JEAN PAUL VAN BENDEGEM
‘De mens heeft het geld bedacht, maar het is uit de hand gelopen’
Kunt u zeggen hoeveel u verdient?
‘Als docent aan de VUB ben ik een statutair ambtenaar. Ik verdien 2.700 euro netto per maand. Ik zie er weinig graten in om dat bedrag te delen. Het is geen kleine som, het plaatst me waarschijnlijk bij de betere verdieners. Maar het is nu ook weer niet het soort waanzinnige loon dat bijvoorbeeld profvoetballers verdienen. Ik begrijp wel waarom Belgen zo terughoudend zijn over hun geld: je geeft iets vrij van jezelf waar discussie over ontstaat, en mensen willen die discussie mijden. Zoals het ook lang taboe was om te vragen op welke partij je stemde.’
Houdt geld u bezig als filosoof?
‘Voor mezelf ben ik er niet vaak mee bezig. Als filosoof fascineert het me wel. Geld is iets dat de mens heeft bedacht, maar waarop we geen greep meer hebben. Kijk naar de beurs en hoe lastig die zich laat verklaren. Na het ontstaan van ruilhandel was geld een logische nieuwe stap, maar het is fascinerend te zien hoe het uit de hand loopt. Je kunt het vergelijken met de verkeers en klimaatproblemen. Die heeft de mens ook zelf veroorzaakt.’ ‘Ik leef heel sober, op
Krijgt u advies in geldzaken?
na.’
‘Mijn bank moet de enige plek zijn waar ik als “conservatief” geboekstaafd sta. (lacht) Speculeren of beleggen zegt me niks. Natuurlijk besef ik dat mijn spaargeld zijn waarde verliest, maar met wat mijn vrouw en ik hebben opgebouwd, lukt het nog wel voor de vijftien levensjaren die de statistieken over levensverwachting me toekennen. In het extreemste geval verkoop ik mijn collectie van 8.000 boeken, maar als het ooit zover komt, hoop ik dat ik het niet meer al te bewust moet meemaken.’
Waaraan kunt u geen geld uitgeven?
‘Ik leef heel sober, op mijn passie voor boeken na. Die soberheid is een overblijfsel van mijn protestantse opvoeding. Het is een levenshouding die me past. Als ik anderen met geld zie gooien, denk ik meteen aan de zorgen die het beheer van zo’n fortuin meebrengt. Die besognes hoef ik niet.’
Heeft u ooit iets gedaan voor geld, waar u spijt van hebt?
‘Als je een – weliswaar goedbetaalde – lezing moet geven op een bijeenkomst waar je als een soort hapje tussen voor en hoofdgerecht fungeert, dan wringt dat. Zulke dingen doe ik niet meer. Ik geef liever lezingen voor Neos, Vormingplus of Markant: geïnteresseerde mensen die anders niet de kans zouden hebben om zo’n lezing bij te wonen.’
Geeft u aan goede doelen?
‘Mijn echtgenote en ik steunen Plan International, het WWF en Amnesty International. Daarnaast geef ik graag aan projecten waarbij enkele euro’s een wereld van verschil kunnen betekenen. Organisaties die maken dat leerlingen in het secundair onderwijs toch mee op uitstap kunnen, bijvoorbeeld. Daar hoeft verder geen lawaai over gemaakt te worden. Voor mij hoeft er geen applaus tegenover zo’n gift te staan. Als vrijmetselaar doe je aan bescheiden caritas. Als de ontvanger maar weet wat hij eraan heeft.’