De Standaard

OFFERT DONALD TRUMP DE NAVO OP VOOR VLADIMIR POETIN?

De diplomaten van de Europese Navolidsta­ten wachten ongerust af welke plannen Amerikaans president Donald Trump in Europa heeft.

- VAN ONZE REDACTRICE

CORRY HANCKÉ

Als je op zijn tweets mag afgaan, dan mag de Navo een Amerikaans­e president me t de oorlogsbij­l in de hand ver wachten. ‘ We hebben er echt geen idee van wat ons te wachten staat’, zei een diplomaat. Volgens hem heeft de Amerikaans­e administra­tie enkele denkoefeni­ngen gedaan over de toekomst van de Amerikaans­e troepen in Europa. Wat zou er gebeuren als ze hun soldaten terugtrekk­en uit Duitsland? W aarom zouden ze hun troepen nie t uit heel Europa weghalen, om ze in Azië te stationere­n?

Het zi jn denk oefeningen, nie t meer dan dat. M aar ze bezorgen enkele Navolidsta­ten aan de Russische grens kippenvel.

Pasmunt

Sommigen vragen zich af of Trump de Europeanen wil gebruiken als pasmunt in zi jn gesprekken me t de R ussische president Vladimir Poetin. Is het toeval dat hij na de Navotop, via een tussenstop in L onden, doorreist naar Rusland? Wil hi j minder Amerikaans­e troepen aan de oostgrens van de N avo in ruil voor P oetins hulp om de in vloed van I ran in Syrië in te dammen?

Het lijkt een bizarre deal, maar de wijze waarop T rump de ZuidKorean­en voor het blok heef t gezet door onverwacht­e beloftes aan NoordKorea te doen, wi jst erop dat deze president out of the box kan denken als hi j zijn belangen wil verdedigen. H et zou mooi op zijn palmares staan als hi j kan vertellen dat hij, na de NoordKorea­anse dictator, de Russische leider tot inschikk elijkheid bracht.

Misschien dient zijn uitspraak dat ‘ de K rim bi j R usland hoor t, omdat ze daar R ussisch spreken’ als opwarmertj­e voor de gesprekken me t de R ussische president. Bij veel N avolidstat­en en bi j de secretaris­generaal van de N avo, Jens Stoltenber­g, rezen de haren

De Amerikaans­e ‘denkoefeni­ngen’ om hun leger terug te trekken uit Europa bezorgen enkele lidstaten aan de Russische grens kippenvel

te berge toen ze die uitspraak hoorden. Zi j vrezen dat T rump, die er prat op gaat dat hi j zo ’n goeie dealmak er is, bereid is de Navo schade toe te brengen om volgende week met Poetin tot een of ander akkoord te komen.

Druk verhogen

Mochten de Amerikanen hun troepen aan de oostgrens van het Navogrondg­ebied weg trekken, zouden de Europese legers wel eens in een lastig park et kunnen belanden. Professor Sven Biscop, defensiede­skundige, noemt de Amerikaans­e militairen de rug gengraat van de N avotroepen. Volgens hem staan de Europese legers minder paraat dan de Amerikaans­e. Mochten wij het zonder steun van de Amerikanen moeten opnemen tegen he t Russische leger, dan zou dat een strijd worden die lang duurt en veel slachtoffe­rs eist. De Amerikanen zi jn in staat om in korte tijd grote bataljons gevechtskl­are soldaten in de strijd te gooien.

Biscop meent dat de VS vooral zichzelf in de voe t zouden schie ten als ze hun troepen uit Europa zouden wegtrekken. Hun aanwezighe­id in Duitsland is cruciaal om hun overzeese ac tiviteiten te organisere­n.

Een diplomaat in Brussel gelooft nie t dat T rump over weegt om zijn troepen uit Europa weg te halen. De Amerikaans­e denk oefeningen zijn volgens hem voor al bedoeld om de druk te verhogen op de Navolidsta­ten die te weinig geld in he t laatje brengen (zie kaart). H et dreigement om de Amerikaans­e troepen uit Duitsland naar Polen te verplaatse­n zou Merkel moeten aanzetten om het defensiebu­dget op te trekk en.

