‘Een grote groep jongeren is in de grote leegte opgegroeid’
BRUSSEL I In alle stilte timmer de de CM twee jaar lang aan een nieuw gezondheidsmodel dat ze vanaf vandaag overal uitdraagt. Een logische evolutie, zegt CM voorzitter Luc Van Gorp, ‘want het klassieke ziekenfonds zal verdwij nen door de digitalisering. En na de invoering van het digitale at test begin dit jaar zien we dat het snel kan gaan.’ Vanuit het concept ‘Positieve Gezondheid’ – waarbij niet de ziekte, maar de kwaliteit van het leven centraal staat – wil de mutualiteit in de toekomst de rol van ‘gezondheidscoach’ opne men voor haar leden.
‘Vandaag de dag ben je zogezegd ziek of gezond, terwijl het zoveel complexer is. Ik lijd zelf aan tinnitus. Op een bepaald moment heb ik gezegd: dit gaat mijn leven niet bepalen. Mijn thesis rond Nietzsche leidde tot dat be sef. Hij is zijn hele leven ziek ge weest, maar integreerde dat in zijn leven.’
Van Gorp: Het nieuwe model legt de nadruk op alle aspecten van gezondheid: van fitheid tot sociaal contact, van timemanagement tot zingeving. Maar hoe beïnvloedt dat straks de werking van de CM?
‘We hebben alles opgelijst wat we nu al organiseren bij de CM en zijn op meer dan duizend initia tieven uitgekomen die je nu al re delijk evenredig kunt verwerken in het nieuwe systeem.’
Dat komt goed uit.
‘Dit is géén marketing. Het start echt uit vanuit een veranderend beeld op de mens binnen de zorg. Met het systeem van Positieve Gezondheid zullen we com pleet andere debatten krijgen over de werking van verzekerings instellingen als de CM.’
‘Een voorbeeld: abortus. Tien procent van de betrokkenen heeft het daar na de beslissing moeilijk mee. Die zouden toch op zijn minst een begeleiding moeten krijgen in hun keuze, als je ziet hoeveel impact die heeft op je leven?’
‘Onze droom is dat er veel meer initiatieven vanuit die insteek worden aanvaard. We gaan men sen begeleiden bij de keuzes die ze moeten maken over allerhande zaken, tot zelfs over het organise ren van hulp aan huis.’
Neigt dat niet naar paternalisme?
‘Nee.’
Het kan daar misschien wel op uitdraaien.
‘Dat kan inderdaad de kritiek zijn vanuit een heel neoliberaal perspectief dat zegt dat je de regie van je leven zelf in handen hebt. Maar hoe onnozel is het geweest om te proclameren dat we het allemaal wel op onszelf kunnen? Waarom hebben we onszelf dat wijsgemaakt? De mens is per definitie een struikelend wezen. De mens is niet perfect.’
‘Wij doen een aanbod met activiteiten waardoor je de kwaliteit van je leven kunt verbeteren. Ik merk bij onze leden dat ze blij zijn dat ze coaching krijgen. Die doet niets in jouw plaats, uiteindelijk moet je het zelf doen. Dat paternalistisch noemen, vind ik wel straf.’
De CM wil ook expliciet inzetten op zingeving. Dat lijkt bijna op een terugkeer naar de christelijke zuil?
‘Nee. Ik weet dat zingeving nu zo gecontesteerd is dat alleen het gebruik van het woord je al verdacht maakt. Maar overal zie ik mensen zoeken naar de zin in hun leven. Wie zich slecht in zijn vel voelt, wil niet gaan lopen, wil niet lekker gaan eten, wil geen vrienden zien … Dan zie je mensen eenzaam worden, in isolement komen en zelfmoord plegen.’
‘Die zingeving moet ook niet opgedrongen worden vanuit een christelijk perspectief. Het drama is dat de Kerk dat eeuwen gemonopoliseerd heeft. En dat ze, naar mijn aanvoelen, te weinig oplossingen gaf voor de echte vragen. Heel weinig mensen van mijn generatie denken dat het antwoord nog in dat instituut te vinden is.’
Maar wat is jullie aanbod dan precies?
‘We zijn ontworteld. Zingeving is zoeken naar de oorsprong. Dat gaat veel verder dan het instituut Kerk, dat geen monopolie heeft op religie. Je kan zin halen uit woorden, muziek, uit relaties, de natuur, maar ook uit verhalen die inspireren.’
Wie gaat voor de CMleden dan bepalen welke wortels hij of zij nodig heeft?
‘Kunnen wij dat helemaal alleen bepalen in een heel diverse samenleving? Neen. Maar ik merk dat andere elementen in de samenleving, zoals de moslimgemeenschap, daar wél mee bezig zijn. Ik denk echt dat we nieuwe referentiekaders nodig hebben die verbindend zijn voor alle gemeenschappen. Ook jongeren smeken om die kaders.’
‘Veel leerlingen worstelen met identiteit. Toen ik in het onder Luc Van Gorp: ‘Ik heb zelf Maar ik heb gezegd: dit gaat mijn leven niet bepalen.’