Als Michel de levieten leest, glundert Francken
Charles Michel las zijn staatssecretaris de levieten. Maar Theo Francken glunderde als geen ander. Bij de publieke opinie heeft hij goed gescoord.
BRUSSEL I De episode hoort thuis in het handboek voor politieke tactiek. Staatssecretaris voor Asiel Theo Francken (NVA) plaatste premier Charles Michel (MR) en de coalitiepartners voor voldongen feiten. Zij wasten hem in de Kamer de oren. Maar de forse uitspraken van de staatssecretaris over het Europese asielbeleid misten hun effect niet. Bovendien deed hij een inhoudelijke voorafname van de verstrenging die er gegarandeerd aankomt.
Francken kreeg het verwijt dat hij een loopje nam met de ministeriële deontologie. Tijdens internationale bijeenkomsten spreekt een excellentie in naam van de regering, niet in naam van zichzelf of zijn partij. Ook de suggestie om een artikel uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens te omzeilen, oogstte veel kritiek.
Michel moest toegeven dat de Belgische ambassadeur bij de Europese vertegenwoordiging gisterenmorgen de puntjes op de i had gezet. Door de gespierde tussenkomsten van Francken in Luxemburg was er onduidelijkheid gerezen over het Belgische standpunt over de asielhervorming in Europa. Zo’n diplomatieke bijsturing blijft hoogst ongewoon.
Maar de eerste minister zalfde ook. De bescherming van de buitengrenzen moet worden opgekrikt, ook de Dublinregels smeken om een aanpassing. En de premier zette voor het eerst de deur open naar een samenwerking met ‘derde landen’ om het vluchtelingenprobleem op te lossen. Daarbij verwees hij naar de gelijkaardige Turkijedeal, die drie jaar geleden werd afgesloten. Michel waarschuwde dat het om een juridisch gecompliceerd verhaal gaat.
Tunesië
Michel maakte dat derde land niet concreet. Dat kon worden geinterpreteerd als een tegemoetkoming aan Francken. Die vindt dat Europa met Tunesië een deal moet sluiten: in ruil voor geld neemt het land verplicht vluchtelingen terug die geen asiel krijgen in Europa. Volgens de staatssecretaris zal dat samen met de toepassing van pushbacks een groot afschrikkingseffect hebben.
Navraag leerde dat de premier eerder aan het Franse voorstel dacht. Vorig jaar lanceerde president Emmanuel Macron het idee om ‘veilige informatiecentra’ in Afrika op te richten, bijvoorbeeld in Niger of in Tsjaad. De Europese Unie zou daarbij sommige lidstaten een mandaat geven om daar kantoren op te richten waar politieke vluchtelingen asiel kunnen aanvragen. Wanneer hun dossier wordt aanvaard, worden ze vervolgens veilig ingevlogen.
Oncollegiaal
Maandag trekt Michel naar Parijs (premier Edouard Philippe) en woensdag naar Berlijn (kanselier Angela Merkel) om het asielthema te bespreken. Zo wil de eerste minister de regie terug in handen krijgen. Naar verluidt was hij razend op Francken omdat die de autoriteit van de premier tot de grond had afgebrand. Voor een eerste minister die op Europees vlak mee de lijnen wil uitzetten, blijft dat erg vervelend.
Ook de coalitiepartners ergerden zich aan de forcing. Algemeen leeft de overtuiging dat Francken met de steun van de partij deze sortie goed had voorbereid. Het thema ligt electoraal gevoelig. De doortastende communicatie van Franken steekt schril af met de schoorvoetende Europese besluitvorming. De staatssecretaris beseft goed dat de Europese wind steeds meer van rechts komt.
Voor uw beurt praten kan oncollegiaal overkomen. Maar de publieke opinie onthoudt vooral dat Francken ogenschijnlijk de lijnen uitzet. Michel zal het tegendeel beweren en zeggen dat hij de deals sluit. Maar het is onzeker dat de Vlaamse kiezer dat gelooft.
Naar verluidt was Michel razend op Francken omdat die zijn autoriteit tot de grond had afgebrand