‘De N-VA vergiftigt onze breinen’ ‘Wijzen op verantwoordelijkheid, is dat vergiftigen?’
Meryem Kaçar stapt (opnieuw) in de politiek om ‘het racistische discours van de NVA te bestrijden’, Sevilay Altintas omdat de Vlaamsnationalisten net iedereen ‘dezelfde rechten én plichten’ voorhouden.
ANTWERPEN I Als ze er niet zelf voor hadden gezorgd, hadden Meryem Kaçar en Sevilay Altintas hier wellicht nooit gezeten. Beiden werden een kleine vijftig jaar geleden geboren in Turkije, als deel van een erg kroostrijk gezin van ouders afkomstig van het conservatieve platteland. Als kind kwamen ze naar België. Op school werd Kaçar doorverwezen naar de beroepsopleiding snit en naad, Altintas kreeg de raad verpleegkunde te studeren, want ‘Turkse meis jes worden toch uitgehuwelijkt’.
Vandaag is de ene een topadvocate met al een half politiek leven achter de rug, en de andere een autoriteit in de medische oncologie. En een politieke debutant voor de partij met een discours dat Kaçar zo sterk verwerpt dat het de bestaansreden is voor haar terugkeer in de politiek: de NVA. Radicaal tegengestelde richtingen – vertrekken doen ze nochtans op hetzelfde punt.
‘Als prof erger ik me de laatste jaren steeds meer aan wat ik in mijn aula zie’, zegt Altintas. ‘Waar om zitten er maar één of twee kinderen met een migratieachtergrond? Waar zijn al die slimme Turken, Marokkanen, en anderen?’ Ze schreef een brief naar NVAstaatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken met een noodkreet: ‘Waarom raken we niet meer vooruit?’
Kaçar beaamt. ‘De eerste grootschalige migratiegolven naar België zijn meer dan vijftig jaar oud. Ik ben een kwarteeuw geleden in de politiek gestapt om gemeenschappen dichter bij elkaar te brengen. Maar nooit hebben we zulke span
ningen gekend als vandaag.’ Dan komt de onenigheid bovendrijven: ‘Men beseft onvoldoende wat het almaar rechtsere discours – met de NVA op kop – doet met ons. Links biedt onvoldoende weerwerk tegen die constante diabolisering. Daarom stap ik na negen jaar afwezigheid gemotiveerder dan ooit in de politiek.’
Waarom lijken we qua integratie geen vooruitgang te boeken?
Altintas: ‘Ook ik ben gediscrimineerd geweest. Ik kreeg te horen dat ik niet aan iemands bed mocht staan omwille van mijn afkomst, hoewel ik bijna arts was. Maar bekrompen mensen zijn er in alle gemeenschappen. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid. Tijdens mijn raadplegingen zie ik nog altijd moeders van de tweede generatie hun kinderen van school halen om te tolken – anders begrijpen ze me niet. Na mijn lezingen over borstkanker spreek ik vaak met vrouwen met een migratieachtergrond. Soms weten ze niet eens welke richting hun kinderen volgen.’
Voor en na school hielp u uw moeder met schoonmaakklusjes om rond te komen, daarna studeerde u nog. Niet ieder kind kan dat aan.
Altintas: ‘Dat betwist ik niet, maar het systeem hier zit goed. Het is waar dat sommige individuen het ons niet gunnen, maar niet de hele maatschappij. Iedereen krijgt alle kansen die ze nodig hebben. Waarom maken mijn kinderen wel hun aso af, en die van mijn jongere zus niet? Zij is onvoldoende ingeburgerd geraakt door pure taal en studieachterstand, ze moest vaak van school blijven om voor mijn ouders te tolken.’
‘Ik word er niet goed van als ik vrouwen zie die na twintig jaar in Vlaanderen geen Nederlands spreken. Ik heb mijn kinderen mee naar de bibliotheek gesleept. Uiteraard moet niet iedereen professor worden, maar ik zie niet bij iedereen een minimale moeite.’