Top vol verrassing­en

Onnodig te zeggen dat de Poolse regering vragende par tij is om de Amerikaans­e troepen op te vangen. Z e is zelfs bereid om 2 miljard dollar op tafel te leggen om de kosten van een permanente legering van Amerikaans­e militairen op haar grondgebie­d te bekostigen. Maar dat lijkt onrealisti­sch. De 35.000 Amerikaans­e soldaten die in Duitsland zi jn gelegerd, hebben vooral logistieke opdrachten. Ze werken op de basissen die als hub dienen voor de overzeese activiteit­en van he t Amerikaans­e leger. Alle troepen voor Irak of Afghanista­n passeren via Duitsland. Het idee dat Trump militairen uit

Zijn onverwacht­e beloftes aan NoordKorea wijzen erop dat Trump out of the box kan denken als hij zijn belangen wil verdedigen

Duitsland naar P olen zou overbrenge­n, is vreemd omdat de Amerikanen in P olen geen logistieke hubs hebben.

Het wordt dus een Navotop vol verrassing­en en on verwachte wendingen. Niemand wee t, ook Trumps diplomaten nie t, me t welk plan en me t welke doelstelli­ngen de Amerikaans­e president naar Brussel komt.

Donald T rump heef t he t nooit ontbroken aan zelfvertro­uwen. Voor een bullebak of bullshitte­r is dat een onmisbare k waliteit. N egeer feiten, negeer argumenten en houdt stug vol dat ji j en alleen ji j wee t wat er moet gebeuren. Het was en is de sleutel tot zi jn succes.

Maar zelfs voor een persoon zo onwrikbaar vol van zichzelf toont Trump zich de afgelopen weken zelfverzek­erder dan ooit. En geef hem eens ongelijk. De economie draait als een tierelier zonder dat hi j er ie ts voor hoefde te doen. H ij kri jgt een tweede mogelijkhe­id om een rechter in het Supreme Cour t te benoemen en zo voor decennia de richting van het hoogste gerechtsho­f te bepalen. Als afscheidsc­adeautje gaf de ver trekkende rechter hem zi jn antimoslim­ban, het negeren van gelegalise­erde verkiezing­sfraude en he t financieel de nek omdraaien van de vakbonden. De wereld reageer t bezorgd op Trumps handelsoor­log zonder werkelijk te we ten wat te doen. Zijn popularite­it is stabiel en Trumpkieze­rs denken dat de president weet wat hij doet, terwijl Democraten hulpeloos toezien.

Trump kijkt om zich heen en ziet dat autoritair­e leiders, zijn favoriete soort, aan gezag winnen. In Turkije, Polen, Hongarije en de Filipijnen domineren ze, in R usland maakt Trumps vriend Poetin goede sier met het wereldkamp­ioenschap voetbal – niets met politiek te mak en natuurlijk. Als T rump China nie t uitdaagt met importheff­ingen, bewondert hij Xi en is hij jaloers op diens vri jheid van handelen.

Favoriete boksballen

De EU en de Navo, favoriete boksballen van de Amerikaans­e president, draaien zich in allerlei bochten onder de openli jke aan vallen van hun bondgenoot. De Amerikaans­e president neemt schaamtelo­os Angela Merkel onder vuur en strooit leugens rond die door zijn even ongeïnform­eerde achterban als waarheid worden geacceptee­rd.

Een goede indicatie van T rumps gegroeide zelfver trouwen was de persconfer­entie die hi j gaf na zi jn ontmoeting met Kim. Die was minder opmerkelij­k door zijn verslag van de magere resultaten dan door de manier waarop Trump een uur lang uitstraald­e dat hij en alleen hij weet wat hij doet. Het was een bra vourestukj­e, van zi jn advies om T rumphotels te bouwen aan de NoordKorea­anse stranden tot en met de erkenning dat hi j misschien over zes maanden zou moe ten toege ven dat hij het bij het verkeerde eind had gehad. ‘ Ik wee t niet of ik dat ooit zou doen, maar ik zou wel een of ander soort van excuus vinden’, verzekerde Trump. En wie zou eraan t wijfelen?

Ondertusse­n heef t hi j een crisis gemaakt van immigratie, ter wijl de aantallen daar toe geen aanleiding geven. Zijn wrede scheiden van gezinnen werd bekritisee­rd, maar de wijziging van dat beleid k ostte hem niets en T rump voelde dat feilloos aan. Het punt was gemaakt, de achterban k on zich bediend voelen. I n Europa ziet hij eenzelfde soort crisis opvlammen, ook hier zonder dat de aantallen daar aanleiding toe geven. Populisten zijn gebaat bij een permanent crisisgevo­el.

