Vindt u straks nog erwtjes in de diepvries?
Voor de groentetelers is de grens van de droogte bereikt. De oogst verdroogt voor hun ogen. ‘Ik zit 40 jaar in het vak. Zo erg was het nooit.’
BRUSSEL I Hoe groot is de schade van de droogte? ‘Pas over tien dagen zullen we een idee hebben van echte schade. Alles hangt ervan af of het eerstdaags gaat regenen. Gebeurt dit niet, dan zullen bepaalde oogsten mislukken. De pijngrens is nu bereikt. Het mag niet langer droog blijven’, zegt Dries Talpe, coceo van diepvriesgroentespecialist D’Arta in het WestVlaamse Ardooie.
Maar de vooruitzichten zijn niet goed, zegt Talpe. ‘Dat zal vooral een probleem zijn voor de erwtenteelt, een van de belangrijke groenten voor de sector.’ Van erwten is er maar één oogst per jaar en dat is nu. ‘Je krijgt maar één kans. Voor spinazie en bloemkool heb je in het najaar nog een tweede kans’, zegt Talpe. Als het weer niet omslaat, dreigt de productie van erwten de helft lager te liggen dan verhoopt. ‘Dan zullen er tekorten zijn, want ook elders in Europa is de productie maar matig.’
Volgens Talpe zijn erwten een sterkhouder. ‘Erwten zijn goed voor 23.000 ton op een totaal van 160.000 ton diepvriesgroenten die we verwerken.’
Bij Ardo, de belangrijkste speler in de markt van diepvriesgroenten, is ook Bernard Haspeslagh ongerust. ‘Het is het derde jaar op rij dat er problemen zijn. Twee jaar geleden was het veel te nat en vorig jaar was het te droog. Het wordt een structureel probleem, maar dat dringt nog niet bij iedereen door.’ Het probleem nu ligt bij de combinatie van de hitte en de schrale, droge wind. Plantjes drogen uit of verbranden door de felle zon. Volgens Haspeslagh wordt heel Europa getroffen door het extreme weer, van Engeland over Spanje tot Rusland.
Niet zaaien?
Maar niet alleen de huidige teelt komt in de problemen, ook voor het najaar ziet het er niet goed uit. ‘Het zaaiseizoen in juli en augustus wordt een probleem. Het heeft geen zin om bijvoorbeeld spinazie te zaaien, het zaad zal niet kiemen. En bloemkool planten we ook al niet, de plantjes sterven gegarandeerd. De volgende tien dagen worden cruciaal.’
Het zwaartepunt van de Europese diepvriesgroentesector ligt in WestVlaanderen. Dat heeft te maken met de vruchtbare grond en de concentratie aan grote spelers als Greenyard, Ardo en D’Arta. Voor bepaalde oogsten die wa tergevoelig zijn, is er irrigatie voorzien. Bloemkool, bijvoorbeeld, wordt nog besprenkeld. ‘Maar hoelang kunnen we nog water oppompen? Als de voorraad over twee dagen op is, gaat ook die oogst mislukken’, zegt Talpe. ‘We zullen moeten nadenken over structurele maatregelen.’
Vaste contracten
Binnen de sector wordt gewerkt met jaarcontracten tussen boer en diepvriesbedrijf, waarbij prijzen en volumes vooraf vastgelegd worden. ‘Maar als de productie er niet is, zullen we rond de tafel moeten zitten’, zegt Talpe.
Luc Van Oirbeeck, woordvoerder van de Belgische Boerenbond laat het nog niet aan zijn hart komen. ‘Ik heb vorig jaar, op 22 juni, ook de beelden gezien van Joke Schauvliege die het “rampgebied” bezocht, maar die aardappeloogst viel aan het eind van het jaar nog mee, toch? Ik kan nu nog niet zeggen hoeveel lager de productie zal liggen, omdat ik niet weet of het zo droog blijft.’
De Europese Boerenbond (CopaCogeca) luidde wel al de alarmklok. Hun graanspecialist Max Schulman zegt dat de ernstige droogte in Estland, Letland, Litouwen, Denemarken, Zweden, Polen, Duitsland en Finland een ‘catastrofale omvang’ aanneemt en dat de graanopbrengst lager zal liggen. Maar ook dat nuanceert Van Oirbeeck. ‘Men is de gerst aan het dorsen, de tarwe staat nog op het veld, de maïs is pas voor oktober en suikerbieten voor nog later. En ik neem aan dat men voor teelten waarbij water belangrijk is, zoals groenten, blijft irrigeren. Ik rij hier nu net in ZuidLimburg tussen de velden, het ziet er groen uit.’
‘De volgende tien dagen worden cruciaal. Regent het niet, dan mogen we ook de najaarsoogst vergeten’ DRIES TALPE
D’Arta
‘Twee jaar geleden was het te nat, vorig jaar te droog. Het wordt een structureel probleem’
BERNARD HASPESLAGH
Ardo