Rotterdam wil zijn armen kwijt
Leefbaar valt uit de Rotterdamse coalitie, maar het stadsbestuur zet het beleid van de partij voort en wil massaal sociale huurwoningen slopen.
BRUSSEL I Het stadsbestuur deed de afgelopen jaren verwoed zijn best om Rotterdam aantrekkelijker te maken voor gezinnen met geld. Sinds 2012 vertrok liefst 38 procent van hen binnen de vier jaar na de geboorte van hun eerste kind, berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek. De Maasstad had bovendien een ongewoon groot aanbod van goedkope woningen: 56 procent tegenover 40 procent in andere grote steden. En dus besliste de vorige coalitie om goedkope woningen te slopen.
Dat een meerderheid van de Rotterdammers dat plan eind 2016 in een volksraadpleging af wees, deerde het gemeentebestuur niet. De lage opkomst, zo werd beslist, maakte het resultaat ongeldig. Leefbaar, veruit de grootste partij in het vorige bestuur, kreeg het verwijt dat het Rotterdam wilde zuiveren van armen.
De komende vier jaar staat Leefbaar aan de zijlijn. Maar ook het nieuwe stadsbestuur gaat door met de sloop en verkoop van goedkopere huurwoningen – zij het op iets kleinere schaal dan voorheen. Geen 15.000, maar slechts 12.000 woningen zullen verdwijnen tegen 2030, als er naar schatting 676.000 Rotterdammers zullen zijn.
‘Maar dat betekent nog steeds een afname van 1.000 betaalbare huurpanden per jaar’, zegt stads geograaf Cody Hochstenbach die aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) de gentrificatieprocessen in Rotterdam bestudeert. Tussen 2002 en 2017 verdwenen 30.000 woningen uit het aanbod van de huisvestingsmaatschappijen.
Een ander instrument dat Leefbaar inzette om armen te verdrij ven, was de ‘Rotterdamwet’. Sinds 2006 mogen mensen die van een uitkering leven, op basis van deze Wet Bijzondere Maatregelen Grootstedelijke Problematiek worden geweerd uit bepaalde wijken in RotterdamZuid.
Te duur voor onderwijzers
Het beleid vertrok vanuit de idee dat een concentratie van sociale huurwoningen en dus van armen een opeenstapeling van problemen meebrengt. In de praktijk bleken het vooral allochtonen te zijn die werden buitengesloten.
Hochstenbach noemt de Rotterdamwet echter mislukt. ‘Ze leidde naar een andere bevol kingssamenstelling in die buurten, maar niet naar meer veiligheid en leefbaarheid.’
De nieuwe coalitie blijft gebruikmaken van de wet, al wil ze mensen minder weren op basis van gebrek aan werk dan wel op basis van hun gedrag. Herrieschoppers gaan eruit.
De ‘aanval op de sociale huursector’ is geen zuiver Rotterdams fenomeen. Alle regeringenRutte hebben er zich volgens Hochstenbach aan bezondigd, met de bedoeling de commerciële vastgoedsector te bevorderen. Voor mensen uit de middengroepen, zoals verpleegkundigen, onderwijzers en politiemensen, is dat een groot probleem. Zij verdienen te weinig
‘Alle regeringenRutte voerden een aanval op de sociale huursector’
CODY HOCHSTENBACH
expert stadsgeografie UvA
om een huis te kunnen kopen en moeten dus gaan huren, maar dan stuiten ze algauw op huurprijzen die hun draagkracht te boven gaan. ‘De oplossing zou een sociale huurwoning zijn, maar daarvoor verdienen ze dan weer net te veel. De nationale regering legde de inkomensgrens immers veel te laag, namelijk op 36.000 euro per jaar.’
Het nieuwe stadsbestuur erkent het probleem en poogt met meer huurwoningen in het middensegment deze groepen in de stad te houden. ‘Maar dat is een schijnoplossing’, zegt Hochstenbach. ‘De fundamentele oplossing moet van de nationale regering komen, maar die houdt de vastgoedzeepbel hardnekkig in stand.’