Marginaal en zwart, maakt dat een leven minder waard?
Kleingeld kreeg de dakloze Gaetan Lulendo (32) op de Brusselse Anspachlaan niet, wel dodelijke vuistslagen. De straf? Slechts vier jaar met uitstel.
BRUSSEL I In de nacht van 5 op 6 december 2014 zat Gaetan Lulendo op de Brusselse Anspachlaan voor een nachtwinkel. Hij vroeg er voorbijgangers om wat kleingeld. Als het even kon ook een sigaretje. Maar van drie jongeren, Gaëtano R. (25), Yassine B. (25) en Gil V.E. (22), kreeg de dakloze man alleen een reeks vuistslagen. Het drietal, afkomstig uit Ukkel en SintPietersLeeuw, had net een dronken nacht achter de rug. Ze waren helemaal opgedraaid door liters ‘Roze Olifant’, een mix van sterkedranken. En ze bleven slaan.
De procureur sprak in de rechtbank van minstens tien vuistslagen en meerdere stampen in het gezicht. Na een eerste reeks klappen stapten de drie jongeren weg, om nadien met twee terug te keren en simultaan op zijn schedel te kloppen. ‘Daardoor is mijn broer in een coma beland en nooit meer wakker geworden’, zegt Geoffrey (27). ‘Vier dagen later, op 10 december, is hij bezweken.’
Aangegeven onder druk
‘Zonder beelden waren de daders nooit naar de politie gestapt’, zegt Geoffrey. Maar die beelden waren er dus wel, en die lieten niets aan de verbeelding over. Toen de politie de beelden verspreidde, gaven de drie zich onder druk van hun families aan. Jongens uit doorsnee gezinnen, slechts een van hen had een strafblad – voor slagen en ver wondingen. Na een maand in voorhechtenis kwam het drietal onder strenge voorwaarden vrij: ze kregen een contactverbod, mochten niet drinken en moesten in therapie voor hun agressieprobleem.
Tussen het Brusselse parket, de onderzoeksrechter en finaal de rechter op de raadkamer woedden nadien felle discussies over de kwalificatie van de feiten. Was het moord? Doodslag? Slagen en verwondingen zonder het oogmerk om te doden? Een juridischtechnische discussie die voor de strafmaat (maximaal 30 of maximaal 5 jaar cel) een wereld van verschil kan maken.
Tijdens het proces deed de procureur nog een ultieme poging om de daders voor moord te laten veroordelen, maar de Brusselse rechtbank hield vast aan slagen en verwondingen. De drie kregen straffen van 40 tot 48 maanden, met uitstel. De rechter haalde aan dat ze, op het moment van de feiten, een blanco strafblad hadden, zich de voorbije jaren keurig hadden gedragen en spijt hadden betuigd. Hij oordeelde dat het korte voorarrest voldoende was als effectieve straf, omdat het niet hun bedoeling was geweest dat Gaetan onder hun slagen zou sterven.
De familie van Lulendo begrijpt het niet. Hun advocaat, Cédric Moisse, vraagt zich af hoeveel keer je iemand moet slaan voor je beseft dat het fatale gevolgen kan hebben. ‘Voor ons is het duidelijk: de intentie om te doden was er, zonder twijfel.’ ‘Het komt ons niet toe om te zeggen hoelang de daders naar de gevangenis moeten’, voegt Geoffrey Lulendo eraan toe. ‘Maar tien keer bewust blijven slaan op iemand die weerloos op de grond ligt en nadien als een vrij man naar huis mogen? Dat moeten ze mij eens uitleggen.’
Hij herinnert zich hoe een Congolese neef ooit jarenlang in de gevangenis belandde na een uit de hand gelopen vechtpartij. Met een zwaargewonde, maar zonder dode. Hun advocaat haalt een gelijkaardige zaak aan voor de Brusselse rechtbank waar de daders – allochtonen – wel zware, effectieve celstraffen kregen van boven de tien jaar.
Een man in de problemen
Het Brussels parket doet de suggestie dat de afkomst van het slachtoffer een rol Volgens de procureur had de dakloze (foto: een voedselbedeling in Brussel)
‘Tien keer bewust blijven slaan op een weerloos iemand en als een vrij man naar huis mogen? Leg mij dat eens uit’ GEOFFREY LULENDO
Broer van het slachtoffer
Na een eerste reeks klappen stapten de drie jongeren weg, om nadien met twee terug te keren en simultaan op zijn schedel te kloppen
heeft gespeeld af als ‘nonsens’. Het benadrukt dat het onderzoek correct is gevoerd, zonder rekening te houden met afkomst en status van Lulendo. Maar daarvan is zijn broer Geoffrey niet overtuigd. Hij en zijn familie hebben ondertussen beslist om in beroep te gaan. Omdat de vragen door zijn hoofd blijven spoken. Is het omdat zijn broer zwart is? Is het omdat de daders autochtonen zijn? Hoe zwaar heeft meegespeeld dat zijn broer in de marginaliteit was geraakt? Maakt dat zijn leven minder waard?
In de maanden voor Gaetans dood heeft Geoffrey nog geprobeerd om hem weer op het rechte pad te krijgen. ‘Ik kocht hem eten toen hij op straat leefde en probeerde op hem in te praten. Gaetan had er turbulente jaren opzitten. Jaren vol tegenslagen. Het had van hem een koppige man gemaakt. Maar dat betekent toch niet dat hij zo’n zinloze dood verdiende.’