De lelijke kant van politiek
De SWTdiscussie bracht in Philippe Muyters en Kris Peeters het slechtste boven. Ze speelden een gênant partijtje zwartepieten.
BRUSSEL I De ontslagen werknemers van Carrefour kunnen gerust zijn. Het sociaal akkoord – inclusief de afspraken rond het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT), het voormalige brugpensioen – wordt onverkort uitgevoerd. Ze hoeven zich niets aan te trekken van het beschamende schouwspel dat Philippe Muyters (NVA) en Kris Peeters (CD&V) de voorbije week hebben opgevoerd. De twee zullen Carrefour geen strobreed in de weg leggen. Dat maakt hun gedrag pas echt aanstootgevend.
Wat bezielde die ministers van Werk toch? Dit jaar keurden ze verschillende SWTregelingen vanaf 56 jaar goed. Dat gebeurde altijd geruisloos. Iedereen weet dat het om een aflopend verhaal gaat. Vanaf 2020 kan SWT pas vanaf 60 jaar. De wetgeving geeft de ministers geen ruimte om in te grijpen. Tenminste als Carrefour de re gels volgt, waaraan niemand twijfelt.
Maar de warenhuisketen is een mediatiek bedrijf en het gaat meteen om 600 werknemers. Kennelijk had de NVA zin om Peeters eens goed te pakken. Inhoudelijk houdt de redenering van de partij steek. Een vervroegde uittreding op 56 jaar vloekt met een oververhitte arbeidsmarkt en de pleidooien voor langer te werken. De Vlaamsnationalisten spraken van een ‘criminele beslissing’. En die Antwerpse uitdager van Bart De Wever laat dat gebeuren.
Stuk schooltoneel
Peeters had kunnen antwoorden dat hij slechts de wet uitvoert. In plaats daarvan tackelde hij even gemeen terug. De staatshervorming geeft Muyters immers de kans om het akkoord op de helling te zetten. Hij beslist over het activeringsluik (via een tewerkstellingscel). Dat dit een vormelijke kwestie is, waardoor Muyters ten gronde niets kan doen, deed even niet ter zake.
Bovendien beschuldigde Peeters zijn Vlaamse collega van wanbeleid. De activering van Vlaamse SWT’ers lijkt nergens op. Dat verwijt snijdt meer hout, maar is dan weer perfect verklaarbaar. SWT’ers houden een flink stuk van hun loon. Bovendien hebben 55plussers het al niet makkelijk op de arbeidsmarkt. Die combinatie drukt op hun motivatie/succes om opnieuw aan de slag te gaan.
Zowel in het Vlaams Parlement als in de Kamer lieten de ministers zich goed gaan. De discussie culmineerde donderdagavond in een vreselijk stuk schooltoneel in Terzake. De modale kijker begreep niets van de kakofonie. Muyters’ weerzin tegen het SWTsysteem verleidde hem tot onzorgvuldige uitspraken. Peeters zag meteen een countermogelijkheid door te spreken van een ‘heel, heel ernstig nieuw feit’. Niets was minder waar.
Demagogie
In de Kamer zei Peeters ‘geen idee’ te hebben waarom de NVA – gesteund door Open VLD – plots een aanval kreeg van ‘ideologische bedenkingen’ en ‘politieke recuperatie’. Tegelijkertijd vroeg iedere waarnemer zich af waarom Peeters zich verlaagde tot een pijnlijk rondje zwartepieten.
NVAKamerlid Jan Spooren vond het ‘storend’ dat het ‘benoemen van een probleem en het uitdragen van een visie’ als ‘een politiek spel, als demagogie, als populisme’ werd weggezet. Misschien zou hij be ter toegeven dat de NVA harder op tafel had moeten slaan toen ze de wet in 2015 goedkeurde. De NVA noch Open VLD hield een pleidooi om de wet te wijzigen.
De hardvochtigheid waarmee parlementsleden het sociale akkoord bij Carrefour bekampten, stond overigens in schril contrast met de blijken van medeleven die het parlement toonde toen de warenhuisketen een ingrijpend saneringsplan aankondigde. De werknemers werden afgeschilderd als profiteurs die voortaan op kosten van de belastingbetaler de bloemetjes buitenzetten.
Wellicht was dat nog het pijnlijkst. Twee ministers profileerden zich op de kap van mensen met kwetsbare profielen die het op de arbeidsmarkt erg moeilijk hebben. Daar mag toch wat empathie tegenover staan? Het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag is voor discussie vatbaar. Maar als de wet niet wordt aangepast, blijft het logisch dat ze wordt toegepast.
Het valt te vrezen dat zulke steekvlamdiscussies met de naderende verkiezingen eerder regel dan uitzondering worden. Politici etaleren daarbij hun minst fraaie kant. Arme burger.
Beide ministers zullen Carrefour geen strobreed in de weg leggen. Dat maakte hun gedrag pas echt aanstootgevend