamse provincie, maar de NVA stond er, tot ongenoegen van Open VLD, op haar electorale gewicht te verzilveren en met Briers een eigen – zij het onafhankelijke – kandidaat te benoemen.
Sindsdien geldt een selectieproces vergelijkbaar met dat voor topambtenaren. Na een screening van de kandidaten volgen gesprekken en tests met een extern selectiebureau. Een lijst met geschikte kandidaten gaat dan naar de Vlaamse regering, die hen ondervraagt. De keuze wordt definitief na het fiat van de federale regering en een hoorzitting in het Vlaams Parlement.
Sleutelrol bij rampen
Het blijven de Vlaamse meerderheidspartijen NVA, CD&V en Open VLD die de knoop doorhakken. ‘Ik betwijfel of het een puur objectieve procedure wordt’, zegt politicoloog Nicolas Bouteca (UGent). ‘Zo’n benoeming blijft deels een koehandel.’ In NVAregeringskringen luidt het dat het ‘naïef ’ is ‘om te denken dat politieke kleur geen belang heeft’.
De discussies in de regering kondigen zich ingewikkeld aan. De NVA bokst provinciaal ver onder haar gewicht, met Briers als enige trofee tussen twee christendemocratische en twee socialistische gouverneurs. Hoewel de Vlaamsnationalisten het provinciale bestuursniveau liever kwijt dan rijk zijn, benadrukt de partij dat een gouverneur nog een sleu
telrol speelt bij rampen en andere veiligheidskwesties. ‘De beste kandidaten zullen uit de evaluatie naar voren komen’, zegt Matthias Diependaele, de NVAfractieleider in het Vlaams Parlement. ‘Ook politici mogen meedoen.’
Elke Sleurs
Een evidente naam die komt bovendrijven, is die van Elke Sleurs, die het lijsttrekkerschap in Gent moest afstaan. Maar het staatssecretarisschap van Sleurs – die niet bereikbaar was voor commentaar – maakte weinig indruk en de NVA wil het gouverneurschap niet als vangnet gebruiken. Kamervoorzitter Siegfried Bracke, in 2013 nog in beeld, is te oud. Realistischer is een apolitieke kandidaat, die door de NVA wordt gesteund, zoals Briers. Hij was voor zijn benoeming gedelegeerd bestuurder bij het Festival van Vlaanderen.
CD&V houdt zich, met twee gouverneurs die nog jaren voor de boeg hebben, afzijdig. Maar Open VLD wil graag de post opnieuw in handen krijgen. De recente benoe mingen van uitgerangeerde oudministers Annemie Turtelboom en Fientje Moerman tonen aan dat de partij niet terugdeinst om haar pionnen te positioneren. Namen die circuleren, zijn Kamerlid Carina Van Cauter en Sas Van Rouveroij, jarenlang schepen in Gent. ‘Ik denk erover na’, zegt de huidige voorzitter van de Universiteit Gent. ‘Ik heb nog tijd om de pro’s en contra’s af te wegen.’ Van Cauter reageerde niet op vragen.
VlaamsBrabant
Mogelijk dient zich een oplossing aan met Lodewijk De Witte, de socialistische gouverneur van VlaamsBrabant. Eind 2019 bereikt hij de pensioengerechtigde leeftijd. Een geste tegenover de liberalen zou kunnen worden gecompenseerd met een belofte aan de NVA om het taalgevoelige VlaamsBrabant te leiden. De vervanging van De Witte mag dan pas na de verkiezingen van mei volgend jaar aan de orde zijn, met de huidige politieke verhoudingen lijkt een Vlaamse coalitie zonder de NVA onwaarschijnlijk.
‘Ik betwijfel of het een puur objectieve procedure wordt. Zo’n benoeming blijft deels een koehandel’
NICOLAS BOUTECA Politicoloog UGent
‘De beste kandidaten zullen uit de evaluatie naar voren komen. Ook politici mogen meedoen’
MATTHIAS DIEPENDAELE (NVA)
Fractieleider Vlaams Parlement