EEN WEEK OP DE AQUARIUS: DOBBEREN TUSSEN ROT FRUIT EN DIESEL
Zondagochtend meert het konvooi met de reddingsboot Aquarius in Valencia aan. Dan zullen 630 migranten een week op zee hebben gezeten. Reconstructie van een woelige week, aan de hand van getuigenissen van aan boord.
9 JUNI: buiten levensgevaar
14u53
‘We zijn nog geen 24 uur aan boord en hebben al drie noodoproepen gekregen. We zijn nu onderweg naar een bootje waarop 150 mensen zouden zitten.’
@Annelise Borges (journaliste van Euronews op de Aquarius), videoboodschap
De Aquarius, de reddingsboot van de ngo’s SOS Méditerranée en Artsen Zonder Grenzen (AZG), is nog geen dag op zee wanneer hij in zes operaties vluchtelingen aan boord moet nemen. De Libische kustwacht onderschept het eerste bootje. Daarom krijgt de Aquarius van het Maritiem Reddings en Coördinatiecentrum (MRCC) in Rome de opdracht 280 migranten van drie boten van de Italiaanse kustwacht over te nemen. Maar terwijl de Aquarius onderweg is, worden weer twee bootjes in nood gemeld. In de late middag, op vijftig mijl voor de Libische kust, begint de Aquarius met twee reddingsoperaties. Het is al donker wanneer een van de volgepropte rubberbootjes plots in tweeën breekt en tientallen mensen in het water belanden.
‘Toen het bootje brak, zonk een man voor de ogen van de redders. Zij slaagden erin om hem te grijpen en hem te reanimeren. Hij is buiten levensgevaar.’
David Beversluis, Artsen Zonder Grenzen, persbericht van SOS Méditerranée
In moeilijke omstandigheden slaagt SOS Méditerranée erin om 229 schipbreukelingen te redden. Onmiddellijk daarna begint de Aquarius met de over name van de 281 andere bootvluchtelin gen van de Italiaanse kustwacht. De laat ste transfer is die van 119 schipbreukelingen die door het Italiaanse handelsschip MV Jolly Vanadio zijn gered.
10 JUNI: wachten op instructies
10u23
‘BREAKING: Na een zeer moeilijke nacht op de Middellandse Zee zijn 629 personen, gered in zes verschillende operaties, nu aan boord van de Aquarius. 123 nietbegeleide minderjarigen, 11 kinderen, 7 zwangere vrouwen. De Aquarius zet koers naar het noorden naar een veilige haven.’
@SOSMedFrance
Onderweg sijpelt het nieuws door dat Italië zijn havens voor de Aquarius sluit. Er is Malta gevraagd een veilige haven te bieden. Op zondagavond gaat de Aquarius voor anker op 35 mijl van Italië en 27 mijl van Malta, in afwachting van instructies.
11 JUNI: noedels en snacks
14u13
‘UPDATE: De Aquarius moet nog altijd op zijn positie blijven liggen tussen Italië en Malta. De gezondheidstoestand van de 629 overlevenden is stabiel, maar dreigt in de loop van de dag te verslechteren. Ze worden steeds angstiger en vragen wanneer ze voet aan land zullen kunnen zetten.’
@SOSMedFrance
19u44
‘UPDATE: De Aquarius is zonet be voorraad door een schip van de Maltese marine en heeft 950 flessen water en 800 verpakkingen noedels en andere snacks gekregen.’
@SOSMedFrance
21u00
‘De mensen van AZG en SOS Méditer ranée zetten discomuziek op de luidspre ker. Het lijkt een strategie om de migran ten wat op te monteren, bezorgd en triest als ze zijn nadat ze te horen hebben gekregen dat ze niet snel naar Italië zullen gaan.’
Naiara Galarraga (journaliste van de
Spaanse krant El País die aan boord is), dagboek
23u42
‘UPDATE: Het Spaanse MRCC heeft voorgesteld om de Aquarius te ontvan gen in Valencia. Deze mobilisatie is een zeer positief signaal, maar het zal ver scheidene dagen duren om Spanje te bereiken. Met 629 mensen aan boord en slecht weer in het vooruitzicht dreigt de toestand kritiek te worden.’
@SOSMedFrance
De ngo maakt duidelijk dat het niet veilig is om zo ver met 600 mensen te va ren, omdat de Aquarius daar niet is op
12 JUNI: samen naar Valencia
7u26
‘UPDATE 6u14: Een Italiaans schip zal de Aquarius bevoorraden. Het MRCC Rome is van plan om de overlevenden later op andere Italiaanse boten over te brengen, waarna we samen koers zetten naar #Valencia.’
@SOSMedFrance
8u30
‘De eerste van de twee maaltijden die de migranten krijgen is het ontbijt. (...) Drie uur duurt het voor ze allemaal hun bekertje thee, hun plakjes brood en energiekoeken gekregen hebben. Vandaag waren er ook nectarines die bij zonsopgang door de Italianen zijn gebracht.’
