Mannen na #MeToo

Wanneer een werklunch met een vrouw ongemakkelijk wordt

Volgens een onderzoek van de vrouwenvereniging Lean In naar de effecten van #MeToo is het aantal mannen in de VS dat zich ongemakkelijk voelt bij het managen van vrouwen, sinds die actie verdrievoudigd. Eén op de drie werkt niet graag alleen met een vrouw: dat is een verdubbeling. Oudere mannen in het bijzonder zijn vandaag veel minder happig op een werklunch, laat staan een werkreis, met een jongere vrouw.

Sheryl Sandberg, de nummer twee van Facebook, noemde die evolutie, die netwerken en promoveren moeilijker maakt, vorige maand ‘een grote tegenslag voor vrouwen’.

Uit een nieuw onderzoek van Pew Research Centre bij 6.251 volwassen Amerikanen blijkt nu ook dat driekwart van hen – evenveel mannen als vrouwen – er een probleem in ziet dat vrouwen mannen valselijk beschuldigen over seksuele intimidatie: één derde vindt het zelfs een groot probleem. Ook hier denkt ruim de helft dat de recente grote aandacht voor intimidatie vrouwen en mannen op de werkvloer uit elkaar zal halen.

Maar het publiek is verdeeld: zowat de helft van de respondenten denkt dan weer dat vrouwen niet snel genoeg geloof vinden wanneer ze mannen beschuldigen, en dat mannen te gemakkelijk weg komen met intimidatie.

Blind

Ook in Vlaanderen zijn de meningen over de impact van #MeToo verdeeld. ‘Absoluut een goeie zaak’, noemt seksuoloog Alexander Witpas het activisme tegen grensoverschrijdend seksueel gedrag, ‘maar de beweging is structureel blind voor het feit dat er een grote groep mannelijke slachtoffers, en vrouwelijke daders, bestaat.’

Volgens de Pewenquete heeft 27 procent van de Amerikaanse mannen last van seksuele intimidatie op het werk. Witpas spreekt over een kwart miljoen Vlaamse slachtoffers (ook buiten het werk). ‘Dat we daar niks over horen’, zegt hij, ‘komt omdat ze niet passen in de dominante ideologie rond seksueel geweld. Die luidt dat seksueel geweld een optelsom is van mannelijke daders en vrouwelijke slachtoffers. Die beeldvorming verhoogt de drempel voor mannen om openlijk te spreken over hun beleving en ervaringen.’

Gendergelijkheid

Academisch onderzoek over de beeldvorming in Vlaanderen voor en na #MeToo is er nog niet, maar een kleine eigen steekproef bij de zeven Vlaamse kranten wijst enkele zaken aan.

Het debat werd vooral gevoerd in de ‘kwaliteitskranten’ (De Morgen, De Standaard, De Tijd), waar trefwoorden als ‘feminisme’, ‘seksisme’ en ‘gendergelijkheid’ en zelfs ‘Weinstein’ in de zeven maan

den na het begin van #MeToo in meer dan dubbel zoveel artikels voorkomen als in populaire kranten. Voor ‘Bart De Pauw’ is dat net omgekeerd. En in de veeleer opiniërende artikels zien we een verhouding van driekwart vrouwelijke auteurs tegenover een kwart mannelijke auteurs.

Bij alle titels scoorde de hashtag #MeToo in die zeven maanden echter minder hoog dan ‘Donald Trump’. Bij alle populaire titels kreeg ook ‘Kevin De Bruyne’ meer ‘hits’. Terrorist ‘Salah Abdeslam’ kreeg in de zeven maanden na de aanslagen in Parijs in haast alle titels tot drie keer meer artikels achter zijn naam.

Of dergelijke cijfers vergelijkbaar zijn met het drukke verkeer op sociale media vergt meer onderzoek. Daaruit moet blijken of de discussie breed en diep genoeg doorgedrongen is.

Muziekindustrie

Intussen doet #MeToo nog altijd stof opwaaien. Waarom heeft de muziekindustrie haar #MeToo

moment nog niet gehad, stookte het techblad Wired deze week. Wat in de wereld van film en televisie gebeurde, lijkt in de Amerikaanse muziekwereld niet aan de orde. Rappers als Trey Songz, R. Kelly, Fabulous, Chris Brown – alle beschuldigd van geweld tegen vrouwen – toeren verder alsof hun gedrag er niet toe doet.

Een onderzoek van het nieuwsagentschap AP stelde zopas dat medici die over de grens gaan, niet ontslagen worden. Ze moeten therapie volgen. ‘De medische wereld is vergevingsgezind’, luidt het. Sommige ‘slachtoffers vragen zich intussen af of er ‘in het tijdperk van Googlevoetafdrukken en hashtagkoppen’ ruimte is voor ‘vergiffenis en wedergeboorte’.

Aankondigingen van ‘een #MeToomoment’ (tegen de academische wereld, de opera ..) wisselen af met backlashes. ‘De manier waarop Bart De Pauw alles is afgenomen, is buiten alle proportie’, zei radiomaker Alain Grootaers afgelopen weekend in De Stan

daard. ‘De #MeToobeweging is enorm aan het doorschieten. We beleven het nieuwe puritanisme.’

Uitnodiging

Moeten mannen stilaan meer mee praten? ‘Er wordt gesproken

over mannen en tegen mannen, maar er spreekt niemand met mannen’, zegt Alexander Witpas. ‘Wat horen ze? Dat ze nu eindelijk eens moeten spreken. Maar even vaak: dat ze nu eindelijk mogen zwijgen.’ Jeroen Lievens, beleidsmedewerker van de vrouwenorganisatie Femma, is milder: ‘#MeToo is geen aanval of een uitnodiging. Het is een opportuniteit om het debat over grensoverschrijdend gedrag aan te gaan. Daarvoor worden meerdere initiatieven genomen, in de VS en bij ons.’

Maar mannen hebben weinig interesse in ‘gender’. De richting Pedagogie en Psychologie aan de KU Leuven telt 86 procent vrouwen. Een master Gender en Diversiteit, door vijf universiteiten ingericht, telt 92 procent vrouwen. Colette van Laar, professor sociale en culturele psychologie (KU Leu ven): ‘Vrouwen hebben meer last van genderongelijkheid en willen dat kunnen begrijpen. Zij stellen dus de onderzoeksvragen, en worden gevraagd om erover te rapporteren en te praten. In zo’n omgeving kunnen mannen zich minder thuis voelen.’

Praten mannen daarom niet mee? ‘Ik kan me voorstellen dat als ik man was, ik me ver van de discussie zou houden, want het kan een heel gevaarlijk onderwerp zijn’, erkent Van Laar. ‘En dat zorgt voor een waakzaamheid die we herkennen uit onderzoek met etnische minderheden: een partij is zo bezig met iets al dan niet verkeerd te zeggen tegen en over minderheden, dat ze liever zwijgt. Wat de tegenpartij als negatief ervaart. #MeToo heeft de discussie op een belangrijke manier duidelijker gemaakt, maar de onnatuurlijke interactie die je nu overal voelt, heeft haar gevaren.’

‘De beweging is structureel blind voor het feit dat er een grote groep mannelijke slachtoffers, en vrouwelijke daders, bestaat’

ALEXANDER WITPAS

Seksuoloog

‘#MeToo is een opportuniteit om het debat over grensoverschrijdend gedrag aan te gaan’

JEROEN LIEVENS

Beleidsmedewerker Femma

Zaterdag brengt dS Weekblad een reportage over ‘mannen na #MeToo’.