Topondernemers in de schaduw
Over enkele weken wordt Philippe Van de Vyvere 65 jaar. Maar de topman van Seainvest gaat niet met pensioen. Hij lijkt eerder aan een tweede jeugd begonnen. In alle stilte bouwt hij verder aan zijn havenimperium.
Hij loopt er zeker niet mee te koop, maar Philippe Van de Vyve re is vandaag een van de machtig ste havenondernemers in ons land en zelfs in Europa. Zijn Sea invest wordt het grootste haven overslagbedrijf voor fruit en droge bulk van WestEuropa genoemd. De jongste jaren is het bedrijf ook zwaar aan het investeren in tank opslagparken, vooral in de Ant werpse haven.
Hoe hij dat allemaal in 33 jaar vanuit het niets heeft klaarge speeld? Daar antwoordt hij niet op. Van de Vyvere gelooft sterk in het in Vlaanderen populaire on dernemersgezegde ‘pour vivre heureux, vivons cachés’. De top man van SeaInvest houdt media liever op een afstand. Al jaren weigert hij zo goed als alle vragen om een interview. Journalisten zijn alleen welkom als hij een nieuwe haventerminal officieel opent of een eerste steen legt. Maar hij verbergt niet dat hij ook tijdens zulke evenementen belangrijker werk om handen heeft dan met de media te praten.
James Bond
Waarom hij niet zo tuk is op mediaaandacht? Dat heeft veel te maken met een traumatische ervaring, zegt hij steevast. In 1996 werd hij het slachtoffer van een gewelddadige homejacking in zijn kasteeldomein in het Gentse. Daarom dat hij het liever kort en bondig houdt als het gaat om de investeringen van Seainvest en in alle talen over zijn persoonlijk vermogen zwijgt.
Hoe groot is het fortuin van Philippe Van de Vyvere? De onlinepublicatie De rijkste Belgen schatte het in 2015 op 609 miljoen euro. Daarmee stond hij toen op plaats 42 in de ranglijst van gefortuneerde Belgen. Zelf zwijgt hij er als vermoord over, maar zijn dure hobby’s spreken boekdelen.
Zoals zijn voorliefde voor antiek en in het bijzonder oldtimers. Zijn verzameling zou ettelijke tientallen exemplaren tellen. Speurwerk op het internet leert dat er zeldzame sportwagens zo als een Italiaanse Maserati 3500 GTI Vignale Spyder uit 1960 en een Britse Aston Martin DB Van tage uit 1965 bij zijn. De Aston Martin lijkt overigens als twee druppels water op het legendari sche exemplaar uit de James Bondfilms van de jaren zestig. De nummerplaat van het exemplaar waarmee Van de Vyvere in 2011 deelnam aan de zeer exclusieve Zoute Grand Prix verwijst expli ciet naar de Britse spion met als codenaam 007. Van de Vyvere reed toen rond als 9Sea007.
Vorige zomer kon de haven baron de schijnwerpers niet meer ontwijken. Dat kwam door zijn aankoop van het prestigieuze wijnkasteel Phélan Ségur in de re gio Bordeaux. Hoeveel hij ervoor betaalde, bleef alweer een goed bewaard geheim, maar in de wijnwereld circuleert een bedrag van 25 miljoen euro.
Voor een keer wou Van de Vyvere wel iets kwijt over zijn motieven voor de aankoop. Hij had de voorliefde voor Bordelese wijnen van jongs af meegekregen van zijn grootvader, zei hij. En na het jarenlange verzamelen kwam de droom om, in navolging van verscheidene van zijn vrienden, eigenaar te worden van een wijnkasteel. ‘Het is een jeugddroom’, voegt een waarnemer er nog aan toe.
