De mensen?
misgegaan?
Pas vanaf de jaren 60 werden de eerste woonblokken in het Peterbospark opgetrokken, omdat de Brusselse woningmarkt met een nijpend tekort kampte. In die beginperiode regeerde de conciër ge met ijzeren hand. ‘Niet erg de mocratisch allemaal’, zegt Van denbossche, bezig aan zijn laatste jaar als gemeenteraadslid van An derlecht. Hij kent de wijk goed en zat er jarenlang in het buurtcomi té. ‘Maar er was wel law and order.’
‘J’ai peur’
Daar kwam verandering in door de enorme naoorlogse wel vaartsexplosie. De bewoners na men vanaf de jaren 70 niet langer genoegen met de belabberde levensomstandigheden in de blokken, naar nieuwe normen ontoereikend. Wie er het geld voor had, vertrok. Die uittocht van de meer welgestelde gezinnen zette een dynamiek in gang die moeilijk werd doorbroken. Veel migrantenfamilies op zoek naar betaalbare woningen, namen hun plaats in.
Het gemiddelde inkomen per inwoner bleef er ook in de jaren 90 dalen, stelt een rapport van Samenlevingsopbouw Brussel uit 2002. De sociale woonwijken functioneren als ‘een verzamelplaats voor gemarginaliseerde bevolkingsgroepen’. Met een werk loosheidspercentage van 21% – waaronder vooral langdurig werklozen – zit de wijk ook boven het Brusselse gemiddelde.
‘In het begin was het hier echt heel goed leven. Geen enkele deur was gesloten. Er was veel sociale interactie, zelfs tussen Vlamingen en Maghrebijnen.’ Een 82jarige Algerijnse vrouw, die haar naam niet in de krant wil, woont al 36 jaar in Peterbos. Voor haar is de teloorgang van de wijk een vol dongen feit. Probleem nummer één: de jongeren. ‘J’ai peur. We weten niet wat die jonge gasten in hun hoofd halen.’
Het gebrek aan respect van de jongeren is wel voor meer inwoners een doorn in het oog. Volgens Vandenbossche begon dat proces in de jaren 70, toen de ijzeren hand van de conciërge verdween.
Alles plat
Een sleutelmoment is de dramatische episode rond zaalvoetbalploeg Peterbos United Anderlecht. De ploeg werd opgericht om de maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren van de concentratiewijk een uitweg te bieden, maar bouwde in ijltempo een slechte reputatie op.
Na enkele incidenten bij eerdere matchen moesten bij een grote vechtpartij tussen Peterbos en Wemmel in 2002 drie spelers lichtgewond naar het ziekenhuis en liep de scheidsrechter een blauw oog op. De helft van de ploeg werd geschorst en scheidsrechters weigerden nog wedstrijden van Peterbos te fluiten. Peterbos zelf sprak van stigmatisering: ‘Als je met dertig allochtone jonge ren ergens komt, is de ontvangst nooit hartelijk.’
Door de armoede en de werkloosheid grepen jongeren naar een snelle manier van geldgewin: drugs. De situatie werd daardoor de jongste jaren alleen maar erger. Vandenbossche wijst naar het Kanaalplan van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (NVA), dat de kanaalzone in Brussel moet zuiveren van criminaliteit.
‘Dat gebeurt op een vrij doordachte en efficiënte manier’, vindt de CD&V’er. ‘Maar wat zie je nu? De drugstrafiek op het Lemmensplein in Kuregem is nu verminderd. Maar die handel verplaatst zich gewoon naar fragiele delen
‘Het is net alsof ze wachten tot de eerste brokstukken op de bewoners hun vallen’ WALTER VANDENBOSSCHE (CD&V)
Gemeenteraadslid Anderlecht
van de gemeente. En wat is het meest fragiele gebied? Peterbos.’
Dan maar een soort Kanaalplan voor Peterbos maken? Dat zal volgens Vandenbossche een gelijkaardig pervers effect hebben en de drugshandel verdrijven naar een andere fragiele wijk: het Rad. Hoe het dan wel verder moet? Alles plat en nieuwe woonvormen in de plaats, denkt Vandenbossche. Niets doen is geen optie. ‘Het is net alsof ze wachten tot de eerste brokstukken op de bewoners hun kop vallen.’