Dopingtransport voor een Russisch kinderziekenhuis
Na Festina komt ook de Nederlandse TVMploeg in opspraak. Tot tweemaal toe leiden invallen in het hotel en verhoren tot solidariteit en protesten binnen het peloton, dat de hetze beu is. Maar wanneer de renners van TVM de kans krijgen, verdwijnen ze zelf als een dief in de nacht uit de Tour. Zaterdag 18 juli – De onderschepte teambus (Corrèze)
‘Ik denk het van wel ja…’ Aarzelend en zichtbaar zoekend naar de juiste woorden, geeft TVMmanager Cees Priem antwoord op de vraag van NOSjournalist Mart Smeets of er epo in de TVMbus gevonden is. Een positieve draai geven aan dit interview blijkt onmogelijk. Priem wordt door de pers ondervraagd over de ploegbus van TVM die op 9 maart, maanden voor de start van de Tour, in Reims werd aangehouden en 104 ampullen epo bleek te vervoeren. Na een kwartier rond de pot draaien, komt het hoge woord eruit: ‘Het waren niet de goeie spullen die ze in die bus gevonden hebben.’ Zijn Belgische ploegleider Hendrik Redant heeft even daarvoor al toegegeven dat het om epo gaat.
Waar de Tourorganisatie dacht dat met het verdwijnen van Festina de focus weer naar het sportieve zou verschuiven, klopt er alweer een nieuwe dopingaffaire op de deur. Aanvankelijk werd aan de onderschepping van de bus door de Franse douane weinig aandacht besteed. Het was een douaneovertreding. De mecaniciens die het voertuig bestuurden, mochten dezelfde avond nog huiswaarts keren, nadat zij verklaarden niet te weten hoe het spul in hun bus was beland. Onder impuls van de Festinazaak, besluit het Franse gerecht tijdens de Tour toch nog wat dieper te graven. Het gerecht spreekt vanaf dat moment over een dopingovertreding.
Overigens wint Jan Ullrich op dezelfde dag de tijdrit en pakt hij de gele trui. Maar de randzaken overschaduwen opnieuw de wedstrijd.
Maandag 21 juli – De verrassende bergkoning (Bagnères de Luchon)
Rodolfo Massi, een 32jarige Italiaan, grijpt de macht in het bergklassement na een indrukwekkende solozege in de tiende rit. De beelden zijn anno 2018 even bizar als indrukwekkend. In niets lijkt Massi op de ranke klimmers die in het huidige peloton furore maken. De geblokte Italiaan demarreert in de finale en blijft kilometers lang op zijn pedalen staan. Achter hem maakt een andere Italiaan, Marco Pantani, tijd goed op Jan Ullrich.
Donderdag 23 juli – De rustdag die geen rustdag was (Pamiers)
De Tour van ‘98 kent slechts een rustdag. De Franse justitie maakt er dankbaar gebruik van. Priem en TVMploegarts Andrei Michailov worden meegenomen voor verhoor en zullen voorlopig in de cel blijven. Redant wordt ook verhoord, maar hij mag terugkeren naar de wedstrijd. Het hotel wordt doorzocht en de TVMrenners zijn woest over het feit dat de Franse televisie van alles op de hoogte lijkt te zijn. Er is bijna constant een ploeg van France 2 aanwezig bij de inval. Ook voor de rennershotels van andere ploegen bivakkeren hordes journalisten, die niet schromen om zelf op onderzoek uit te gaan door bijvoorbeeld in
het vuilnis te kijken.
Jeroen Blijlevens, de sprinter van TVM die de vierde rit van deze Tour won, geeft een interview aan de rand van het zwembad van het hotel. Op de vraag of hij kan beloven dat hij nooit epo gebruikt heeft, antwoordt hij met een kleine glimlach: ‘Ik ben vaak gecontroleerd en ik heb altijd ver onder de limiet gezeten. Als ik epo zou gebruiken, zou ik daarover gaan. Iedereen mag mijn resultaten zien.’ Waar hoorden we dat eerder?
De TVMploeg geeft aan de Franse politie nu wel een verklaring voor de epo die in maart gevonden werd. Ploegarts Michailov nam de epo mee vanuit Spanje, waar de bus vandaan kwam na de Ronde van Murcia, voor een Russisch kinderziekenhuis. Hij heeft later zelfs een verklaring van een Russische collega die dat moet bewijzen.
Vrijdag 24 juli – Peloton in opstand (TarrasconsurAriège)
De rit naar Cap d’Agde zou Tom Steels zijn tweede ritwinst van deze Tour opleveren, maar opnieuw blijft die prestatie niet echt hangen. Het peloton gaat namelijk in staking uit onvrede met de manier waarop de pers de wedstrijd benadert. Er wordt te veel over doping gesproken en geschreven en vooral het graaien in vuilnisbakken bij de Italiaanse Asics ploeg heeft kwaad bloed gezet. Bij de start blijven de renners demonstratief zitten. Laurent Jalabert treedt op als spreekbuis van de renners: ‘We zijn geen apen in een kooi’, spreekt hij de pers vermanend toe. Uiteindelijk kost het Tourbaas JeanMarie Leblanc al zijn overredingskracht om het peloton toch in gang te krijgen.
