Hooligans voor Poetin en het vaderland
Het wereldkampioenschap voetbal is het persoonlijke project van president Vladimir Poetin. En dus mag het imago van Rusland geen schade lijden. ‘De bekende vechtersbazen zijn nu even het land uit, maar na het WK laat Poetin ze wel opnieuw hun gang gaan.’
MOSKOU I 18.02.2018. Просмотры Grizzly band + Game over + Forest residents (кб) vs просмотр Гренадёров (кс), 14х14, 4 минуты, победа кб.
Die post verscheen op 20 februari op V-kontakte, het Russische Facebook. De Nederlandse vertaling: op 18 februari hebben veertien hooligans van Forest residents (rood en wit, Spartak) ge- vochten tegen veertien mannen van Grenadjiorov (rood en blauw, CSKA). Het gevecht heeft vier minuten geduurd en de Fo- rest residents hebben gewonnen.
Onder de post: een foto van 28 vechtende knapen in de sneeuw. Op enkele meters afstand kijkt een scheidsrechter toe. Als iemand levensgevaarlijk gewond geraakt, dan roept hij dat het af ranselen moet stoppen.
Gebroken rib
Je moet op VKontakte, in de groep Ofnews, niet lang zoeken naar geweld. Het is het forum voor de heldendaden van de Rus sische hooligans – en hun dromen over rondborstige vrouwen. Je vindt er talloze filmpjes van ge vechten in de bossen, op velden of in verlaten fabriekspanden, gelar deerd met beelden van pijnlijke afranselingen op de tribunes tij dens de match.
Welkom in het universum van
околофутбo, het Okalafoetbol. Het is een wereld in de schaduw van het voetbalspel, waar jonge getrainde fans op een vooraf afge sproken plek met elkaar op de vuist gaan en waar een bloedneus, een gebroken rib of een blauw oog de medailles van moed zijn. Voor aleer je mag toetreden tot het elitekorps moet je naar verluidt als beginnende hooligan eerst je lef tonen tijdens de vooraf geplande vechtpartijen. Je moet er blijven voor gaan en niet terugdeinzen bij een spatje bloed.
Geen druppel alcohol
De jongens van het Okalafoetbol zijn goed getraind. De meesten zitten wekelijks uren in de trainingszaal om hun buikspieren, de slagkracht van hun rechter en hun reactiesnelheid bij te werken. Op de dag van de match staan ze scherp, zonder een druppel alcohol, maar met zoveel adrenaline in hun lijf dat ze zelfs Muhammad Ali te lijf zouden gaan. Geen wonder dat op het EK 2016 in Frankrijk de dronken, dikbuikige amateurhooligans uit GrootBrittannië voor hen een maatje te klein waren tijdens de straatgevechten in Marseille. Na een gevecht van enkele uren telden de Franse hulpdiensten toen 35 zwaargewonde Britten, waarvan twee in coma.
‘Mocht de Franse politie haar werk naar behoren hebben gedaan, dan zou dit nooit zijn gebeurd’, zegt Alexander Sjprygin, de leider van de AllRussian Fan Association. Sjprygin, die toen al
stadionverbod had, werd door de Franse politie op een vliegtuig naar huis gezet.
Wij hebben een afspraak met hem in Brawlers, een voetbalcafé in het centrum van Moskou. De bierviltjes promoten er Belgisch bier, aan de muren hangen sjaals van clubs uit heel Europa. Hier houdt Sjprygin kantoor. Als hij hoort dat ik uit België kom, zegt hij: ‘Ik ben twee keer in Brussel geweest en ik heb gezien hoeveel migranten er wonen. Ik was ook in München in 2015. Het leek wel Damascus, met al die Arabische teksten op de muur. Het is logisch dat extreemrechts groeit, het is een gevolg van de islamisering.’
Poetins project
Sjprygin is een schimmige figuur. Aan de ene kant heeft hij goeie banden met de politiek. Hij is verschillende keren in het gezelschap van president Poetin gezien en heeft een job als medewerker van de vicevoorzitter van de Doema. Aan de andere kant was hij hét publieke gezicht van de Russische hooligans. De overheid heeft zijn organisatie na 2016 opgedoekt.
Hij kijkt verveeld tijdens ons gesprek. Dit wordt weer het zoveelste interview over Marseille en dat wil hij niet.
Internationale onderzoekers die de Russische hooliganscene nauwgezet volgen, zeggen dat Sjprygin een schertsfiguur is geworden. Hij wentelt zich in de mediaaandacht en zou al lang niet meer op de hoogte zijn van de inandouts in de huidige Okalafoetbolwereld. Maar hij weet, mede door zijn politieke connecties, hoe belangrijk het komende WK voetbal voor de Russische president is. ‘Dit is Poetins persoonlijke project. Je mag er gerust op zijn dat de veiligheid boven alles gaat. Er zijn in elf steden nieuwe stadions gebouwd, er zijn nieuwe hotels, de infrastructuur is verbeterd. De president zal niet toelaten dat het goede imago door de hooligans besmeurd geraakt.’
Microscoop
Na de rellen in Marseille 2016 is de Russische politie hard beginnen optreden tegen het Okalafoetbol. Hooligans werden uit hun bed gelicht en naar de cel gebracht. Er is een zwarte lijst aangelegd van bekende hooligans die een stadionverbod krijgen. De twijfelgevallen zullen pas enkele uren voor een wedstrijd te horen krijgen dat ze een ticket kunnen krijgen.
‘Ze liggen onder de microscoop van de inlichtingendienst FSB’, zegt Sjprygin. ‘De overheid wil laten voelen dat ze een Big Brother kan zijn. De jongens worden opgebeld en aangemaand om zich rustig te houden. Ze krijgen ook de boodschap dat het niet vaderlandslievend is om met buitenlandse journalisten te spreken.’
De aanleiding voor dat laatste advies is een BBCdocumentaire, ‘Russia’s Hooligan Army’, waarin hooligans xenofobe, geweld verheerlijkende uitspraken doen. De reportage is een van de weinige Britse documentaires die het tot de Russische nationale zender hebben geschopt, waar zij als een toonbeeld van fake news werd aangekondigd. Maar de reportage was ook een wakeupcall voor de Russische overheid, die besefte dat de stoere, vrijuit sprekende hooligans het met miljoenen roebels opgebouwde goede imago van Rusland aan diggelen konden slaan.
Martial Arts
In een van de troosteloze buitenwijken van Moskou trekken we naar een winkel van Martial Arts op zoek naar Denis Nikitin, een van de kopstukken van de Marseillehooligans. Hij is de eigenaar
‘De Russische overheid en de hooligans dragen dezelfde patriottistische ideeën in hun vaandel’
PAVEL KLYMENKO
Onderzoeker bij Britse Farenet
Overheid pakt hooligans met fluwelen handschoen aan uit schrik dat ze zich, bij een Russisch Maidan, tegen het regime zouden keren