Het is officieel: ETA bestaat niet meer
De wapens waren al ingeleverd, de excuses gemaakt. Nu heeft de Baskische terreurbeweging ETA zich ook officieel ontbonden.
BRUSSEL I Verrassend was het niet, historisch is het wel: de Baskische terreurbeweging ETA heft zich op. Dat kondigde ze gisteren aan in een open brief in de online krant El Diario. ‘ETA heeft al haar structuren volledig ontbonden en politieke initiatieven beëindigd’, klonk het. Twee weken geleden had de ETA al vergiffenis gevraagd voor ‘alle lijden’ die ze de voorbije vijftig jaar veroorzaakt had. Ook dat gebeurde in een open brief.
De ETA ontstond in 1959 tijdens de dictatuur van de Spaanse generaal Franco, die hard optrad tegen regio’s die hun eigen identiteit wilden benadrukken. De ETA streefde naar een onafhankelijke Baskische staat die uit zeven Spaanse en vier Franse provincies zou bestaan.
Baskisch verboden
Onder Franco was het verboden Baskisch te spreken en de Baskische cultuur te promoten. Vele intellectuelen en activisten verdwenen in de cel en werden gemarteld. Maar ook de ETA schuwde het geweld niet. Sinds de eerste politieke moord op een topman van de geheime politie in San Sebastián in 1968 zijn er meer dan 800 mensen omgekomen bij het separatistische geweld.
Vooral vertegenwoordigers van de Spaanse ‘bezettingsmacht’ (leger, politie, rechters, …) werden geviseerd, maar ook het eigen volk kwam niet ongeschonden uit de strijd. Wie niet uitgesproken voor de onafhankelijkheid was, was tegen en moest daar de gevolgen van dragen. Bedrijfsleiders die weigerden de ‘revolutionaire belasting’ te betalen, deden dat op eigen risico.
Na de dood van Franco in 1975 kreeg Baskenland meer bevoegdheden met een eigen parlement en politie, werd de regio zelf verantwoordelijk voor het onderwijs en mocht het zelf belastingen heffen. Maar de ETA ijverde voor een eigen, onafhankelijke staat voor de Basken.
De ETA heeft het zwaarst toegeslagen in de late jaren zeventig, toen ze gemiddeld honderd doden per jaar maakte. Dat was in de periode toen Spanje de overgang van een dictatuur naar een democratie maakte. Twee keer – in 1998 en 2006 – kondigde de ETA een wapenstilstand aan, maar twee keer werd die niet gerespecteerd.
De terreurorganisatie verloor alle draagvlak bij de bevolking, nadat ze in juli 1997 de jonge politicus Miguel Angel Blanco had ontvoerd en doodgeschoten, omdat de regering niet op haar eisen wilde ingaan. Meer dan zes miljoen betogers kwamen toen in Spanje op straat om te eisen dat het geweld van de ETA zou stoppen.
De groep kwam almaar meer onder druk te staan, omdat de politie geregeld invallen deed in woningen in Frankrijk, waar de kopstukken zich schuilhielden. In 2011 kondigde de terreurorganisatie aan dat ze de gewapende strijd stopte. Toch werden nadien nog ETAleden opgepakt. Vorig jaar werden alle wapens ingeleverd. (hco)
De ETA verloor in 1997 alle draagvlak bij de bevolking nadat ze de jonge politicus Miguel Angel Blanco had ontvoerd en
doodgeschoten