Vakbonden verliezen 88.000 leden in twee jaar

De christelijke vakbond ACV ziet zijn ledental met 76.000 teruglopen. ‘Een daling is nooit fijn, maar we komen van een absoluut hoogtepunt.’

BRUSSEL I Het is geleden van de jaren tachtig dat het ledenaantal van de vakbonden nog zo’n duik nam. In het hele land zijn 88.000 mensen minder gesyndiceerd dan twee jaar geleden: het ACV daalt met 76.000, het ABVV met 14.000 en de kleinere liberale vakbond ACLVB stijgt met 1.600.

Een simpele verklaring is er niet. Het ACV verliest vooral in Vlaanderen, waar het ABVV zelfs groeit. ‘Aan de stakingen kan het dus moeilijk liggen’, zegt professor Vincent Scheltiens (UAntwerpen), die zich toelegt op de geschiedenis van de arbeidersbeweging. ‘Het ABVV is daar veel extremer in dan het ACV, maar dat wordt in Vlaanderen dus niet afgestraft. Al kan de politiek wel een rol spelen. Het beleid van de regering stelt veel ACV’ers teleur, terwijl de politieke vrienden van CD&V daar mee aan de knoppen zitten.’

Dat België een kmoland is, helpt ook niet. In bedrijven met minder dan vijftig werknemers is er geen syndicale vertegenwoordiging. ‘En veel bedrijven houden dat getal nauwlettend in het oog’, zegt David Vanbellinghen, woordvoerder van het ACV. ‘Maar we komen van een hoogtepunt, we hadden nooit meer leden dan in 2012. Nadien volgt bijna onvermijdelijk een terugslag. En als de economie het goed doet, sluiten ook minder mensen zich aan.’

Minder snel stempelgeld

Reden tot paniek is er volgens Scheltiens niet. ‘De bonden tellen in ons land nog altijd 3,5 miljoen leden. Dat is meer dan de helft van de beroepsbevolking. Om echt een impact te hebben zouden er al 880.000 leden moeten verdwijnen. Maar de neerwaartse trend mag niet blijven aanhouden, want dan hebben de bonden wel een probleem.’

Waarmee niet gezegd is dat alles peis en vree is in de syndicale wereld. Door hervormingen op de arbeidsmarkt kunnen mensen minder snel stempelgeld trekken. Het SWTstelsel (het vroegere brugpensioen) verdwijnt en werklozen verliezen gemakkelijker hun uitkering. Dus zijn er ook minder redenen om je aan te sluiten bij een vakbond, die dat stempelgeld uitbetaalt. (agy)

‘Er is geen reden tot paniek. De bonden tellen nog altijd 3,5 miljoen leden’ VINCENT SCHELTIENS Universiteit Antwerpen