1. Papieren effecten
Treft u tussen uw vergeelde paperassen nog een pakketje oude aandelen, obligaties of beleggingsfondsen aan? Spijtig, sinds 2014 is het effectenverkeer volledig gedematerialiseerd en zijn er aan papieren effecten geen rechten meer verbonden. Ze geven geen recht meer op coupons of dividenden, kunnen niet meer omgeruild of verhandeld worden en verlenen geen toegang meer tot de algemene vergadering van aandeelhouders.
Toch zijn ze nog niet volledig verloren. Voor de papieren effecten die eind 2014 nog niet boven water waren gekomen, werd een overgangsperiode van tien jaar ingevoerd. In de loop van 2015 werd hun tegenwaarde gedeponeerd bij de Deposito en Consignatiekas (DCK), waar het bedrag tot eind 2024 ter beschikking blijft van de belegger. Die effecten kunnen aangeboden worden via de loketten van Belfius.
Noteer wel dat er sinds 2016 een boete wordt ingehouden bij de uitbetaling. Die stijgt ieder jaar met 10 procent. Voor effecten die dit jaar worden aangeboden, gaat het al om een boete van 30 procent. Vanaf 2025 bedraagt de boete 100 procent en zullen papieren effecten de facto waardeloos zijn.
Deze uitweg geldt niet voor alle vergeten waardepapieren, zegt Henri Rosaer, de zaakvoerder van de Antwerpse beursvennootschap Van Glabbeek & co. ‘Wij krijgen nog vooroorlogse winstbewijzen van de NMBS binnen, vroegere lotenleningen tot oude kasbons, vastgoedcertificaten en nietgenoteerde aandelen zoals Etex. Sommige van die effecten kunnen nog verhandeld worden op de Expert Market van Euronext Brussel, maar dan moeten ze eerst gedematerialiseerd worden. Het prijskaartje dat daaraan vasthangt, loopt vaak zo hoog op dat het sop de kool niet waard is.’
Als de effecten hun economische waarde volledig verloren hebben, kunt u nog altijd aankloppen bij verzamelaars, zoals The Scripophily Center (Booneshares.com) of The Belgian Association of Scripophily. Daar kunt u bijvoorbeeld terecht met goed geconserveerde Chinese goudobligaties uit de 19de eeuw, aandelen van Filipijnse tabaksplantages of waardepapieren uit de periode van Belgisch Congo. Voor de echte collector’s items worden soms exorbitante prijzen betaald.