Kaçar: ‘Dat geldt toch niet alleen voor mensen met een migratieachtergrond? Het systeem werkt absoluut niet voldoende. Wij zijn individuele succesverhalen. Op eigen kracht ben ik van het beroepsonderwijs naar de universiteit gegaan. Maar als ik kijk naar wie daar allemaal niet in geslaagd is, dan zie ik dat er iets mis is. Studies tonen aan dat de achterstelling niet cultureel is, maar structureel. Ons onderwijs, dé maatschappelijke ladder bij uitstek, is fundamenteel onrechtvaardig. Vlaanderen bengelt helemaal achteraan wat de participatie van allochtone leerlingen betreft. Bij falen wijzen naar de moeder, dat kan niet. We moeten alle structurele hindernissen wegnemen.’
Altintas: ‘Daar word ik echt kwaad van. Zijn alle nieuwkomers dan even enthousiast om zich in te burgeren? Of blijft men liever in getto’s wonen? Zeg mij wat er structureel mis is. Waarom ondervinden mijn kinderen dat niet? Als mijn dochter thuiskomt met een negen op tien, en haar Belgische vriendin heeft een tien, dan zeg ik haar dat dat komt omdat ze de avond voordien tien minuten te lang op haar gsm zat. Niet omdat haar vriendin Janssens of Peeters heet.’
Wat moet er dan anders?
Kaçar: ‘Het gaat over de mentaliteit. Die wordt gevormd door het discours van de politieke leiders. Er gaat geen dag voorbij of de NVA zegt dat moslims het probleem zijn. Die vooroordelen hebben de kracht in zich om van de medemens een monster te maken. Ze planten zich in de Vlaamse hersenen in en leiden tot structurele achterstelling. Ik zie echt geen verschil tussen wat Theo Franc
ken zegt en Vlaams Belang. Bij die laatste heb je tenminste het voordeel van de duidelijkheid. De NVA is gevaarlijker. Ze positioneert zich als democratisch, maar eigenlijk vergiftigt ze onze breinen.’
Altintas: ‘Mensen wijzen op hun verantwoordelijkheid, is dat vergiftigen? Ik ontken totaal dat de NVA racistisch is. Ik heb vele vrienden van diverse afkomst. Ook zij hebben geapplaudisseerd voor mijn engagement bij de NVA. Theo Francken geeft de boodschap dat er grenzen zijn aan middelen en ruimte om iedereen te ontvangen. Hij bestrijdt mensensmokkel, maar laat geen mensen verdrinken op zee.’
Kaçar: ‘Zijn beleid heeft dat wel tot gevolg, en daar schaam ik me als Europeaan diep over.’
Altintas: ‘Theo heeft zo’n hartje
(brengt haar duim en wijsvinger dicht bij elkaar).’
‘Dat heb ik toch nog niet gezien. We moeten iedereen ontvangen die daar recht op heeft. In plaats van miljarden te steken in het beschermen van onze grenzen, zouden we beter investeren in de landen van herkomst. Later zullen onze kinderen ons veroordelen voor de onmensen die we vandaag zijn.’
Kaçar: De NVA pakte de laatste weken uit met heel wat lokale kandidates van allochtone origine. Kaçar:
‘Die mensen zijn heel selectief gekozen. Zij zijn enkel welkom om te kappen op wie achterblijft. “Wij zijn geslaagd, dus dan kan al de rest dat ook.” Sorry Sevilay, maar de NVA blijft een discriminerende, witte partij.’
Witte partij? Kaçar:
‘Diversiteit gaat niet enkel over naam en huidskleur, maar ook over wat er uit de mond komt en tussen de oren zit.’
‘Ik ben bij de NVA niet afgerekend op mijn Turkse achtergrond. Ik ben geaccepteerd door wat ik intellectueel kan bijbrengen.’
‘En om te kappen op de hoofddoek, bijvoorbeeld, zoals Darya Safai?’
‘Ik kap op niemand. Ik ben moslima. Maar voor mij is een hoofddoek geen vorm van emancipatie binnen onze westerse gemeenschap.’
