Hoelang mag aanklager Mueller nog doorgaan?
Nu ook de persoonlijke advocaat van president Trump in het vizier komt van de FBI, lijkt de kans groter te worden dat Trump zal ingrijpen in het onderzoek.
WASHINGTON I Steeds dieper dringt de Amerikaanse justitie de wereld van Donald Trump binnen. Agenten van de FBI vielen op maandag het kantoor en de hotelkamer van zijn persoonlijke advocaat Michael Cohen binnen. Ze namen onder meer correspondentie van Cohen met Trump in beslag. Een woedende Trump noemde de inval voor de verzamelde pers ‘een aanval op ons land’, en dreigde speciaal aanklager Robert Mueller te ontslaan. ‘Veel mensen hebben het erover.’
Mueller, die een mogelijke samenwerking van Trumps campagneteam met Rusland onderzoekt, had de FBI op de hoogte gebracht van mogelijke wanpraktijken door Cohen. Een inval in een advocatenkantoor is hoogst ongebruikelijk in het Amerikaanse rechtssysteem, en er was toestemming van het openbaar ministerie in New York voor nodig.
Rusland is lang niet meer het enige probleem voor Trump. Mueller heeft de laatste maanden zijn onderzoeksterrein fors uitgebreid. Zo onderzoekt hij ook mogelijk financieel wangedrag van Trump en zijn entourage. Onder meer zijn voormalige campagneleider Paul Manafort is aangeklaagd. Zijn voormalige Nationale Veiligheidsadviseur Michael Flynn heeft al schuld bekend.
Michael Cohen is de juridische steun en toeverlaat van Trump. Hij kent als een van de weinigen in Trumps universum de zakelijke geheimen van de president. Hij heeft hem als persoonlijke advocaat en als advocaat en vicevoorzitter van The Trump Organization de laatste jaren vaak geholpen. ‘Ik werk niet zomaar voor meneer Trump’, zei Cohen in 2016. ‘Ik ben zijn vriend, ik doe bijna alles voor hem en zijn familie.’
Stormy Daniels
Cohen speelt een centrale rol in een kwestie die grote juridische gevolgen kan krijgen: een betaling van 130.000 dollar zwijggeld aan pornoactrice Stephanie Clifford. Deze Clifford, beter bekend onder haar artiestennaam Stormy Daniels, zegt dat ze een kortstondige affaire met Trump had in 2006. Trump ontkent.
In oktober 2016, vlak voor de presidentsverkiezingen, tekende Clifford een contract met Cohen, waarin stond dat zij geen interviews over de kwestie zou geven. Maar Clifford wil van dat contract af en heeft een rechtszaak aangespannen. De vraag is nu of het zwijggeld een schending is van strenge Amerikaanse wetten over de besteding van campagnegeld.
De zaakStormy Daniels is een grote test voor de loyaliteit van Cohen. De advocaat zei, na een eerdere ontkenning, dat hij het bedrag uit eigen zak had betaald. Trump ontkende vorige week dat hij op de hoogte was van de betaling. Of het waar is of niet, die uitspraak bracht Cohen in grote moeilijkheden. Trump maakte duidelijk dat hij niet wil opdraaien voor de gevolgen van de deal met Stephanie Clifford.
Michael Cohens naam duikt ook op in zaken die betrekking hebben op Rusland. The Washington Post berichtte vorig jaar dat Cohen een woordvoerder van het Kremlin in januari 2016 mailde over een zakelijk project, terwijl de campagne voor de presidentsverkiezingen al in volle gang was. Cohen wilde steun van de woordvoerder van president Poetin bij de bouw van een Trump Tower in Moskou. Dat project is nooit doorgegaan.
Nixon achterna
Trump kiest al maanden de aanval tegen Mueller, de FBI en het Amerikaanse inlichtingenapparaat. Trump zei maandag dat er ‘een heksenjacht’ gaande is tegen hem. Hij noemde de FBI ‘bevooroordeeld’. ‘Deze mensen hebben de grootste belangenconflicten die ik ooit heb gezien.’ Nooit eerder sprak hij zo openlijk over een mogelijk ontslag van Robert Mueller.
Als Trump hem ontslaat, treedt hij in de voetsporen van zijn voorganger Richard Nixon tijdens de hoogtijdagen van de Watergateaffaire. Nixon ontsloeg in 1973 speciaal aanklager Archibald Cox. De minister van Justitie en zijn plaatsvervanger namen toen uit protest ontslag in wat later ‘The Saturday night massacre’ is gaan
heten. Een jaar later moest Nixon alsnog aftreden.
Trump had het gisteren over ‘de verschrikkelijke fout’ van minister van Justitie Jeff Sessions, een bondgenoot van Trump, om zich wegens belangenconflicten uit het dossier terug te trekken. ‘Hij had ons dat moeten laten weten, dan hadden we een andere minister benoemd.’
In plaats van Sessions gaat plaatsvervanger Rod Rosenstein nu over Muellers baan. Rosenstein lijkt niet van plan Mueller te ontslaan. Dat betekent dat Trump eerst hem moet ontslaan, en dan pas Mueller. Ook kan hij Jeff Sessions ontslaan, waarna een plaatsvervanger alsnog het Ruslanddossier op zich kan nemen.
Zulke scenario’s zijn allang niet meer ondenkbaar in Washington. Hoe dichter de speciaal aanklager bij de president zelf komt, des te groter is de kans dat Trump ingrijpt in het Muelleronderzoek.
Om Mueller te kunnen ontslaan, zou Trump eerst de plaatsvervangend minister van Justitie moeten ontslaan. Zelfs dat lijkt niet meer ondenkbaar