Publiek geheim
Blij verrast waren we toen onze huurauto in oktober 2015 de parking van het hotel in Andor ra op draaide. Een modern gebouw, tegen een groene heuvel geprangd, op het internet gevonden door onze producer. Hij had de wenkbrauwen gefronst bij de prijs van de door de Voetbalbond georganiseerde persreis en was op zoek gegaan naar een goedkoper alternatief.
Aan de receptie zagen we tot onze verbazing Marc Wilmots door de lobby stappen, op badslippers. Ook de bondscoach trok grote ogen toen hij ons opmerkte: persmuskieten in het hotel van zijn Duivels, duizend bommen en granaten!
Wilmots slofte wijdbeens op ons af en sommeerde ons een ander hotel te zoeken. Dat vonden wij geen goed idee. Dat het maar Andorra was, slik ten we nog net in. We argumenteerden dat in een vrije wereld journalisten niet verplicht zijn de persreis te boeken en dat we geen snood plan hadden bekokstoofd – wij waren even verbouwereerd hem te zien als hij ons. Als isolement echt het hoogste goed was, dan had de Voetbalbond maar het volledige hotel moeten boeken. Maar Wilmots hield voet bij stuk: verhuizen zouden we.
Diplomatiek overleg op hoog niveau volgde. De Voetbalbond belde met de Reyerslaan. Ondertussen stelden we Wilmots een compromis voor: indien we in de gangen van het hotel een Duivel zouden kruisen, beloofden we plechtig geen praatje aan te kno pen. Ik grapte nog dat eventuele nachtbrakerij het tvcommentaar niet zou halen, maar de bondscoach was niet in de stemming. Zeker niet toen bleek dat hij bakzeil moest halen: wij verhuisden niet.
Die middag wachtte ik op de lift. De deuren gingen open en onthulden Dries Mertens. We sloegen volmaakt gelijktijdig onze handen voor onze ogen en riepen uit: ‘Ik heb u niet gezien!’
Ja, Marc Wilmots leed aan paranoia, een psychologische aandoening waar wel meer coaches last van hebben. Hij zag spoken, voelde zich opge jaagd en net iets te gretig door de media in zijn hemd gezet.
De exbondscoach gaf onlangs, in zijn tuin gezeten, een interview aan de Franse tak van BeIN Sports. Wilmots praat graag met de Franse media, ze volgden de verrichtingen van de Rode Duivels niet met argusogen, waren op het EK vooral gefocust op les Bleus, en hebben hem na de uitschakeling tegen Wales niet gekielhaald zoals hier wel gebeurde. Misschien deed het ook gewoon deugd dat hij nog eens naar zijn mening werd gevraagd, na de schopstoel volgt nog zelden een praatstoel. Wilmots dropte een bommetje, zei dat Franse journalisten hem verteld hadden dat vader Courtois de mol was, de sater die de opstelling van de Rode Duivels lekte, een kwartier nadat Wilmots die aan zijn spelers had meegedeeld.
Af en toe hoor je nog wel eens een bescheiden juichkreet in de perszaal voor een competitiematch als het blad met de opstellingen wordt rondgedeeld. Die is dan afkomstig van een journalist die alle namen juist in zijn krant had. Begrijpelijke beroepseer, maar echt belangrijk is het niet – er worden geen boze lezersbrieven verzonden als de basiself in de ochtendkrant niet overeenkomt met die van de wedstrijd. Alleen bij de Duivels is dat anders, daar is de opstelling zo snel mogelijk op de website krijgen een journalistiek triomfje, het land gaat dan meteen in debat.
Ook René Vandereycken leed aan achtervolgingswaan. Hij eiste bijvoor beeld twee microfoons bij interviews, dan kon hij niet onderbroken worden – rare misrekening van een meestertacticus, maar soit. De basiself was een geheim dat Vandereycken desnoods met zijn leven wilde verdedigen. Volstrekt logisch, maar dat het ook anders kon, bewees Miroslav Blazevic. Toen hij met Bosnië en Her zegovina in Genk tegen Vandereyckens Rode Duivels kwam voetballen, tekende hij anderhalf uur voor de match doodleuk zijn ploegopstelling op een blaadje papier. Met pijltjes en al erbij. Ten gerieve van de Belgische commentator. Hij vermoedde geen complot. Dat was er ook niet. Bosnië won met 24.
Wilmots heeft altijd beweerd dat een van zijn voorgangers zelf de opstelling verklapte aan een krant, en kon daar best gelijk in hebben. Hij is er ook rotsvast van overtuigd dat die krant hem hard aanpakte omdat hij wel weigerde zijn basiself te versjacheren, maar dat lijkt me dan weer paranoia.
Het is begrijpelijk dat een coach knarsetandt als zijn ploegopstelling te grabbel wordt gegooid, al is het maar omdat het ook iets zegt over de trouw van zijn volgelingen, de eenheid van zijn groep. Maar om bijna vier jaar later dan plots via via een vader van een speler te viseren, zonder sluitend bewijs, dat is allerminst hoffelijk. In het Frans: pas du tout courtois. Ik weet niet wie het doorgeefluik was, ook niet of er slechts één was. Ik ken wel de geruchten, één naam duikt dan op, en neen, dat is pas du tout Courtois.
Bizar zijn de krantenberichten over de heisa, want zij leggen een journalistiek kronkelend pad bloot. Er zijn immers mensen die nu sec over de zaak schrijven, genre ‘Wilmots beschuldigt vader Courtois’, terwijl ze drommels goed weten wie de mol was, ze stonden in min of meer rechtstreekse verbinding. Ongetwijfeld halen ze brongeheim aan als excuus om de naam niet vrij te geven. Maar klopt dat wel? Journalistiek is de betrachting de waarheid te achterhalen. Is brongeheim nog geldig, als de waarheid net de bron is?
Dat is een interessantere vraag dan wie de elf tegen Wales lekte – die elf waren die avond in Lille zelf zo lek als een zeef.
Filip Joos
Ja, Marc Wilmots leed aan paranoia, een psychologische aandoening waar wel meer coaches last van hebben