‘Zo sluit je dus een groot aantal Vlaamse vrouwen uit.’
‘Een volwassen vrouw die ervoor kiest een hoofddoek te dragen, respecteer ik. Mijn eigen moeder draagt er een. Maar ik betwijfel of de meesten dat uit eigen overtuiging doen, en niet uit onderdrukking. Een minderjarig meisje met een hoofddoek op school, dat kan voor mij niet. En in publieke functies heeft iedereen zich te schikken naar de neutraliteit.’
‘We leven in een geglobaliseerde wereld. Waarom zou een gehoofddoekte persoon hier niet overal passen? Door het discours van de NVA leggen de mensen een link tussen hun gehoofddoekte buurvrouw en de aanslagen van IS.’
Altintas: Kaçar: Altintas: Kaçar: Altintas: Kaçar:
‘Ik vind uw woorden beangstigend. Die link mag nooit worden gemaakt, maar dat doet de NVA ook niet. Ik onderschrijf multiculturaliteit. Maar laat ons één “leidcultuur” nemen waar iedereen zich aan houdt. Thuis beleef je wat je wil.’
Altintas: Ondemocratische krachten
Volgens een recente studie stelt veertig procent van de Turken religieuze wetten boven de Belgische. Altintas:
‘Dat cijfer boezemt angst in. Maar het is ook appelen met peren vergelijken. Geloofsbeleving is erg subjectief en persoonlijk.’
‘Ik denk dat de vraag anders is begrepen.’
Kaçar:
Maar is het niet zo dat steeds meer Belgische Turken zich naar Ankara en president Erdogan keren? Altintas:
‘Tien jaar geleden was dat niet het geval. Maar ik denk dat we ons in Vlaanderen beter focussen op onze politiek, niet op de Turkse.’
‘Die tendens is er niet zomaar gekomen. De Turkse politiek is de Belgische geworden, en omgekeerd.’
Kaçar: Sevilay Altintas (47)
Geboren op 18 maart 1971 in Istanbul (Turkije).
Professor in de medische oncologie (UAntwerpen) en arts (UZA).
Winnares van de elfde VlaMprijs (Vlaamse Madam), uitgereikt door de NVA.
Woont in Antwerpen en heeft vier kinderen.
Tiende op de Antwerpse NVAlijst van Bart De Wever.
Hoezo? Kaçar:
‘Onze leidende politici nemen continu standpunten in over Turkije, en ze hebben de kant gekozen van de ondemocratische krachten. De Europese hoofdstad van de Koerdische afscheidingsbeweging PKK ligt in Brussel. NVApolitici gaan naar betogingen waar met PKKvlaggen wordt gezwaaid (toont foto’s). Ik ben altijd voor de Koerdische rechten geweest, maar de PKK is erkend als terreurorganisatie. Ze doden onschuldige burgers.’
‘En dan is er de Gülenbeweging, die volgens iedereen in Turkije – de staat én de oppositie – maar ook bijvoorbeeld de Britse regering en de Duitse kwaliteitspers, achter de coup van juli 2016 zit. Bij de staatsgreep zijn 250 onschuldige Turken om het leven gekomen!’ (maakt zich kwaad) Maar vorige week waren zo goed als alle Antwerpse lijsttrekkers aanwezig op een iftar van Fedactio, de federatie die openlijk Gülen steunt. Turkse jongeren zien dat. Ze denken: “Als mijn politieke vertegenwoordigers dit doen, dan (l.). ‘Neen, het systeem werkt absoluut onvoldoende’; repliceert hoor ik hier niet.”’
‘Elke dode telt voor mij, ik ben een arts. Maar ik leef als een Vlaamse democratische vrije dame. Politiek van elders hierheen halen, vind ik niet relevant.’
Altintas:
‘Maar wij doen dat zelf! Ik moet de eerste Vlaamse politicus nog zien die rechtstaat en zegt: het netwerk rond Gülen is een criminele terreurorganisatie.’
