Exoot in geldnood
Iedereen was het erover eens dat de minister van Welzijn een minzaam en bekwaam man was. Maar de natuur had het zo ingericht dat zijn gezicht nooit ofte nimmer lieflijk of opgewekt zou kunnen worden genoemd
– er waren mistbanken die er vrolijker uitzagen. Deze keer werd de gewone, karakteristieke miezerigheid van Jo Vandeurzen nog eens geaccentueerd door zijn humeur, dat die middag uitzonderlijk bewolkt was. Dat zouden al le aanwezigen ook geweten hebben. Het eindigde met een opmerking van de minister die door buitenstaanders als vrij onschuldig had kunnen worden beschouwd: ‘Geef het dan maar aan de hamsters, hé’, had hij gezegd. Daarbij had hij zijn schouders opgetrokken en vervolgens zichtbaar geïrriteerd de boe ken die voor hem lagen, dichtgeklapt. Zo leidde een discussie die al vorig jaar beslecht leek, nu opeens weer tot enige frictie binnen de Vlaamse regering.
We moeten voor het begin van dit verhaal helemaal naar het Limburgse dorpje Widooie, nabij Tongeren. Dat is behalve de woonplaats van 395 Widooi enaars (Widooiers?) ook de vaste habitat van de laatste vijftig wilde hamsters van Vlaanderen. Dit middelgrote knaagdier, dat in Limburg de korenwolf wordt genoemd, is oorspronkelijk een steppebewoner uit een gebied dat zich uitstrekt van de Donauvallei, over Oekraïne en de Krim, tot WestSiberië. Op de een of andere manier raakte het beestje toch in Limburg verzeild en daar had hij het tot voor kort zeer naar zijn zin.
Maar de laatste jaren waren daar steeds minder hamsters te bespeuren. Natuurverenigingen trokken daarom met spoed aan de dichtstbijzijnde alarmbel. Met goed gevolg, want in au gustus van vorig jaar werd er door Joke Schauvliege 800.000 euro beschikbaar gesteld om te voorkomen dat de sympathieke exoot Widooie definitief de rug zou toekeren. Het was die 800.000 euro die Vandeurzen wrevelig stemde.
We moeten Jo Vandeurzen niet voorstellen, maar we doen het toch. Hij is de minst benijdenswaardige minister in het hele land. Hij komt haast nooit in het nieuws, en als hij dan toch in het nieuws komt, is het sneu. Zo moest hij onlangs enkele jonge delinquenten laten opsluiten in een aftandse gevangenis in Tongeren, gekend als filmlocatie van De hel van Tanger, omdat er geen plaats meer was in de gesloten instelling van Everberg. Dubbel fout. De oppositie op de achterste poten, maar ook coalitiepartner NVA schudde meewarig het hoofd. Om nog maar van de Kinderrechtencommissaris te zwij gen. Jo had nochtans alleen maar een tijdelijke oplossing gezocht voor een acuut probleem dat hij niet zelf veroorzaakt had.
Als het geen jonge criminelen waren die Vandeurzen uit zijn slaap hielden, dan waren het wel gehandicapten die aan hun lot overgelaten werden, bejaarden die hun bed niet meer konden betalen, slachtoffers, sloebers en sukkelaars allerhande. Het woord waar de minister het vaakst mee om de oren werd geslagen, was ‘wachtlijsten’. Het woord dat hij het meest ter defensie moest gebruiken, was ‘geldgebrek’. Hij deed ook maar wat hij kon met wat de Vlaamse regering hem toeschoof. De minister had er soms wel eens genoeg van, de druilerigheid op zijn gezicht sijpelde langzaam door naar zijn hart.
Vorige week kende hij opeens toch een meevallertje. Alsof de wonderen de wereld nog niet uit waren, bleek de Vlaamse regering opeens 100 miljoen euro op overschot te hebben. Een nog groter wonder: opeens was er zelfs 200 miljoen extra om te investeren. Daarvan mochten ook een paar miljoentjes naar Vandeurzen gaan. De rest van de koek werd verdeeld volgens het oude politieke recept: voor elke partij een cadeautje, naargelang van het electorale gewicht. Dat leverde ook enkele fronswaardige beslissingen op: 2,5 miljoen voor de minister van Sport om scholieren naschools te leren kickboksen en met de frisbee spelen, een renteloze lening van 800.000 euro voor het Vlaamse rijkemansclubje De Warande, in ruil voor het lidmaatschap van vijftig Vlaamse ministers, kabinetschefs en topambtenaren. Champagne inbegrepen.
Niet dat Vandeurzen niet blij was met de kruimels die hij kreeg toegeworpen, maar gezien de miserie waarmee hij dagelijks in zijn sector werd geconfronteerd, vond hij het toch vreemde prioriteiten. Hij kon niet nalaten daar een sarcastische opmerking over te maken. ‘Allez, nu kunnen die vijftig Limburgse hamsters zich ook een lidkaart kopen van De Warande. Dat kunnen ze, tegen 16.000 euro het stuk.’
Dat had Jo dus niet mogen zeggen. Ministerpresident Geert Bourgeois reageerde dan ook korzelig: ‘Wij hebben De Warande broodnodig om de Vlaam se aanwezigheid in Brussel te verankeren. En die hamsters hebben we ook nodig om … Help mij eens, Joke?’
De minister van Milieu schrok wakker: ‘De hamsters hebben we nodig om de aanwezigheid van hamsters in Widooie te verankeren.’
‘Pff. Wat voor nut hebben die beesten?’, mompelde Vandeurzen.
‘Dat weet ik niet’, antwoordde Schauvliege naar waarheid. ‘Maar als er geen hamsters meer zijn, wat moeten de vossen dan eten? En als er geen vossen meer zijn, wemelt het van de teken. En als we de hamsters en de vossen helpen, kunnen we dan de boeren in de steek laten? In de natuur hangt alles met alles samen, weet je?’
Ook de minister van Sport roerde zich: ‘Als de scholieren niet kunnen kickboksen of met de frisbee spelen, waar komen ze later dan terecht, denk je, Jo? In je trieste jeugdgevangenissen.’
‘Alvast niet in De Warande’, gromde Vandeurzen.
Bourgeois baste terug: ‘Als je je gratis lidkaart niet wilt, dan kan ik er wel iemand anders een plezier mee doen, Jo. Parbleu! Toveren wij eens wat goed nieuws uit onze hoge hoed, kom jij de pret weer vergallen met aandoenlijke praatjes over wegkwijnende bejaarden en gehandicapten, overwerkt zorgpersoneel, beklagenswaardige zieke zieltjes die we toch nooit allemaal zullen kunnen helpen.’
‘Niet willen helpen!’, knorde Jo. ‘Pff. Willen, kunnen? Same difference. Je bent minister van Welzijn, Jo. Probeer het zelf ook eens een keer: wélzijn.’ Waarop Vandeurzen een prachtige imitatie gaf van een paard in de regen en sprak: ‘Geef het geld dan maar aan de hamsters.’
‘Allez, nu kunnen die vijftig Limburgse hamsters zich ook een lidkaart kopen van De Warande. Dat kunnen ze, tegen 16.000 euro het stuk’