Controleer bilnaad, oksels en knieholte
Juni is de tekentopmaand. En met de vakantie en zomerkampen voor de deur, is iedereen beter nogmaals gewaarschuwd. Want de ziekte van Lyme is niet het enige gevaar.
1. Hoe groot is de kans op een tekenbeet?
Volgens Sciensano (het vroegere Weten schappelijk Instituut Volksgezondheid), dat sinds de zomer van 2015 tekenbeten monitort, zijn er tussen januari en mei van dit jaar meer meldingen dan in de voorbije twee jaar. ‘Dat was ook te verwachten, want we kenden dit voorjaar een periode met warm, vochtig weer en daar houden teken van’, zegt Katrien Tersago van Sciensano. ‘Met de huidige droogte zouden de aantallen weer kunnen dalen.’
De kans dat u gebeten wordt, is het grootst in een vochtig bosrijk gebied, nog een beetje groter wanneer u van de paden afwijkt, en nóg groter wanneer u geen lange broek draagt of geen insectenwerend product gebruikt.
Teken komen in alle Belgische provincies voor, het meest in het oosten van het land.
2. Word je ziek van een teek?
Meestal niet. Vorig jaar was ongeveer 14 procent van de teken besmet met borrelia burgdorferi, de bacterie die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. Dat concludeerde Sciensano na analyse van 1.599 teken die bij mensen verwijderd werden. De symptomen van Lyme zijn een rode ringvormige plek op de plaats van de beet, en griepverschijnselen. Lyme kan met antibiotica bestreden worden.
Ook verontrustend is de opkomst van tekenencefalitis in Centraal en OostEuropa. Het tickborne encephalitis of TBEvirus kan soms hersenvliesontsteking veroorzaken. In België zijn voor zover bekend nog geen mensen besmet geraakt, in Nederland wel.
3. Wat kan je het best doen?
Wie in ‘risicogebied’ heeft gewandeld kan zich het best de dag zelf nog controleren. Teken hebben een voorkeur voor lichaamsplooien, zoals de oksels, de bilnaad en de lies, de knieholte en tussen de tenen. Het beestje verwijdert u door rustig en in één beweging aan het tekenlijf te trekken. Dat lukt het best met een tekentang. Controleer een maand lang of u symptomen krijgt.
Voor het TBEvirus bestaat een vaccin. Het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen heeft daar eer der deze maand nog aan herinnerd, met name voor mensen die van plan zijn om te gaan wandelen in de bossen van Centraal en OostEuropa. Vaccinatie gebeurt met drie spuitjes, twee voor vertrek, één erna.
4. Zijn de kinderen veilig op kamp?
Ook de jeugdbewegingen wijzen op het bestaan van het TBEvaccin. ‘Voor wie in België blijft, is het niet nodig, maar het is wel een aanbeveling voor wie op kamp gaat in Centraal en OostEuropa’, zegt Jan Van Reusel van Scouts en Gidsen Vlaanderen.
Tekencontrole is intussen vaste prik op kamp. ‘Het hoort bij hygiëne zoals douchen en tandenpoetsen’, zegt Van Reusel. ‘De gids “Wat te doen bij een tekenbeet” van de overheid is aan alle groepen bezorgd en de leiding ziet erop toe dat kinderen zich controleren of laten controleren op teken.’
Maar is het evident, om in je bilnaad te laten kijken? ‘Natuurlijk kan er enige schroom zijn. Als iemand zich ongemakkelijk voelt bij een tekencontrole, dan moet dat gerespecteerd worden. Hij of zij krijgt privacy, maar zal ook gebriefd worden over hoe je jezelf moet controleren. We moeten niet flauw doen, maar evenmin brutaal zijn.’