Selfmadeondernemer
Waarom Van de Vyvere zo’n flinke hap van zijn fortuin stopt in dure hobby’s? Om te tonen aan de buitenwereld dat hij het gemaakt heeft als selfmade ondernemer, is te horen. Philippe Van de Vyvere was via zijn moeder wel verwant met een familie die een schrootverwerkingsbedrijf in de Gentse haven uitbaatte, maar hij besloot zijn eigen weg te gaan. Zijn eerste job was als kantoorbediende op een expeditiekantoor in de Gentse haven. In 1985 liet hij voor het eerst van zich spreken door er een steenkoolterminal over te nemen van een ZuidAfrikaanse groep.
Anno 2018 omvat de havengroep van Van de Vyvere zomaar even 25 terminals in acht landen, meldt de website van het bedrijf. De multinational Seainvest is goed voor 5.500 werknemers, een omzet van bijna een half miljard euro en een overslagvolume van ruim 100 miljoen ton. Ter vergelijking: de Gentse haven, waar het hoofdkwartier van de groep van Van de Vyvere zicht bevindt, haalt na de fusie met Terneuzen en Vlissingen een volume van bijna 67 miljoen ton goederen.
Seainvest speelt niet alleen in België een vooraanstaande rol, maar ook in een hele rist Franse havens. Vooral op het vlak van overslag van olieproducten en droge stortgoederen zoals granen, meststoffen, ertsen en mineralen. De raden van bestuur van de belangrijkste SeaInvestbedrijven tellen dan ook heel wat Fransen. Van oude rotten uit de politiek tot extoplui uit het bedrijfsleven.
Philippe Van de Vyvere staat bekend als onverschrokken. Het zijn sterke staaltjes hoe hij Seainvest geeft uitgebouwd tot het grootste overslagbedrijf voor fruit en zich vervolgens op de opslag en
Waarom hij niet zo tuk is op mediaaandacht? Dat heeft veel te maken met een traumatische ervaring, zegt hij. In 1996 werd hij het slachtoffer van een gewelddadige homejacking in zijn kasteeldomein in het Gentse
overslag van vloeibare massagoederen heeft gestort.
Zijn tactiek is bekend: eerst een teen in bad steken via de investering in een klein bedrijfje. Begin jaren negentig besloot hij een fruitoverslagterminal in de haven van Gent uit de grond te stampen. Om zijn toenmalige grote Belgische concurrent Belgian New Fruit Wharf duidelijk te maken dat het hem menens was, doopte hij zijn terminal Andrews Fruit Wharf. Pikant detail: Andrew verwees naar de toenmalige ceo van de Gentse haven. Maar voor de bouw van de terminal koos hij uiteindelijk wel voor de haven van Zeebrugge. Amper twee jaar later zou Van de Vyvere zijn veel grote re concurrent gewoon opkopen. En nog een paar jaar later kocht hij ook zijn laatste echte fruitcon current in de Antwerpse haven op via een stromanconstructie.
De tankopslag begon in 2004 met de overname van een klein overslagbedrijf van chemische producten. Anno 2018 werpt Sea invest zich, dankzij grote investeringen op tot tankopslagspecialist voor grote oliegroepen zoals het Franse Total en energietraders zo als Vitol.
Pralines en chocolade
De tactiek van Van de Vyvere slaat niet altijd aan. Zo slaagde hij niet in zijn opzet om via een inves tering in de fruit en groentegroep van Hein Deprez ook voet aan de grond te krijgen in de sterk inter nationaal getinte voedingswereld. De twee gingen op een correcte manier uit elkaar, maar echt warm kan je de relatie tussen De prez en Van de Vyvere sindsdien toch niet meer noemen, meldt een waarnemer. Een investering in het pralinebedrijf BouchardL’es caut in 1994 en de overname van een andere Belgische chocolade maker Daskalides kregen ook geen vervolg.
Ook zijn poging om in Frank rijk met Sea Tankers een grote olietankerrederij uit te bouwen, is tot op heden niet echt een succes verhaal. In 2007 stapte Van de Vy vere in het olietransport over zee door in enkele maanden tijd twee Franse rederijen op te kopen. Maar negen jaar later werden 10 van de 27 schepen alweer verkocht terwijl de rest zwaar in waarde werd verminderd.
