John Wayne inspireert Mark Rutte
In deze woelige tijden moeten de EUlanden eenheid nastreven, zoals de kolonisten in westerns die bij gevaar hun huifkarren in een kring opstelden.
BRUSSEL I De toespraak van de Nederlandse ministerpresident over de toekomst van de EU in het Europees Parlement gisteren was volgens NRC ‘zijn meest proEuropese ooit’. De Telegraaf titelde dat Rutte ‘vol ging voor de EU’ en dat zijn speech ‘gerust als een liefdesverklaring aan de Europese Unie gezien kon worden’.
Rutte gaf toe dat hij anders is gaan nadenken over het belang van de EU: aanvankelijk was het hem vooral om de economische voordelen te doen. ‘Maar even belangrijk is dat de EU zorgt voor veiligheid, stabiliteit en de rechtsstaat. Het feit dat we samenwerken, maakt ons sterker, veiliger en effectiever.’
Nu het systeem van het multilateralisme zwaar onder druk staat, hebben de EUlidstaten meer dan ooit belang bij eenheid – zoals de kolonisten in de westerns van zijn jeugdheld John Wayne. ‘Je realiseert die eenheid niet door meer te doen op meer gebieden, maar door in enkele belangrijke dossiers de dingen echt goed te doen.’ Rutte verwees naar migratie, de controle van de buitengrenzen, veiligheid en de strijd tegen de klimaatverandering. Zo wil hij de doelstelling voor de vermindering van broeikasgassen tegen 2030 optrekken tot 55 procent, in plaats van de geplande 40 procent.
In zijn toespraak klonk zijn voorkeur door voor een intergouvernementeel model. Rutte neemt het de CommissieJuncker uiterst kwalijk dat ze zich soepel opstelde bij de toepassing van de begrotingsregels. Als alle euro zonelanden hun begrotingstekort en schuldgraad onder controle houden, is er geen nood aan grootse plannen die het risico op financiële transfers inhouden – een impliciete terechtwijzing van de Franse president Macron.
Belastingparadijs
Daarmee profileerde Rutte zich als de leider van het eurorealistische kamp, dat houdt van fiscale discipline en de slogan ‘less is more’. Met de nakende Brexit nam hij de leiding van een groepje noordelijke landen, dat smalend de ‘zeven zuinige dwergen’ wordt genoemd.
Toch is het geen toeval dat de naam van Rutte nadrukkelijk valt als mogelijke opvolger van Donald Tusk aan het hoofd van de Europese Raad. Daar houdt ook voormalig Eurocommissaris Karel De Gucht (Open VLD) rekening mee: ‘Als hij het wordt, zullen we eindelijk die andere, proEuropese Rutte leren kennen. Want dat is hij in zijn
‘Europese eenheid realiseer je door in enkele belangrijke dossiers de dingen echt goed te doen’ MARK RUTTE Ministerpresident Nederland
diepste wezen’, zei hij in NRC.
Maar vooral Ska Keller, fractieleidster van de Groenen, slaagde erin de zwakke flank van Rutte bloot te leggen: ‘U bent kritisch voor anderen omdat ze hun begroting niet op orde krijgen. Maar door Nederland te blijven positioneren als één van de belangrijkste belastingparadijzen en Europese wetgeving tegen belastingontwijking te blokkeren, ondermijn je de economie van je buren.’ De bewonderaar van John Wayne kon nauwelijks terugschieten. Mark Rutte is over het belang van de EU. Hij verwees daarbij ook naar zijn jeugdheld John Wayne.