Hoe een tikfoutje van 85 miljard nog erger werd

Een kleine fout met grote gevolgen. Dat is het resultaat van een dramatische ‘fat finger’ (een beursorder die per ongeluk verkeerd werd ingegeven) bij Samsung Securities. Een verstrooide werknemer van de financiële dochter van de Samsunggroep gaf de eigen werknemers vorige vrijdag immers een winstuitkering die liefst 40.000 keer te hoog was.

Aan de basis van de vergissing lag een simpele tikfout. Het was de bedoeling om aan elke werknemer een dividend van 1.000 Koreaanse won uit te keren, omgerekend 0,76 euro per aandeel. Maar de werknemer van Samsung duwde op de verkeerde toets en keerde elk personeelslid in werkelijkheid 1.000 ‘aandelen’ uit. In een fractie van een seconde werden de rekeningen van de tweeduizend werknemers overspoeld met 2,6 miljard spookaandelen. Dat is dertig keer meer dan het aantal uitstaande aandelen van het bedrijf.

Wat daarna gebeurde, tart elke verbeelding. De virtuele aandelen hadden een waarde van zo’n 85 miljard euro en dat bracht enkele alerte werknemers op een idee. Zestien personeelsleden begonnen hun spookaandelen meteen te verkopen, zelfs nadat intern voor de vergissing was gewaarschuwd. Daardoor werden in enkele minuten liefst 150 miljoen aandelen op de markt gedumpt en daalde de beurskoers van Samsung Securities (tijdelijk) met een forse 12 procent.

Zestien personeelsleden begonnen hun spookaandelen meteen te verkopen

De schade die dat veroorzaakte, was veel groter dan de 330 miljoen dollar aan verdwenen beurswaarde. Het imago van Samsung Securities ligt volledig aan diggelen. Topman Koo Sunghoon beloofde de gedupeerde investeerders te vergoeden, maar heel wat klanten – waaronder het grootste pensioenfonds van ZuidKorea – trokken hun conclusies en zetten hun klantenrelatie stop.

Want na de vermoedelijke vergissing duurde het 37 minuten voor Samsung Securities de handel in virtuele aandelen stopte. Veel te lang, vindt de ZuidKoreaanse financiële waakhond (FSS), die deze week een onderzoek opende naar dit ‘mayor financial incident’. Volgens de waakhond gaat het niet om een individuele fout, maar deugt de interne controle bij veel Koreaanse effectenbedrijven niet. Daarom wordt nu de gehele handel onder de loep genomen.

Maar ook elders is de verontwaardiging groot. Dat werknemers de aandelen probeerden te verkopen, zelfs nadat Samsung voor de vergissing had gewaarschuwd, kan er bij veel ZuidKoreanen niet in. Een petitie die oproept de fraudeurs aan te pakken en een waterdicht verbod in te voeren op het verkopen van aandelen die je niet bezit – zoals de spookaandelen van Samsung Securities – is al ruim 200.000 keer ondertekend. Terecht. Geloofwaardigheid is de achilleshiel van het financiële systeem. En die geloofwaardigheid moet stevig bewaakt worden. Want als het voorbeeld van Samsung Securities één ding aantoont, is het dat er ‘hebzucht’ in elk van ons zit. En dat vaak het kleinste achterpoortje genoeg is om dat naar boven te brengen.

In ‘De Grote Markt’ duikt de economieredactie dagelijks in een opmerkelijke beweging in de economische wereld.