GELD KRIJGT WEER EEN KOSTPRIJS
Het ziet ernaar uit dat de jarenlange periode van extreem lage of zelfs negatieve rente stilaan voorbij is. Geld krijgt weer een reële kostprijs. Alvast in de Verenigde Staten betaalt de overheid 3 procent rente op obligaties met een looptijd van 10 jaar. Dat is het hoogste tarief in vier jaar.
Het bereiken van die mijlpaal valt samen met gegevens die wijzen op een economie die volop onder stoom is. De werkloosheid is superlaag, het consumentenvertrouwen torenhoog. De huizenprijzen die tien jaar geleden instortten en zo een wereldwijde financiële crisis inleidden, staan weer op recordniveau. In de grote steden wordt wonen bijna onbetaalbaar. De bedrijven melden uitstekende resultaten, maar de aandelenbeurzen, die daarop zijn vooruitgelopen, trappelen ter plaatse. Daar hebben de beleggers minder oog voor wat is bereikt dan voor de vraag: wat komt er nu? De bomen groeien immers niet tot in de hemel.
In Europa zijn we conjunctureel nog niet zo ver. De Europese Centrale Bank pompt nog steeds geld in de economie en houdt daardoor de rentestand lager. De economie draait goed, maar zonder overdrijven, al nemen de tekenen van schaarste op de arbeidsmarkt toe.
Het is belangrijk te beseffen dat de periode die achter ons ligt uitzonderlijk is. In de hele financiële geschiedenis is er nooit een periode geweest waar de marktrente zo lang zo laag was. De renteniers hebben, doorgaans in stilte, geleden onder de geringe vergoeding voor hun spaargeld. Ze hebben in veel gevallen hun kapitaal moeten aanspreken of de familiewoning te gelde moeten maken om te overleven. De pijn van die financiële repressie was de prijs voor het voorkomen van een grootscheepse bankencrisis die iedereen zou hebben verarmd. Tot dusver is de conclusie dat die onuitgegeven remedie de doodzieke patiënt heeft gered.
De inflatie die de tegenstanders van het gevoerde monetaire experiment hadden voorspeld, is er nooit gekomen, behalve op de financiële markten. Momenteel klimt wel de olieprijs, maar blijven de loonstijgingen binnen de perken. Het valt dus nog niet te zeggen of de consumentenprijzen structureel de hoogte zullen ingaan. Maar de betekenis van de hogere rente in de Verenigde Staten is wel dat de beleggers voor investeringen in langetermijnpapier toch beter vergoed willen worden. Ze anticiperen dus op meer inflatie.
Het moment nadert dat de heelmeesters de patiënt genezen verklaren en verwachten dat hij op eigen kracht verder kan. Er is veel aan gelegen dat ze het ook met die inschatting bij het rechte eind hebben.
Stille pijn van renteniers was nodig om bankencrisis te vermijden