Journalist, overlever, revolutionair, premier
Nikol Pasjinjan wil verkiezingen uitschrijven en hervormingen doorvoeren. Maar eerst zal hij zijn legershirt moeten omruilen voor een stropdas.
Vorige week haalde hij het net niet, maar gisterochtend was het dan toch zover: oppositieleider Nikol Pasjinjan mag zich premier noemen van Armenië. Met 59 stemmen haalde hij een meerderheid in het Armeense parlement. De Republikeinse Partij van de voormalige president, die eerder een stokje voor Pasjinjans benoeming had gestoken, gaf hem ditmaal 11 stemmen.
‘Een overwinning voor het volk’, zoals hij het zelf al een week geleden noemde. Zijn aanhang liet hem ook gisteren niet in de steek. In het wit gekleed waren zij met duizenden in de hoofdstad Jerevan bijeengekomen voor de tweede stemronde.
Met Pasjinjans overwinning komt naar verwachting een einde aan weken van onrust in het land. De winst is voor alles een persoonlijke overwin ning van de man die al jaren strijdt voor verandering. Pasjinjans verwach te eerste taak, zo maakte hij eerder al bekend, is parlementsverkiezingen in het land uitschrijven. Mocht zijn partij – die bij de laatste verkiezingen een kleine minderheid van de stemmen haalde – winnen, dan staan Armenië grote hervormingen te wachten.
De rebelse Pasjinjan, leider van de in 2016 opgerichte politieke alliantie in revolutionaire klederdracht. Jelk, is al meer dan tien jaar hét gezicht van de Armeense oppositie. Een decennium waarin hij van gerenommeerd journalist uitgroeide tot invloedrijk politicus. Voorlopig lijkt zijn leven niet in rustiger vaarwater te ko men, al zal hij zijn camouflagekleding moeten inruilen voor een stemmiger outfit.
Van school gegooid
Want het was in legershirt en met een baseballpet op dat Pasjinjan de voorbije weken door heel Armenië de monstraties leidde tegen de omstreden oudpresident Serzj Sargsjan en diens machtige Republikeinse Partij. Na de presidentsverkiezingen van
maart was Sargsjan naar voren geschoven als premier – de invloedrijkste positie van het land. Daarop riep Pasjinjan de bevolking op om de straat op te gaan. Tienduizenden bur gers, onder wie veel jongeren, gaven gehoor aan zijn oproep. Uiteindelijk koost Sargsjan eieren voor zijn geld, hij stapte op.
De 42jarige Pasjinjan heeft nooit veel opgehad met de gevestigde orde. Als student werd hij van de school voor journalistiek gegooid, maar toch schopte hij het als dertiger tot hoofd redacteur van de invloedrijke krant Haykakan Zhamanak. In die functie maakte hij flink wat vijanden: in 2004 overleefde hij ternauwernood een aanslag toen zijn auto werd opgeblazen.
In 2008 sloot de charismatische journalist zich aan bij oppositiekandidaat Levan TerPetrosian (president van 1993 tot 1998) en groeide uit tot spreekbuis van de oppositie. In 2008 speelde hij een belangrijke rol bij de antiregeringsprotesten naar aanleiding van de nipte overwinning van Serzj Sargsjan, die door de oppositie van fraude werd beschuldigd. Tien mensen kwamen om het leven, honderden belandden in de gevangenis. Pasjinjan, door Sargsjan beschuldigd van poging tot staatsgreep, dook onder. Pas een jaar later, na een amnestieregeling van de regering, kwam hij weer boven water.
Moskou waakt
Moskou, dat een land en luchtmachtbasis heeft in het land en Armenië grotendeels financieel overeind houdt, hield de protesten de afgelopen weken vanop afstand, maar nauwlettend in de gaten. Na Georgische (2003), Oekraïense (2004, 2014) en Kirgizische (2005) ‘kleurenrevoluties’ had Rusland weinig trek in nóg een burgeropstand in de regio. De Armeense opstand was echter niet gericht tegen Rusland, maar tegen de machtige Republikeinse Partij en haar leiders.
Voorafgaand aan de stemming maakte Pasjinjan bekend dat Armenië lid zal blijven van de Russische Euraziatische Economische Unie (EEU) en zijn militaire samenwerking met Rusland voort zal zetten, zo meldde nieuwssite RFE/RL. Ook met de EU streeft Pasjinjan betere betrekkingen na.
Als hoofdredacteur maakte Pasjinjan vijanden. In 2004 overleefde hij een bomaanslag