Sinds enkele jaren lijkt het er op dat Van de Vyvere een punt heeft gezet achter de diversificatie van de activiteiten van Seainvest en zich terugplooit op de stiel van havenoverslagbedrijf. Er wordt zwaar geïnvesteerd in de Antwerpse haven. Van de Vyvere heeft in de herfst van 2016 een groot deel van de containerkaai aan het Delwaidedok in de wacht ge sleept. Her en der in de Scheldeha ven investeert hij in de tankop slagparken. Van De Vyvere kan daarvoor rekenen op bijstand van een zwaargewicht. De voormalige topman van de Antwerpse haven Eddy Bruyninckx werd enkele maanden na zijn pensioen be stuurder in de Luxemburgse maatschappij Seainvest Corpora tion, de spilholding in het imperi um van Van de Vyvere.
Tegelijk steekt Seainvest veel geld in de uitbouw van overslag terminals in havens aan de West Afrikaanse kust. Het imperium breidt uit. Vorige herfst liep Van de Vyvere in de kijker tijdens een handelsmissie onder leiding van prinses Astrid dankzij een investering van 150 miljoen euro in een olieterminal en in distributiecentrum in Ivoorkust. Tijdens een bezoek van premier Michel aan Senegal in maart van dit jaar werd bekendgemaakt dat Seainvest ook daar een olieterminal gaat bouwen.
Zonder pardon
Philippe Van de Vyvere is dus nog lang niet toe aan een pauze. Afgezien van zijn onverschrokken ondernemingsstrategie staat hij ook bekend om zijn zeer directe patriarchale managementstijl. Hij wordt een perfectionist genoemd. Veeleisend voor zichzelf, maar ook voor zijn medewerkers. Die moeten het kunnen verdragen om hard en zonder veel pardon te worden behandeld. De topman van Seainvest kan wel rekenen enkele vertrouwelingen die een groot deel van de groei van het bedrijf hebben meegemaakt.
Maar er is niemand die eraan twijfelt dat Van de Vyvere zelf de teugels bijzonder strak in handen houdt. En hij is van plan om dat nog heel wat jaren te doen. Er is geen enkele aanwijzing dat de topman van Seainvest nog maar denkt aan zijn opvolging. Familiale opvolging is nog lang niet aan de orde. Hij wil eigenlijk niet horen dat hij al 65 jaar is. Het zit hem in het bloed om fel te ondernemen en tussendoor te genieten van zijn dure hobby’s.
Hij zou daarbij de Waalse grootfinancier Albert Frère als voorbeeld nemen. De twee zouden trouwens bijzonder goed met elkaar opschieten. Ze delen allebei een voorliefde voor de mondaine badplaats Knokke Zoute. Philippe Van De Vyvere heeft er een luxueus appartement en is uitgegroeid tot een van de meest vooraanstaande bewoners van het Zoute.
Dat werd zeer onlangs nog eens in de verf gezet. Samen met een zakenpartner kocht hij een belang van 16 procent in de ontwikkelaar van luxevastgoed Compagnie Het Zoute. Een bedrijf dat al decennialang in handen is van de familie Lippens. De relatie met Leopold Lippens, de burgemeester van KnokkeHeist, wordt overigens omschreven als zeer hecht.
Van de Vyvere is in Knokke, samen met Leopold Lippens, nauw betrokken bij de heel exclusieve Zoute Automobile Club. Als leden van het bestuur van het vzw bepalen ze mee wie toegelaten wordt als lid. Bij al wie een optrekje in Knokke heeft en voldoende vermogend is het lidmaatschap van de vereniging zeer in trek.
Dezer dagen steekt Seainvest veel geld in de uitbouw van overslagterminals in havens aan de WestAfrikaanse kust. Het imperium breidt uit