Ondertussen gaat de zaak Festina verder. Steeds meer details lekken uit. Zo blijkt er binnen de ploeg een pot met zwart geld te zijn waarmee het dopinggebruik bekostigd werd. Vijf renners hebben inmiddels het gebruik van doping toegegeven: Laurent Brochard, Laurent Dufaux, Armin Meier, Alex Zulle en Christophe Moreau. Verzorger Willy Voet mag de gevangenis verlaten, terwijl Eric Rijckaert en Bruno Roussel opgesloten blijven.
Dinsdag 28 juli – Nieuwe dopingrazzia (Albertville)
Marco Pantani heeft de macht gegrepen in het algemeen klassement. De Italiaan won een dag eerder de rit naar Les Deux Alpes en diende Jan Ullrich daarmee een klap toe. Vandaag wint de Duitser de rit naar Albertville, maar hij pakt te weinig tijd terug. Bij de aankomst in de plaats in de Franse Alpen, wacht de TVMploeg opnieuw een bezoek van de Franse politie.
De zes overgebleven renners (Blijlevens, Bart Voskamp, Sergei Ivanov, Sergei Oetsja kov, Servais Knaven en Steven de Jongh) worden meegenomen en moeten bloed, urine en haarstalen afstaan in een nabijgelegen ziekenhuis. Redant wordt opnieuw verhoord, maar mag weer terugkeren, net als de renners. Verzorger Jan Moors moet wel in de cel blijven, terwijl ook Priem en Michailov nog altijd vastzitten.
Woensdag 29 juli – Collectieve staking (AixlesBains)
Zie ze eens zitten op de weg, in een bos ergens tussen Albertville en AixlesBaines. Demonstratief en vol zelfmedelijden. Pure hypocrisie, weten we nu. Maar in 1998 houden de renners vol dat de dopingrazzia’s van de politie ongehoord en onmenselijk zijn. Ze zijn toch geen criminelen? Blijlevens spreekt van een heksenjacht. Niet alleen TVM, maar ook andere ploegen hebben bezoek van de politie gekregen. De eensgezindheid over deze tweede staking is groot en de TVMrenners mogen in groep als eerste de streep passeren. De rit telt niet mee voor het klassement.
Donderdag 30 juli – Eindelijk op neutraal terrein (Neuchâtel)
Dat de TVMploeg nog niet uit de wedstrijd verdwenen is, komt omdat er nog geen bekentenissen van dopinggebruik zijn geweest. Bij Festina waren die bekentenissen er wel. Dat is althans de verklaring van tourdirecteur Leblanc. Het Franse gerecht durft de renners op zijn beurt nog niet in de gevangenis te steken omdat de wedstrijd nog bezig is. Het moment waarop de TVM’ers niet meer deelnemen, zijn ze echter een vogel voor de kat. Dat is ook Blijlevens ter ore gekomen en het moment waarop de Tour de Zwitserse grens passeert tijdens de 17de rit, gooit hij zijn fiets de berm in en stapt hij af.
‘Maandag moeten we voor verhoor in Reims zijn’, vertelt hij de toegestroomde journalisten. ‘Maar ik hoor dat renners, ploegleiders of dokters die voor verhoor moeten komen meteen twee dagen worden vastgehouden en dat vind ik onmenselijk.’ Blijlevens wacht dat verhoor dus liever in vrijheid af. In Zwitserland kan het Franse gerecht hem niet oppakken. Zijn ploegmaats nemen na afloop van de rit dezelfde beslissing. Ook zij stappen af.
Achteraf
Zo verdwijnt na Festina de tweede ploeg uit de ‘Tour de Merde’, waar slechts enkelen zich nog interesseren voor de sportieve uitkomst. Priem, Michailov en Moors zullen uiteindelijk zo’n vier maanden in Frankrijk hun proces moeten afwachten. Het trio wordt veroordeeld voor het organiseren van een dopingprogramma. De renners blijven buiten schot.
In 2014 geven Jeroen Blijlevens en Bart Voskamp in het tvprogramma Andere Tijden Sport toe dat zij verantwoordelijk waren voor de epo in de teambus. Blijlevens, Voskamp en mogelijk nog andere renners kochten de epo in een Spaanse apotheek en verstopten de producten in een koelkast van het busje dat zou terugkeren naar Nederland. ‘Ik ben ervan overtuigd dat Priem van niets wist’, geeft Blijlevens in het programma toe. Van een georganiseerd dopingprogramma was geen sprake, zegt de sprinter. ‘Michailov, Moors en Priem zijn onterecht veroordeeld’, stelt Voskamp. Priem denkt het zijne van de bekentenis van zijn oudrenners. ‘Een beetje laat’, mompelt hij. ‘Maar ja, beter laat dan nooit.’
‘Ik ben vaak gecontroleerd en ik heb altijd ver onder de limiet gezeten. Als ik epo zou gebruiken, zou ik daarover gaan’
JEROEN BLIJLEVENS
Renner TVMploeg
Morgen (slot): De dopingdealende bolletjestrui en hoe de Tour toch nog Parijs bereikte