Naiara Galarraga (El País), dagboek
18u10
‘Een helikopter vliegt over de Aquarius. Niemand is van streek. Ze weten al dat ze naar Spanje gaan. (...) Een voor een gorden Maghrebijnse mannen hun reddingsvest vast met de hulp van een verpleger van AZG en dalen ze de ladder af. (...) Ze glimlachen. (...) “Merci beaucoup”, zegt een Algerijn, terwijl hij zich in de boot perst, die hen naar een van de militaire schepen brengt waarin ze naar Valencia zullen varen.’
Naiara Galarraga (El País), dagboek
20u06
‘UPDATE 20u00: De overdracht van 274 overlevenden aan het schip Datillo van de Italiaanse kustwacht en van 250 anderen aan de Orione van de Italiaanse marine is gebeurd. De Aquarius heeft nog 106 overlevenden aan boord, onder wie 51 vrouwen, 45 mannen en 10 kinderen.’
@SOSMedFrance
13 JUNI: rotte nectarines
7u30
‘De oranje reddingsvesten doen nu dienst als hoofdkussens. (...) Sommige migranten zien er de humor van in om enkele opdrukoefeningen te doen. We zijn al aan het varen. De zee is woelig. (...) Dinsdag, met 629 migranten aan boord, was het hele dek een droogrek. (...) Er is niets te doen. Een jongere met een gsm vraagt aan de journalist en aan Julie, de woordvoerster van SOS Méditerranée, om te poseren voor een selfie.’ Naiara Galarraga (El País), dagboek
10u00
‘Babyvoeding voor de kinderen. (...) De vroedvrouw, Amoin, vraagt om meer klaar te maken. Patrick (7), zijn zus Amina (6) en hun neefje eten voorzichtig in hun schuilplek. Vandaag ontfermt alleen AZG zich over het ontbijt. De reddingswerkers moeten hun sloepen schoonmaken (die sinds zaterdagnacht met brandstof besmeurd zijn) en het schip verder beveiligen zodat niemand gewond raakt. Een boot is vol gevaren voor nieuwkomers.’
Naiara Galarraga (El País), dagboek
10u50
‘Eindelijk. Een tandenborstel. (...) En tandpasta.(...). De eerste nacht konden alleen zij die onder de benzine zaten een
douche nemen. Daarna moesten de douches worden ontmanteld om plaats te bieden aan meer dan 600 mensen. Vandaag worden ze weer opgezet, zodat de rest een douche kan nemen. Het plan is om iedereen ook schoenen en warme kledij te geven.’
Naiara Galarraga (El País), dagboek
17u17
‘UPDATE: De Aquarius ligt momenteel voor anker voor de kust van Sicilië en is zonet weer bevoorraad door een boot van de Italiaanse kustwacht.’
@SOSMedFrance
18u55
‘De hulpverleners die de voedselpakketten hebben geopend om de nectarines te wassen, hebben vastgesteld dat een op de drie rot is. (...) Nadien hebben ze de kist met slecht fruit overboord gezet. Voer voor de vissen.’
Naiara Galarraga (El País), dagboek
Het weer wordt slechter, met golven tot vier meter hoog. Alles aan dek wordt vastgesjord.
De volgende ochtend krijgt iedereen soep, de ‘eerste normale maaltijd sinds ze gered zijn’, stelt de reporter van El País vast. Tot nu toe hadden ze alleen energierepen en uitgedroogd hooggebergtevoedsel, vermengd met water, gegeten.
14 JUNI: in zwaar weer
9u40
‘UPDATE: “Mijn hoofd draait, ik stop niet met overgeven, ik heb het moeilijk”, vertelt een overlevende.’
@SOSMedFrance
9u45
De eerste nacht konden alleen wie onder de brandstof zat een douche nemen. Daarna moesten de douches worden ontmanteld om plaats te bieden aan meer dan 600 mensen. Vier dagen later werden ze weer opgezet
slechte weer te omzeilen. Veel migranten hebben er een vreselijke nacht opzitten. (...) We zullen tussen Sardinië en Corsica varen en zo in een rechte lijn naar Valencia. De prognose is dat het weer beter zal worden.’
Naiara Galarraga (El País), dagboek
12u43
‘UPDATE: Op de #Aquarius biedt het team van #AZG medische zorg aan meer dan 20 patiënten met ernstige brandwonden, veroorzaakt door lange blootstelling aan diesel en zeewater – deze toxische plassen verzamelen zich op de bodem van de rubberbootjes.’
@MSF_Sea
17u00
‘Een van de bovenste dekken van de Aquarius doet dienst als vuilnisbelt. Daar wordt alle afval aan boord verzameld en gerecycleerd (...). De kleren die de migranten tijdens de nacht van de redding droegen, zijn ook weggegooid. Italië heeft onlangs verplicht dat zulke kledij als gevaarlijk afval wordt behandeld.’ Naiara Galarraga (El País), dagboek
22u16
‘UPDATE: Op de #Aquarius verzorgen artsen van #AZG een man wiens vinger gedeeltelijk is geamputeerd in #Libië.’
@MSF_Sea
15 JUNI: vermist
Zes dagen nadat de reddingswerkers van de Aquarius enkele tientallen migranten uit het water hebben moeten redden, verneemt de crew van Artsen Zonder Grenzen van enkele overlevenden dat een Soedanese en een Nigeriaanse man vermist zijn. Waarschijnlijk zijn ze verdronken.