Mijd de bij in de slagerij
‘Benieuwd wat er straks in de foyer nog gebeurt’, zei Bart Schols geamuseerd, ergens aan het eind zijn show. Alsof hij helderziend was.
In De afspraak was het voor de eerste keer die week níét gegaan over Radja Nainggolan. Maar het nieuwsfeit bleef natuurlijk nazinderen en het leek uitgesloten dat het die avond (al was het maar in de foyer) niet meer ter sprake zou komen. Evenwel, in deze af levering was het tot op dat moment vooral gegaan over dat andere ophefmakende nieuws: de sigaretten rokende Maya de Bij in een pseudoreclamefilmpje van Greenpeace. De verontwaardiging van Studio 100baas Hans Bourlon daarover was navenant. Hij had naar eigen zeggen gehoopt en verwacht dat hij van campagneleider Joeri Thijs excuses zou krijgen, maar Thijs zag daar geen enkele reden voor.
Even recapituleren. In de rechtse hoek: Hans Bourlon, Studio 100, Samson, K3, Plop, Bumba, Gert Verhulst, rijk.
In de linkse hoek: Joeri Thijs, Greenpeace, dus eigenlijk nog veel rijker.
De milieuorganisatie/marketingmultinational maakte vanaf de jaren 80 van vorige eeuw naam en faam, en verwierf vervolgens enorme bergen fondsen dankzij allerlei spectaculaire acties: tegen het doodknuppelen van zeehondjes, tegen olieboringen op de Noordpool, tegen gif in speelgoed, tegen boeren die boerden en tegen vissers die visten. Greenpeaceactivisten beklommen de schoorstenen van kolencentrales, drongen kerncentrales binnen, saboteerden wetenschappelijke experimenten en beschadigden al eens een koraalrif of een eeuwenoude, monumentale Nazcalijn in Peru. Sorry, was voor het goede doel.
De organisatie gold – zeker na het zinken van haar vlaggenschip The Rainbow Warrior in 1985 – zo’n beetje als de Piet Piraat van de natuurjongens/meisjes: beetje puberaal en avontuurlijk, maar altijd met de beste bedoelingen. Maar dat was inmiddels ook alweer meer dan 30 jaar geleden. Nu trok Greenpeace blijkbaar niet langer ten strijde tegen Shell, kernproeven of bloeddorstige walvisjagers, maar tegen de gevogelteworst van Maya de Bij. Le vensgevaarlijk!
Daarom lanceerde het bedrijf, pardon de milieuorganisatie, deze week een parodiërende campagne waarin het figuurtje Maya de Bij haar eigen sigarettenmerk aanprees. Boodschap: je bloedjes bij het ontbijt een plakje Studio 100charcuterie voorschotelen is even kwalijk als ze elke dag naar de kleuterklas sturen met een Marlboro in de mondhoek.
Sommige waarnemers vonden dit laatste een beetje kort door de bocht. De Stichting tegen Kanker stelde dat er een groot verschil was tussen daags een pakje Bastos filter roken en af toe een sneetje Maya op de boterham. Ook Kom op tegen Kanker vond de Greenpeacespot eerder contraproductief. Zelfs de tabaksindustrie schudde spijtig het hoofd. Het kan tevens als een puntje van kritiek gelden dat Thijs de cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie een beetje (veel) naar zijn hand zette.
Toch mogen we niet ontkennen dat de vleesproductie inderdaad een grote impact heeft op het milieu en op het klimaat. Ook had Bourlon niet pseudo verongelijkt hoeven komen aandraven met het argument dat zijn bedrijf juist een ethische voorvechter ter zake was. Alsof Studio 100 een liefdadigheidsinstelling was. Alsof Studio 100 er zijn hand niet voor omdraaide om de media, het publiek, de consument op elk mogelijke manier te manipuleren.
In dit verband een waar gebeurd verhaal: van diezelfde Hans Bourlon kreeg de schrijver dezes ooit – in het kader van de uitoefening zijns beroep – een heus Mega Mindykostuum cadeau. Op het eerste gezicht sympathiek. Maar het leidde er bij ondergetekende wel toe dat de al sluimerende en bepaald niet kinderachtige bijgedachten aangaande de hierboven genoemde Studio 100superheldin alleen maar werden aangewakkerd. Het werd helemaal zorgwekkend toen ondergetekende zelf in het bewuste pak begon te paraderen. Om maar te zeggen: zo groot is de impact van Studio 100 op kwetsbare, makkelijk beïnvloedbare, onvolgroeide hersentjes. Maar genoeg over onszelf.
In De afspraak werd verder niets belangwekkends verteld. Een dovemansgesprek. Bourlon keek Thijs aan met treurige ogen die probeerden gaten te boren in het bezwaarde geweten dat die knaap toch moest hebben. Thijs bleef evenwel bij zijn gelijk, hij werkte tenslotte voor Greenpeace. Tot excuses kwam het niet. ‘Benieuwd wat er straks nog in de foyer gebeurt’, zei Schols dan maar.
Dáár, bij een natje en een droogje werd de sfeer gelukkig wat gemoedelijker. ‘Lekker’, zei Thijs, die een kelkje wit achterover sloeg en achteloos een hapje van een bord graaide. ‘Wat is dit?’
‘Bomaworst’, antwoordde Bourlon droog, en hij vroeg: ‘Hebt u zelf kinderen? Die hebben af en toe wat vlees nodig, weet u?’
Thijs knikte: ‘Zes en acht zijn ze. En ze mogen nu en dan wel een schelleken, ja. Maar zelf ben ik wel vegetariër.’
‘Blijkbaar’, zei Bourlon sarcastisch. ‘Proef misschien ook maar één van Marks F.C. De Kampioenenballetjes’
De milieuactivist voelde de prik: ‘Weet u wat het is, meneer Bourlon? U beseft niet wat een bedrijf als Studio 100 aanricht. Weet u bijvoorbeeld wat er gebeurd is met Radja Nainggolan?’
Net op dat moment kwam een olijke Schols aanschuiven: ‘Gaat het over onze ninja? Ha! Ik wist wel dat we het er vandaag nog eens zouden over hebben!’
Thijs vervolgde onverstoord, grimmig: ‘Radja paste niet in het tactische concept van coach Martinez. En weet u waarom? Omdat hij veel charcuterie eet, en omdat hij sigaretten rookt. En weet u van welk merk, meneer Bourlon? Maya’s Light. Handig in die kleine pakjes, met de beste tabak en een heerlijke honingsmaak.’
En toen stoof meneer Greenpeace weg.
‘Parbleu?! Wat krijgt die nu opeens?’, vroeg Schols verbaasd.
‘De Bomaworst zal hem niet bevallen zijn, zeker?’
Kort daarop meldde de VRTsecurity: een zekere Thijs was aangetroffen aan de voet van de grote zendmast op het Reyerscomplex. Waar hij dat trapladdertje vandaan had, kon niemand zeggen. Hoe hij dacht daarmee helemaal tot aan de top van de mast te geraken evenmin. Maar het spandoekje dat hij bijhad, loog er niet om: ‘VRT=kanker.’
‘Ook subtiel’, zuchtte Bourlon.
‘Radja paste niet in het tactische concept van coach Martinez. En weet u waarom? Omdat hij veel charcuterie eet, en omdat hij sigaretten rookt’