Mijn patiënten hebben recht op cannabis
PATRIK VANKRUNKELSVEN hekelt dat artsen die soms cannabis voorschrijven nog altijd in een juridische schemerzone opereren.
Ik schrijf soms cannabis voor, hoewel er geen wettelijk kader bestaat in ons land. Dat leverde me al lastige vragen op van de Orde van Artsen. Het gebrek aan een regeling houdt de meeste van mijn collega’s tegen om cannabis voor te schrijven, ook al vinden ze het aangewezen bij patiënten die niet reageren op courante medicatie. Die kunnen ernstige klachten hebben, zoals spierkrampen, pijn en misselijkheid.
De voorbije dagen woedde er een discussie over de verkoop en legalisering van cannabisolie. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) wil het medicinale gebruik van cannabisolie niet toestaan. Dat een wettelijke regeling nog niet in zicht is, betreur ik ten zeerste, want dat is nadelig voor patiënten. Het is ook eigenaardig, want in 2014 bracht het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) een advies uit over het gebruik van medicinale cannabis.
Dat rapport pleit ervoor om cannabisgebruik voor enkele ziektebeelden mogelijk te maken. Bijvoorbeeld voor multiple sclerose, maar ook voor neuropathische pijnen, kankerpijn en misselijkheid bij chemotherapie. Het document stelt dat als de gangbare therapieën falen, er voldoende wetenschappelijke grond is om in die gevallen cannabis te proberen.
De werking van cannabis in ons lichaam is goed in kaart gebracht. We kennen de verschillende receptoren waarop hij ingrijpt en welke effecten dat heeft. Het rapport pleit ervoor om cannabis ter beschikking te stellen via onze apotheken en op voorschrift van artsen. Ondanks het document komt er dus geen regeling, omdat bepaalde conservatieve krachten menen dat dit de poort zou openzetten tot meer recreatief gebruik. Maar daar is geen bewijs van.
Geen wondermiddel
Dat er geen goed kader is, heeft alleen maar negatieve gevolgen. Het ‘verboden product’ heeft een zeker magisch aureool gekregen, waardoor allerlei indianenverhalen bestaan over de effecten van cannabis. Cannabisolie lijkt wel een wondermiddel, wat natuurlijk niet klopt. Ik besteed vooral tijd aan uitleggen wat cannabis niet doet, hij helpt bijvoorbeeld niet tegen kanker. Een andere kwalijk gevolg is dat veel artsen, vaak specialisten, wel zeggen aan patiënten dat cannabis voor hen een oplossing zou kunnen zijn, maar dat niet durven voor te schrijven.
Patiënten zoeken dan noodge dwongen hun heil in coffeeshops of op obscure websites. Daardoor gebruiken ze vaak onzuivere cannabisproducten met wisselende concentraties aan actieve moleculen (THC en CBD). Dat is ronduit gevaarlijk. Bovendien zijn die producten vaak vervuild met insecticiden of zware metalen, of zijn ze vermengd met andere, al dan niet hallucinogene, stoffen. Dat wensen we onze patiënten niet toe.
Ik neem daarom mijn verantwoordelijkheid op en schrijf cannabis voor als ik dat aangewezen vind. De patiënten hebben daar recht op. Daarna stuur ik hen naar een Nederlandse apotheek. Daar kunnen ze de producten krijgen die onder toezicht van de Nederlandse overheid – het cannabisbureau – zijn geproduceerd. De cannabis is zuiver, heeft een constante concentratie aan actief product en heeft stabiele en bekende verhoudingen THC/CBD. Hij is in de Nederlandse apotheken onder de vorm van olie of als kruid beschikbaar. Maar het blijft illegaal om de cannabis over Belgische bodem te vervoeren.
Epilepsie
Wij kunnen in België eenzelfde regeling invoeren. Politici houden de boot onder meer af vanwege internationale verdragen rond cannabis. Toch zijn er eenvoudige oplossingen: België kan zonder de verdragen te schenden apotheken laten bevoorraden vanuit Nederland met gecontroleerde producten. De aflevering aan patiënten zou alleen mogen gebeuren op doktersvoorschrift. Voor de artsen zouden er richtlijnen kunnen komen die bijvoorbeeld gebaseerd zijn op het rapport van de FAGG.
Ik pleit ervoor dat er alleen kan voorgeschreven worden voor aandoeningen waarvoor de effectiviteit van cannabis aangetoond is. Voor indicaties die minder goed onderbouwd zijn, zoals het gebruik van cannabis bij epilepsie, of door kinderen, kan de overheid eventueel experimenteel gebruik toelaten in gespecialiseerde diensten.
Zo’n beleid zal automatisch meer onderzoek mogelijk maken. Ik ben het op dat vlak eens met de minister: voor veel zaken die de media halen, is er onvoldoende bewijs. Maar dat onderzoek zal alleen maar ingang vinden als het gebruik van cannabis uit het semicrimineel hoekje wordt gehaald waar het nu inzit.
In de Nederlandse apotheken kun je cannabis kopen, maar het blijft illegaal om die over Belgische bodem te vervoeren