‘Vergelijk het met onze taalgrens. Daar pruts je ook niet meer aan’
I
De Ierse minister van Handel en Innovatie,
Zal het gezond verstand zegevieren in de Brexitpatstelling over de Ierse grens? Premier Charles Michel helpt het de Ieren hopen.
RAVENSDALE I Diplomatieke file aan de (Noord)Ierse grens. De Belgische premier Charles Michel (MR) wil, als eerste Europese leider, met eigen ogen bekijken hoe die helemaal onzichtbaar is geworden. Omdat het verkeer even wordt opgehouden, ontstaat er meteen een file. De Ravensdale Crossing is een van de 260 officiële punten waar de Ieren de oversteek naar het noorden kunnen maken, maar het is er erg druk.
Dat het een grens is, is vandaag inderdaad nauwelijks nog te zien. Er blijft alleen een uitgewoond douanehokje over. Maar de Ierse grenskwestie hangt al bijna twee jaar als een zwaard van Damocles boven de Brexitonderhandelingen. Nog altijd is er geen oplossing gevonden om de grens onzichtbaar te houden, hoewel de beide partijen aan de tafel dat absoluut willen. Alleen blijft de Britse regering erbij dat het VK na de Brexit uit de Europese douaneunie stapt. Ze noemt het een rode lijn. Gevolg: en de Belgische premier goederen die de grens van Ierland naar NoordIerland (en omgekeerd) over moeten, zullen op de een of andere manier gecontroleerd moeten worden.
Premier Michel vindt het nog altijd een slecht idee dat de Britten aan die lijn vasthouden. ‘Als iedereen die grens zo onzichtbaar mogelijk wil houden, zegt het gezond verstand dat het VK lid blijft van de douaneunie. Maar goed, ik begrijp dat de Britse regering daarop niet wil toegeven en dus moeten we samen een oplossing vinden.’
‘Douanepartnerschap’
Daarom sprak Michel woensdag, in Downing Street 10, bijna een uur met de Britse premier, Theresa May. ‘Omdat ons land streeft naar een oplossing die duurzaam en stabiel is, wil ik beter begrijpen hoe de Britten de kwestie willen oplossen. Het zal immers ook grote gevolgen hebben voor ons land als de handel met het VK moeilijker wordt.’
Toch leek Michel na afloop niet veel wijzer geworden. May houdt haar kaarten, over hoe ze de toekomstige handelsrelatie met de EU ziet, nog altijd tegen de borst. De twee kampen in haar regering houden er een andere visie op na. May zelf lijkt te opteren voor een handelsrelatie met de EU die erg dicht aansluit bij de douaneunie. Ze spreekt over een ‘douanepartnerschap’. Het zou inhouden dat het VK geen handelsta gaven een persconferentie aan de Ierse grens in Ravensdale. rieven opgelegd krijgt en dat Londen de douanerechten op goederen die binnenkomen in het VK, maar doorgaan naar de EU, int en vervolgens doorstort naar Brussel. Op die manier moeten er aan de Ierse grens geen controles komen.
De harde Brexiteers onder leiding van Boris Johnson willen er nog altijd niet van weten. Zij vinden dat het VK in dat geval te veel verbonden blijft met de EU. Ze willen een duidelijke breuk met de Unie en zijn ervan overtuigd dat de goederen die de grens tussen Ierland en NoordIerland over moeten, via technologie gecontroleerd kunnen worden – zonder controleposten aan de grens.
Cameracontrole?
‘Ik ben niet tegen technologie’, zegt Michel. ‘Alleen vraag ik mij af of het zo makkelijk zal gaan als zij beweren.’ Zijn Ierse collega, Leo Varadkar, gelooft er ook niet in. Hij wil zelfs geen cameracontroles toestaan aan de grens. Ook de Britse douane is niet overtuigd van het hightechplan. Ze rekent de kostprijs al snel op 20 miljard pond.
Ondertussen tikt de klok. De Europese leiders verwachten dat premier May tegen de Europese top van eind juni de kaarten wel op tafel legt. Zijzelf heeft beloofd dat ze de komende weken met een duidelijk plan – een witboek – komt. Dat moet ook, want tegen eind oktober moeten de twee partijen een akkoord bereiken
over de toekomstige handelsrelatie. Zo niet dreigt het VK, op 29 maart 2019, de EU te verlaten, zonder akkoord. En dat betekent automatisch harde grenzen.
Michel benadrukt dat hij zich constructief en pragmatisch wil opstellen in de onderhandelingen met May, maar hij steunt in de eerste plaats Varadkar. ‘Wij denken heel gelijk over Europa’, zegt Varadkar. ‘Ook België zal zwaar getroffen worden en daarom ben ik erg blij met zijn steun.’
‘Er móét een oplossing komen voor de grens’, zegt Eddy Van Cutsem, een Belg die al 28 jaar in Ierland woont. Hij heeft de tijd van de grenscontroles nog meegemaakt. ‘En die roepen nog altijd nare herinneringen op’, zegt hij. ‘Dat waren echt militaire posten met soldaten met het geweer in aanslag. Ik begrijp dus heel goed hoe bezorgd iedereen hier is.’
Het vredesakkoord tussen Ierland en NoordIerland is precies twintig jaar oud. ‘Toch is de toestand nog niet genormaliseerd’, zegt Geert Douterlungne, een Belg die een gerenommeerd architectenbureau leidt in Dublin. ‘Eigenlijk kan je die grens het best vergelijken met onze taalgrens. Niemand haalt het nog in zijn hoofd daaraan te gaan prutsen. En precies dat dreigt nu te gebeuren. Wees maar zeker: de extremisten zullen ervan profiteren om het sektarisch vuur weer op te poken.’
‘Net als Ierland zal ook België zwaar getroffen worden door de Brexit. Daarom ben ik erg blij met de steun van mijn collega Charles Michel’
LEO VARADKAR Ierse premier
Blz. 3435
opinie.