EEN CONCEPT MET TEKORTKOMINGEN

De discussie over de zware beroepen dreigt te verzanden in totale chaos. De regeringspartijen zijn het onderling oneens, de kloof tussen de werkgevers in de privésector en de bonden is groter dan ooit en de bevolking vraagt zich af waarom bijvoorbeeld leerkrachten vroeger met pensioen zouden moeten kunnen gaan dan andere hardwerkende Vlamingen.

Uit de hele heisa blijkt eens te meer dat het concept van zware beroepen belangrijke tekortkomingen heeft. Het is niet in overeenstemming met het moderne denken over arbeid en carrière. Dat gaat uit van een dusdanige invulling van de loopbaan dat werknemers hun arbeidstaken juist lang kunnen volhouden. Afwisseling, flexibiliteit, de mogelijkheid om het desgewenst wat rustiger aan te doen – met die oplossingen slagen de Scandinavische landen erin om mensen langer aan het werk te houden. Zo houden ze hun sociale zekerheid betaalbaar.

In die landen wordt werk veel meer gezien als iets plezierigs en zinvols, in plaats van als een vervelende bezigheid waarmee je beter vroeg dan laat kunt stoppen. Er wordt veel geïnvesteerd in het aantrekkelijk maken van de loopbaan, zodat voorkomen wordt dat werknemers uitgeblust raken. Waarom zou bijna de helft van het Belgische overheidspersoneel niet kunnen waar hun collega’s elders in de wereld wel in slagen, namelijk een volledige loopbaan tot een goed einde brengen?

De pogingen om te bepalen welke beroepen zwaar zijn en welke niet, zijn vanaf het begin uitgegaan van een foute premisse. Het idee dat er een vlijmscherpe grens loopt tussen ‘zwaar’ en ‘niet zwaar’, is een illusie. Wat als zwaar ervaren wordt, is niet in lijsten, regels en procedures vast te leggen. Wie zijn job graag doet, ervaart zijn werk als minder zwaar dan wie elke dag met tegenzin aan de slag gaat. Wie uitzicht heeft op nieuwe uitdagingen, zal makkelijker bereid zijn om een tijdje zware, onregelmatige of stresserende taken op zich te nemen. Wie regelmatig sport en gezond leeft, kan langer fysiek actief blijven dan iemand met overgewicht of een zware roker.

Maar dit is een gepasseerd station. De regering heeft ingestemd met het definiëren van zware beroepen. Nu moet ze er het beste van maken. Dat minister Bacquelaine de ambtenaren rechten toekent waarover de sociale partners het in de privésector nog helemaal niet eens zijn, komt de sereniteit van de discussie in elk geval niet ten goede.

We zien werk nog steeds als een vervelende bezigheid, waarmee je beter vroeg dan laat kunt stoppen