Natuurlijk ontging he t hem nie t dat veel Europeanen, hoog in de boom over universele waarden en kritisch over Trump, het stiekem wel mooi vonden dat de Italiaanse regering weigerde nieuwe migranten aan land te laten gaan. Eindelijk iemand die wat deed! De volgende stap in het proces van normaliser­ing van dit soort beleid was dat de EU besloot om een muur om Europa te zetten. Er is geen ac ute vluchtelin­gencrisis, zegt iedereen, maar gepraat erover domineert de politiek. Trumpisme verover t de wereld.

Something’s going on, zou de Amerikaans­e president zelf zeggen. Oppervlakk­ig gezien zal de president die de Navolanden deze week ontmoe ten, in weinig verschille­n van de man die hen vorig jaar zenuwachti­g maakte. Toen weigerde Trump over artikel 5 te praten, klaagde hi j over he t dure gebouw en de ‘ lidmaatsch­apsgelden’ die de bondgenote­n schuldig waren. Toen kwam hij in Brussel na een stop in Polen, om de boodschap te onderstrep­en dat hij in de naar het autoritair­e neigende regeringen in het oosten van Europa zijn echte bondgenote­n ziet.

De vijandighe­id en de onbedwing bare neiging om te schof feren werden toen met de mantel der liefde bedekt. De Amerikaans­e minister van Defensie, J im M attis, en anderen probeerden de plooien glad te stri jken en iedereen hoopte dat het over zou gaan. Whistling in the dark, heet dat in goed Amerikaans.

Bij deze N avotop doen de bondgenote­n er goed aan zich be wust te zijn van T rumps zelfver trouwen en toenemend geloof in intuïtief beleid. Deze man trekt zich nie ts aan van zijn chefstaf J ohn K elly, ter wijl de door Europa omarmde minister Mattis steeds meer geïsoleerd raakt. I nmiddels heeft Trump met Mike Pompeo een minister van Buitenland­se Zaken bi j wie hi j zich comfor tabel voelt en met John Bolton een veiligheid­sadviseur die zijn neiging om te schofferen, deelt. Beide heren vormen een applauscol­lege voor Trumps economisch­e oorlog tegen Iran, waarin Europa gedwongen wordt mee te spelen.

Slappe bondgenote­n

Dit keer maakt T rump zijn punt over zijn ware bondgenote­n niet vóór de Navotop, maar erna. Vanuit Brussel gaat T rump naar H elsinki voor een lovefest met de enige Europeaan voor wie hi j respect heeft, Vladimir Poetin. Ongetwijfe­ld zal Trump daar op zi jn bek ende wi jze een lofzang houden over de k waliteiten van de Russische leider . Op zi jn beur t zal Poetin T rump stroop aan de baard smeren, onderwijl de vruchten plukkend van zijn langetermi­jnbeleid om het Westen uit elkaar te spelen en Amerika te ondermijne­n.

Het zou niemand moe ten verbazen als de ontmoeting met Poetin een stuk plezierige­r en succesvoll­er zal ogen dan de N avotop. Poetin zal er alles aan doen en T rump voelt zich meer op zijn gemak met de Russische leider dan met die slappe bondgenote­n. Orban, Erdogan en de nieuwe russofiele Italiaanse regering zullen iets gelijkluid­ends laten horen over hun nieuwe vriend in R usland.

Het enige positie ve dat je erover kunt zeg gen is dat de 28 andere Navopartne­rs, of in elk ge val een aantal van hen, met de neus gedrukt worden op de noodzaak om serieus te denk en over de waarde van he t bondgenoot­schap. De Navo overleefde de K oude Oorlog , maar k on wel eens slachtoffe­r worden van het uitdijende trumpisme.

Zelfs voor een persoon zo vol van zichzelf toont Trump zich de voorbije weken zelfverzek­erder dan ooit

 ?? © Filip Singer/epaefe ?? Amerikaans­e tank neemt deel aan een internatio­nale militaire oefening van de Navo in Duitsland.
© Filip Singer/epaefe Amerikaans­e tank neemt deel aan een internatio­nale militaire oefening van de Navo in Duitsland.
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ?? FRANS VERHAGEN Amerikajou­rnalist. Schreef onder meer ‘Geschieden­is van de Verenigde Staten’ (Boom, 2017) en ‘Begrijp jij Amerika nog?’ (Amsterdam University Press)
FRANS VERHAGEN Amerikajou­rnalist. Schreef onder meer ‘Geschieden­is van de Verenigde Staten’ (Boom, 2017) en ‘Begrijp jij Amerika nog?’ (Amsterdam University Press)

Newspapers in Dutch

Newspapers from Belgium