Mag het een beetje meer zijn?
Het romantische ideaal van de ene ware liefde blijft springlevend. Maar waarom houden dan zo weinig koppels stand? Of is het net de gevraagde exclusiviteit die de liefde de das omdoet?
Zoon (8): ‘Een meisje in mijn klas is zot. Ze is verliefd op vier jongens tegelijk.’
Dochter (10): ‘Dat kan niet, dan is het nog niet voor echt. Dat zal ze wel leren als ze relationele en seksuele opvoeding krijgt.’
Geen speelveld zo smal als dat van de romantiek, bedacht ik toen mijn kinderen tijdens het avondeten over de ware liefde discussieerden. ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’: dat is nog altijd het dominante plaatje. Als je die ene ware gevonden hebt, ben je voor de rest van je leven onder de pannen.
Maar hoe kan dat romantische ideaalbeeld nog altijd zo dominant zijn in een wereld die tegelijk vol loopt met singles, friends with benefits, seriële monogamisten, verwoede Tinderjagers, overspelige minnaars, nieuw samengestelde gezinnen en eeuwig op elkaar sakkerende koppels? Als er zoveel mensen afwijken van het klassieke pad, waarom bekijken we iedereen die ernaast loopt dan nog zo scheef?
Temptation
De monogamie is een vast onderdeel van het ideale plaatje. We vergapen ons als ramptoeristen aan Temptation Island, een programma dat ervan uitgaat dat seksuele trouw de ultieme relatietest is. Seks heb je met de ene ware, elke inbreuk op die regel is een voldoende reden om een relatie op te blazen.
Nochtans, legt de Belgische relatietherapeute Esther Perel uit in haar jongste boek Liefde in verhouding, is overspel niet per se een teken dat je officiële relatie slecht zit (DS 14 februari). Verlangen kruipt graag waar het eigenlijk niet mag. Moeten levensgezellen per se van elkaar eisen dat ze elk verlangen naar een ander onderdrukken? Of kun je elkaar speelruimte gunnen zonder dat je komt?
De vraag of ware liefde per se exclusief moet zijn, dook de afgelopen jaren vaker en vaker op in mijn gesprekken met vriendinnen en vrienden. Vooral wie lange tijd samen is, lijkt moeilijk te ontsnappen aan de vraag of het misschien wat meer mag zijn. Niet onlogisch, zegt Perel, in een tijd waarin we alles naar onze hand zetten, zoekend naar maximale zelfontplooiing en geluk. We willen van alles, maar in de liefde beperken we ons vrijwillig – of zelfs zonder nadenken, want het is de enige sociaal aanvaarde vorm. Wie het anders wil doen, wordt al snel als onverantwoord bestempeld. loyaliteit in het gedrang
Spreken en zwijgen over seks
Toch groeide de laatste jaren de groep ‘polyamoristen’, die, tegen het romantische dogma in, wél geloven dat je meerdere liefdes tegelijk kunt beleven, en dat in alle openheid. Misschien bieden hun ervaringen wel een antwoord op al die dilemma’s van deze tijd, waarin zoveel wordt gesproken, en tegelijk ook zoveel gezwegen, over liefde, relaties en seks.
Praten, praten, praten: dat is wat polyamoristen doen, en dat is ook exact wat ik als correspondent ga doen. Ik klop aan bij mensen die in de liefde geloven, maar het idee van de ene ware hebben gelaten voor wat het is. En ik laat me vertellen wat de voor en de nadelen zijn, de uitgelaten momenten en de trieste, de vragen en de zekerheden. En wat ze doen met valentijn.
De vraag of ware liefde per se exclusief moet zijn, dook de afgelopen jaren vaker en vaker op in mijn gesprekken met vriendinnen en vrienden