Halen de Koerden de kiesdrempel ten koste van heersende AKP?
Liedjes, filmpjes en toespraken vanuit de cel
Kan je winnen vanuit de cel?
De voorzitter van de proKoerdische, progressieve HDP zit in de gevangenis op verdenking van banden met de terreurbeweging PKK. Hij houdt zijn onschuld vol. Toch slaagde Demirtas erin om liedjes, filmpjes en toespraken te verspreiden vanuit zijn cel. Sinds 2015 flakkerde het geweld tussen het Turkse leger en de PKK weer op. Daarbij vielen 3.638 doden, onder wie honderden burgers. De proKoerdische zaak is daarom veel minder populair dan in 2015, toen de HDP 13 procent haalde.
Waarom zijn de Koerden dan toch de kingmakers in deze verkiezing?
De hamvraag van zondag: haalt de HDP de, erg hoge, kiesdrempel van 10 procent? Omdat ze niet in de verenigde oppositiealliantie zit, wordt het kantje boord. Als de HDP de kiesdrempel niet haalt, worden al haar zetels herverdeeld. Dat zou de heersende AKP het beste uitkomen. Als de HDP verdwijnt uit het parlement, heeft de Koerdische minderheid geen politieke stem meer. Bovendien trok de AKP traditioneel veel conservatieve Koerdische stemmen aan. Het komt er dus op aan om de concurrentie uit te schakelen.
Is de strijd om de Koerdische stem dan extra bits?
Ja, want de AKP probeert de HDP te boycotten. In het Koerdische zuidoosten zijn Koerdische burgemeesters en organisaties weggezuiverd. Kiezers moeten van de overheid ver reizen om hun stem uit te brengen (terwijl velen geen auto hebben). Deze week lekte nog een filmpje uit, waarin Erdogan zijn partijgenoten opriep om HDPkiezers in hun huizen te gaan intimideren. Als er stemfraude plaatsvindt, zal dat in het arme, afgelegen Koerdische zuidoosten zijn.
Toch zou Erdogan zich erg kunnen misrekenen als hij de Koerden met de stok in plaats van met de wortel naar de ‘juiste’ kieskeuze wil dwingen. Erdogan heeft steeds meer de antiKoerdische, nationalistische koers van zijn coalitiepartner MHP gevolgd. Hij zegt dat er ‘geen Koerdisch probleem is’. Dat zullen de Koerden niet vergeten.