‘Ik spreek me hier liever niet over uit. Turkse politiek is iets voor Turkije, laat ons focussen op ons beleid hier.’
‘Zodra hier een partij opstaat die zegt dat het Turkse volk onrecht is aangedaan, gaan de Turkse jongeren zich niet meer afkeren van ons land. Maar wat doen we in de plaats? SP.Avoorzitter John Crombez noemt het een probleem dat driekwart van de Belgische Turken Erdogan steunt. Mijn eigen zoon is gemengd BelgischTurks, maar hij zegt zich meer dan vroeger Turks te voelen door alles wat er in dit land gebeurt.’
Kaçar: Altintas: Kaçar: Gaan jullie stemmen voor de Turkse verkiezingen? Altintas:
‘Ik heb in het verleden al gestemd, maar ik twijfel nu. Ik leef daar niet. Ik weet niet welke relevantie mijn stem heeft.’
‘Uiteraard ga ik stemmen. Ik heb in Turkije mijn lagere
Kaçar:
school gedaan, ik heb een band met het land. Als Amerikanen die in België wonen, gaan stemmen, is dat geen probleem. Waarom bij Turken wel?’
De heisa rond de Turkse taallessen in Gent toonde nog maar eens de gevoeligheid in België voor mogelijke inmenging vanuit Turkije. Kaçar:
‘Waarom wordt het Turks geviseerd door de NVA en andere talen niet? Dat is pure discriminatie. Mijn zoon heeft gedurende drie jaar Engelse les gevolgd. Hij had Britse leerkrachten, die geen woord Nederlands spraken. Men jaagt de mensen gewoon schrik aan.’
‘Iedereen, ook de NVA, is het erover eens dat meertaligheid een troef is. Maar dit ging over de manier waarop de lessen georganiseerd werden, en de mogelijke link van de leerkrachten met het Turkse regime. Zijn we zelf niet bekwaam om de Turkse taal en cultuur aan te leren? Denk je echt dat er alleen protest komt bij talen als Turks of Arabisch?’ ‘Natuurlijk.’
‘Ik denk echt dat we eens van die slachtofferrol moeten afstappen. Ik voel me niet aangesproken als Turkse lessen aangevallen worden. Dan bedenk ik eerst waarom.’
Altintas: Kaçar: Altintas: Be.One spreekt niet meer over in
(r.)
Geboren op 1 oktober 1969 in Cifteler (Turkije).
19992003: senator (Agalev).
20072009: Gents gemeenteraadslid (Groen).
Woont in Gent met haar man, UGentprofessor Dries Lesage, en drie kinderen.
Oprichtster van de nieuwe partij Be.One, met Dyab Abou Jahjah.
Lijsttrekster voor Be.One in Gent.
tegratie, wel over acceptatie. Kaçar:
‘Omdat integreren wordt gelijkgesteld met assimileren.’
‘Niet waar. Hier zit een nietgeassimileerde vrouw. Bij assimilatie gaat een cultuur verloren.’
Altintas:
‘Maar dat gebeurt toch wanneer mensen in openbare ruimtes niet meer zichzelf mogen zijn? Ik heb nog niemand van de NVA horen zeggen dat de islam welkom is.’
Kaçar:
‘Weet je wat ik Theo Francken zei tijdens ons eerste gesprek? Dat ik een heel goede moslim ben, en dat ook zal blijven. Hij zei dat hij dat prima vond, en dat hij diepgelovig katholiek is. Bij ons wijst niemand naar afkomst of geloof. Dezelfde rechten en plichten, voor iedereen. Het gaat erom iedereen mee te krijgen.’
‘Sevilay, ik denk echt dat je het niet lang zal volhouden bij de NVA, met jouw hart.’
‘Wat voor hart moet je dan hebben om een NVA’er te zijn? Mijn hart zal nooit veranderen, en ik zal bij de NVA blijven.’
Altintas: Kaçar: Altintas:
‘Ik word er niet goed van als ik vrouwen zie die na twintig jaar in Vlaanderen geen Nederlands spreken’
SEVILAY ALTINTAS
(NVA)