‘Turkije zet grote stappen weg van EU’
De Europese Commissie roept Turkije op zonder dralen een einde te maken aan de noodtoestand die Erdogan in 2016 invoerde.
BRUSSEL I Het vooruitgangsrapport dat de Europese Commissie dinsdag in Straatsburg publiceert over de zes Balkanlanden en Turkije, is in het geval van dat laatste land een ‘achteruitgangsrapport’. Dat blijkt uit de ontwerpversie die de Duitse krant Die Welt kon inkijken.
‘Turkije heeft grote stappen weg van de EU gezet’, aldus de Commissie. Ze spreekt van een zware terugval ‘op het gebied van justitie, de hervorming van de overheid, fundamentele rechten en de vrijheid van meningsuiting.’
De verslechtering heeft alles te maken met de noodtoestand die de Turkse president Tayyip Erdogan afkondigde in juli 2016 na een mislukte coup van militairen.
De Commissie hekelt het buitenproportionele karakter van de maatregelen die Turkije in het kader van die noodtoestand nam, zoals massale ontslagen en arrestaties van leraars, rechters, journalisten enz. Er is sprake van een ‘duidelijke verslechtering van de mensenrechten’ en een ‘verdere ondermijning van de onafhankelijkheid’ van justitie.
Volgens de auteurs van het rapport ‘is het in deze omstandigheiden ondenkbaar nieuwe hoofdstukken in de toetredingsonderhandelingen te openen’. Die onderhandelingen begonnen in 2005.
‘Turkije moet voor alles de negatieve trend inzake de rechtsstaat en grondrechten omkeren. Daarbij moet onmiddellijk begonnen worden met de opheffing van de noodtoestand.’ Er moet ook werk gemaakt worden van het herstel van de scheiding der machten.
Het rapport is daarmee nog een stuk strenger dan de vorige versies in 2014 en 2016. Turkije krijgt wel lof voor de werking van zijn economie en voor zijn inspannin gen om miljoenen vluchtelingen uit Syrië op te vangen. De Commissie spreekt inzake migratie ook vol lof over de ‘opvallende resultaten’ van de samenwerking tussen Turkije en de EU. Die heeft geleid tot een afname van de illegale migratie en het aantal doden op de Middellandse Zee, luidt het.
Dovemansgesprek
De vraag is hoe Turkije zal reageren op het strenge rapport. Een ontmoeting tussen Erdogan en de Europese leiders Juncker en Tusk in het Bulgaarse Varna eind maart draaide uit op een dovemansgesprek. ‘We zullen niet kunnen werken aan een verbetering van de relaties zolang sommige EUlanden niet ophouden met hun kritiek op Turkije’, benadrukte Erdogan op die top.
‘Er moet onmiddellijk worden begonnen met de opheffing van de noodtoestand’